An difríocht idir athruithe ar: "Ríocht (bitheolaíocht)"
Content deleted Content added
m Removing Link GA template (handled by wikidata) |
No edit summary |
||
Líne 1:
Sa [[tacsanomaíocht]], aicmítear [[orgánach|orgánaigh]] de réir a gcosúlachtaí. Is í an '''Ríocht''' (nó '''Regnum''') an rang tacsanomaíochta is airde (de réir staire), nó (sa Chóras Trí-fhearainn) an rang faoi bhun [[Fearann|Fhearainn]].
[[Íomhá:Rangú.png|right|180px]]
Tá an Ríocht roinnte i ngrúpaí níos lú, a ghlaoitear [[fíleam|fílim]] (''phyla'') orthu (nó i gcomhthéacsanna áirithe [[Roinn|Ranna]]). Faoi láthair, i dtéacsleabhair Mheiriceánacha, úsaidtear an
▲(nó i gcomhthéacsanna áirithe [[Roinn|Ranna]]). Faoi láthair, i dtéacsleabhair Mheiriceánacha, úsaidtear an 'Córas Sé Ríocht', mar a leanas: [[Ainmhí|Animalia]], [[Planda|Plantae]], [[Fungas|Fungi]], [[Prótaisteach|Protoctista]], [[Aircéach|Archaea]], agus [[Baictéir|Eubacteria]]. Úsáideann Éire, an Ríocht Aontaithe agus an Astráil, srl. an 'Córas Cúig Ríocht'; ([[Ainmhí|Animalia]], [[Planda|Plantae]], [[Fungas|Fungi]], [[Prótaisteach|Protista]], agus [[Prócarót|Prokaryota]] nó [[Monera]]). Ba é an [[éiceolaí|t-éiceolaí]] [[Robert Whittaker]], a chum an córas seo, sa bhliain 1969.
Rinne [[Carolus Linnaeus]] (1707-
De réir a chéile, dealraíodh cé chomh tábhachtach is atá an t-idirdhealú prokaryote/eukaryote, agus chuir [[Stanier]] agus [[van Niel]] moltaí [[Edouard Chatton]], chun cinn ins na seascaidí.
== Cúig Ríocht ==
D'aithin [[Robert Whittaker]] na [[Fungi]] (
Bhí tóir ar an córas nua seo, ach go háirithe san Eoraip agus le mionleasú tá sé fós i réim i measc an lucht léinn, nó tá sé in úsáid mar bhunús le haghaidh na gcóras ilríocht.
Tá sé bunaithe go formhór, ar na difríochtaí [[cothú|cothaithe]]: bhí a [[Plantae|Phlantae]], den chuid is mó, ina uatrófaigh ilcheallacha, a [[Animalia]] ina heitreatrófaigh ilcheallacha, agus a [[Fungí|Fhungi]] ina sapratrófaigh ilcheallacha. Na ríochtaí a bhí fágtha, [[Protista]] agus [[Monera]], ba coilíneachtaí aoncheallacha agus coilíneachtaí simplícheallacha iad.▼
▲sapratrófaigh ilcheallacha. Na ríochtaí a bhí fágtha, [[Protista]] agus [[Monera]], ba coilíneachtaí aoncheallacha agus coilíneachtaí simplícheallacha iad.
== Sé Ríocht ==
Timpeall na bliana 1980 chuireadh béim ar an [[fíligineacht|fhíligineacht]] agus ar na ríochtaí a athsainmhíniú mar ghrúpaí [[monaifíléiteach]]a, comhdhéanta de orgánaigh neasghaolmhara.
== Dul chun cinn úrnua ==
|