An difríocht idir athruithe ar: "An Triail (Máiréad Ní Ghráda)"
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Líne 11:
| isbn = 1-85791-126-1, 9781857911
}}Dráma le [[Máiréad Ní Ghráda]] is ea 'An Triail'<ref name=":2">Ní Ghráda, M., 1978. ''An Triail''. Baile Átha Cliath: An Gúm.</ref>, atá ar churaclam na hArdteistiméireachta. (''An Triail'' a thugtar ar leagan Gaeilge le Risteárd Mac Annraoi de [[scéal]] eile freisin).
Scríobh Máiréad Ní Ghráda an dráma seo sna [[1960idí]], ach tá sé chomh tráthúil sa lá atá inniu ann.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=AN TRIAIL le Máiréad Ní Ghráda (2015)|url=https://www.youtube.com/watch?v=BOhEBWVHvRo&feature=youtu.be|date=2015-05-31|author=Garry Bannister}}</ref> Léiríonn sí samplaí maithe den imeallú a bhíodh coitianta in Éirinn maidir le máithreacha singil. Taispeánann sí smacht láidir ag an [[Eaglais Chaitliceach na hÉireann]] ar an mhuintir agus conas a bhí tionchar acu orthu ar daoine in Éirinn.<ref>
== Cúlra ==
Line 17 ⟶ 19:
pléann sé [[toircheas]], agus iar-mháithreachas bhean singil óg darb ainm Máire.
Sna seascaidí ba mhór an scannal é páiste a bheith ag bean shingil. ''Tuairim na gcomharsan'' is mó a chuireann isteach ar mháthair Mháire. Bhí cumhacht agus smacht an-láidir ag an Eaglais Chaitliceach ar an bpobal ag an am. Bhí bean shingil le leanbh ar imeall na sochaí<ref name=":1">{{Luaigh foilseachán|title=An triail : staidéar ar an dráma don Ardteistiméireacht (Ardleibhéal)|url=http://worldcat.org/oclc/49738883|publisher=Gill & Macmillan|date=2002|oclc=49738883|author=Ní Ghlinn, Gearóidín.}}</ref>. Bhí Máire imeallaithe ag gach duine, a [[Teaghlach|teaglach]] san áireamh. Taispeánann Ní Ghráda léiriú an-dhiúltach ar shochaí na hÉireann sa dráma seo. Feicimid conas mar a déantar imeallú ar dhaoine áirithe toisc nach leanann siad na seanrialacha<ref>Foinse sa Rang. 2010. ''Máire torrach fághta ar an imeall''. Independent. 24 Feabhra Dé Céadaoin.</ref>. Tugtar léiriú dúinn den bhéalchráifeacht, forlámhas na bhfear, daoine gan scrupaill agus an [[striapachas]]<ref>Foinse sa Rang. 2010. ''An taobh dorcha den duine''. Independent. 5 Bealtaine Dé Céadaoin.</ref>.[[Íomhá:Catilín Maude.jpg|clé|mion|136x136px|Caitlín Maude]]
* Ghlac [[Caitlín Maude]] an phíomh-pháirt sa chéad léiriú den dráma 'An Triail', in [[Amharclann an Damer]] i m[[Baile Átha Cliath]] sa bhliain 1964. Craoladh an dráma ar dtús ar RTÉ sa bhliain 1965<ref>RTÉ Archives. 2014. ''An Triail At The Damer Theatre 1965''. Ar fáil: <nowiki>https://www.rte.ie/archives/2014/0922/645418-ground-breaking-play-an-triail-50-years-old/</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/2019.</ref>.
== Achoimre plota ==▼
[[Íomhá:Máiréad Ní Ghráda.jpg|mion|Máiréad Ní Ghráda<ref name=":2" />|alt=|306x306px]]
▲Scríobh Máiréad Ní Ghráda an dráma seo sna [[1960idí]], ach tá sé chomh tráthúil sa lá atá inniu ann. Léiríonn sí samplaí maithe den imeallú a bhíodh coitianta in Éirinn maidir le máithreacha singil. Taispeánann sí smacht láidir ag an [[Eaglais Chaitliceach na hÉireann]] ar an mhuintir agus conas a bhí tionchar acu orthu ar daoine in Éirinn<ref>Murphy, C., 2014. ''Our forgotten writer who put society on trial in the 1960s''. Independent.</ref>.
▲== Achoimre plota ==
Is [[Drámaíocht|Dráma]] trágóideach é. Léiríonn Ní Ghráda, Máire in umar na haimléise agus í tréighte. Bhuail Máire le Pádraig ag an rince sa teach scoile. Thit sí i ngrá le Pádraig. Tar éis tamaill an-ghairid ar fad is léir go bhfuil sí ag iompar leanbh Phádraig<ref name=":3" />. Nuair a fuair a máthair amach go raibh sí ag iompar clainne, rinne sí iarracht an leanbh i mbroinn Mháire a chur chun báis. Is é náire an mothúchán is láidir, agus chonaic muid é nuair a dhéanann siad tagairt don ‘''tuairimí gcomharsan’''. Chuir Bean Uí Chathasaigh brú ar Mháire ainm athair an linbh a thabhairt di, ach níor scar sí lena hainm nó a sloinne. Léiríodh dílis Máire dó. Níl aon rogha eile as ag Máire ach imeacht ina haonar go Baile Átha Cliath agus saol nua a chruthú uirthi féin. Chaith Máire tréimhse ag obair sa Teach Tearmainn. San áit sin coinnítear máithreacha singil atá ag súil le breith i bhfad ó shúile an phobail<ref name=":5" />. Taispeánann an dráma seo, conas a dhéanann an tsochaí a leithéidí do mháithreacha aonair. Is é seo an píosa an-thábhachtach:<ref>Headstuff. 2019. ''Why Máiréad Ní Ghráda's play is still relevant''. Ar fáil: <nowiki>https://www.headstuff.org/culture/literature/an-triail-mairead-ni-ghrada-relevant-2018/</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/19.</ref>
Line 83 ⟶ 66:
* Tháinig na scéalta truamhéalacha ar fad amach faoi mhná agus leanaí sna ‘''Tithe Magdalene''’ agus sna dílleachtlanna, le déanaí. Faraor, nuair a scríobh Ní Ghráda an dráma seo, ba bheag caint a bhí déanta in Éirinn<ref>Ní Nuadháin, M., 2019. ''Feimineach a bhí i Mairéad Ní Ghráda nuair nárbh ann don téarma sin''. Tuairisc.</ref>.
== Féách freisin ==
* [[Máiréad Ní Ghráda]] ar an Vicipéid<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Máiréad Ní Ghráda|url=https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=M%C3%A1ir%C3%A9ad_N%C3%AD_Ghr%C3%A1da&oldid=927340|journal=Vicipéid|date=2019-04-28|language=ga}}</ref>
* ''An Triail'' ar Youtube<ref>{{Luaigh foilseachán|title=AN TRIAIL le Máiréad Ní Ghráda (2015)|url=https://www.youtube.com/watch?v=BOhEBWVHvRo&feature=youtu.be|date=2015-05-31|author=Garry Bannister}}</ref>: Tionscnamh den dráma 'AN TRIAIL' a rinne rang 5 i gColáiste Choilm.
== Tagairtí ==
| |||