An difríocht idir athruithe ar: "Cath Maighe Tuireadh"

Content deleted Content added
No edit summary
Gramadach agus cúrsaí stíle. Tuilleadh le déanamh go fóill.
Líne 1:
Tá '''Maigh Tuireadh''' ar theorann na [[Contae na Gaillimhe|GhaillimhGaillimhe]] agus [[Contae Mhaigh Eo|Mhaigh Eo]], idir [[Loch Measca]] agus [[Loch Coiribe|Loch Coirib]]. Troideadh ar a laghad dhá chath mór ann, inar bhuail [[Tuatha Dé Danann]] na [[Fir Bolg]].
 
== Na Cathanna ==
{{glanadh-mar|Gramadach, litríocht, srl}}
Is é "Cathe Maige Tuired" (as an t[[Sean-Ghaeilge]]) an t-ainm atá tugtartugtha ar dhá téacsanna ollscéal ón tsraith [[Miotaseolaíocht na nGael|miotaseolaíochta Éireannach]]. CeadaíonnBaineann sé le dhá áiteannaáit éagsúil, iad araon i g[[Cúige Chonnacht]]: an chéad áit i [[Conga Fheichín|gConga]] i g[[Contae Mhaigh Eo]] ar an teorann le [[Contae na Gaillimhe|Chontae na Gaillimhe]]; agus an dara áitháit in aice le Loch Arbhach i g[[Contae Shligigh]].
 
=== An Chéad Cath Maighe Tuireadh ===
Líne 11:
 
=== An Dara Cath Maighe Tuireadh ===
Insíonn an dara téacs den ainm seo, uaireanta ainmnithe mar 'Cath Deireanach Maighe Luirg', 'Cath Maigh Luirg Thuaidh' agus 'Cath Tánaiste Maigh Luirg', cad é mar a thit na Tuatha Dé Danann faoi rialtas na bhFomhórach agus ÉireannÉire buaite acu, agus ansin, cé chaoi a throid siad ar ais chun éalú amach as an fulaingtbhfulaingt. Méadaíonn sé ar na tagairtí a bhí déanta faoin cathgcath i 'Lebor Gabála Érenn' ([[Leabhar Gabhála na hÉireann]]) agus sna h-annálahannála ÉireannachÉireannacha, agus cheannceann amháin de na foinsí is saibhre faoi na sean Déithe is ea é. Tá sé le fáil i lámhscríbhinn ón 6ú haois déag haois ach creidtear go raibh sé déantacumtha as foinsí éagsúla a bhí curtha le chéile san [[12ú haois]] ó ábhar den 9ú haois.
 
Tosaíonn sé le chuntascuntas gairid denar an chéadgcéad cathcgath, cailliúint láimhe Nuadha, a chuid ionadaíochtionadaíochta le BhresBres, agus ansin insíonn sé cé chaoi a rugadh Bres ó comhcheangalchomhcheangal idir Éiriú ó na Tuatha Dé Danann agus Elatha ó na bhFomhóirí. Mar gheall ar a fhólaíocht bhí BhresBres an-dian lear na Tuatha Dé Danann, ag tabhairt ar na daoine is uaisle acu gnáth-obair a dhéanamh, ag lorg ómós trom, agus ag teipeadh chun leibhéal fáilteach a bhí á tniú ón Rí a thaispeáint. Tá sé curtha as oifig mar Rí agus tá Nuadha, le lámh úr nua déanta as airgid a bhfuair sé ón lia Dian Cecht (mac aige ba chúis chun feoil a fhás air), curtha ar ais mar Rí. Iaraíonn Bhres cabhairt ó na Fomhóirí chun an ríocht a athghabháil, agus in ainneoin diúltú a athair Elatha, aontaíonn ceannaire eile ó na Fomóirí, Balor Drochshúile, leis chun chabhair a thabhairt dó in aineoin na Tuatha Dé Danann agus tógann sé airm ollmhór. Idir an dá linn, tagann Lúgh, tortha eile ó chomhcheangal idir duine éigin ó na Fomhóirí agus duine éigin ón Tuatha Dé Danann, go dtí chúirt Uí Nuadha agus tar éis taispeántas iontach lena cheirdeanna, tá sé curtha i gceannas thar na fórsaí Tuatha Dé Danann. Maríodh Nuadha i dtroid le Bhalór Drochshúile, ach maraíonn Lúgh, seanmhac le Nuadha, cheannaire na bhFomhórach lena h-iris ag bhriseadh a drochshúil tríd chúl a cheann, áit ina dhéanann sé olldamáiste ar na Fomhóirí. Tá Bres faighte beo tar éis an cath agus tá sé spáráilte ar an coinníoll gur teagascann sé lena Tuatha Dé Danann cé chaoi a treabhadh, a shíol agus a bhaint. Sa deireadh tarrthálaíonn Lúgh, An Daghda agus Ogma clairseoir Lúgh, Uaitne, cé a bhí gafa ag na bhFomhóirí.
 
== Tagairtí ==