|
Scríobhadh '''''Leabhar Bhaile an Mhóta''''', [[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] MS 23 P 12, 275 ff., in 1390 nó 1391, i m[[Baile an Mhóta]] nó in aice leis, anois i g[[Contae Shligigh]], ach i dtuath [[An Corann|An Chorainn]] ag an am.
==DéantaTáirgeadh agus stair==
Díolaimíodh<ref>''[http://catalogue.nli.ie/Record/vtls000132145 History of Ballymote and the Parish of Emlaghfad]'' le James McDonagh i Leabharlann Náisiúnta na hÉireann</ref> an leabhar ag deireadh na 14ú haoise, ag caisleán Bhaile am Mhóta ar son Tonnaltaigh Mhic Dhonnchadha. Ba é an príomhthiomsaitheoir é Manas Ó Dubhgeannáin, sliocht de chlann a bhí ina n[[Ollamh|Ollaimh]] agus scríobhaithe i ngiollacht Mhic Dhonnchadha agus cháinchlann Mhic Dhiarmada. Ba scríobhaithe eile an leabhair iad Solomon Ó Droma, sliocht de chlann mór le rá as Contae Fhear Manach, agus Riobáird Mac Síoda. Is bailiúchán de shaothair níos sine é an leabhar, den chuid is mó lámhscríbhinní scaoilte agus doiciméid thairbheacha, a fágadh ar oidhreacht ag Mac Dhonnchadha.
Ar an gcéad leathanach, faightear léaráid den [[Áirc Naoi]] mar a mheas an scríobhfaí mar a bhí. Tá an chéad leathanach scríofa ar iarraidh, agus tosaíonn an dara le cur síos ar aoiseanna an domhain; Pádraig agus a theaghlach; treoracha Chormaic do rí; agus suirbhéireacht fhisiciúil agus gheolaíoch ar Éirinn. Part of the work is devoted to the [[An Fhiannaíocht]] agus [[Brian Bóramha]], agus [[Leabhar na gCeart]]. Tá ann chomh maith tráchtais ar ghairm sanan fhile, ar mheadaracht éigse, ar scríbhneoireacht [[Ogham|Oghaim]] agus ar theangeolaíocht. AsAg deireadh an leabhar, tá aistriúcháin ón nGréigis: léirscrios na Traí agus fánaíocht Odaiséis, agus ina theannta achoimre an 'Aeneid' le Virgil, ag tús le haitheasc Nestor.
''TheMaraon Bookle ofcuid Ballymotemhaith dá leithéid, liketá manyclú ofagus itscáil kind,bainte hasamach madeag historyLeabhar byBhaile itsan Mhóta de bharr a wanderingsfánaíochta. ForLe overcéad abhliain hundredanuas, yearsbhí itsé wasar ana treasurednithe possessionis ofluachmhaire thear McDonaghsdomhan ofleis Corran.an gclann AboutMhic theDhonnchadha beginningde ofChorran. the 16thAh centurytús na 16ú haoise, it fell into the possession of the O'Donnells, with whom it remained untilgo thedtí [[Imeacht na nIarlaí|Teitheadh na nIarlaí]] insa bhliain 1603. FromBhí 1620sé untilsa 1767leabharlann iti wasColáiste inna theTríonóide library ofó Trinity1620 College,go Dublin1767. It disappeared from the library andagus wasfuarthas laterníos founddéanaí iné Burgundy,i mBurgúin na FranceFraince. InSa bhliain 1785, ittógadh wasar returnedais togo thehÉirinn é, chuig [[Acadamh Ríoga na hÉireann]], whereáit ita remainedbhfuil assé onefós ofmar the Academy's most treasuredthaisce possessionsanois. TheTógadh workgriangrafanna was photographed by the Academyde in 1887 andagus tworinneadh hundred copies of itdhá werechéad madechóip.
==Achoimre==
|
