An difríocht idir athruithe ar: "Fileolaíocht"

Content deleted Content added
Created by translating the page "Philology"
 
mNo edit summary
Líne 1:
 
'''Is éard atá is focleolaíocht'''fileolaíocht''' ann(freisin: '''focleolaíocht''') ná staidéar a dhéanamh ar litríocht agus disciplíní a bhaineann le litríocht nó le teanga mar a úsáidtear sa litríocht. is é an crosbhealach idir léirmheastóireacht ar théacs, léirmheastóireacht liteartha, [[stair]], agus [[teangeolaíocht]] . <ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=2joVAAAAYAAJ&pg=PA5|title=Philology|last=Peile|first=John|publisher=Macmillan and Co.|year=1880|accessdate=2011-07-16}}</ref> Níos coitianta, sainmhínítear focleolaíochtfileolaíocht mar staidéar ar théacsanna liteartha chomh maith le taifid bhéil agus scríofa, an deimhniú ar a gcuid barántachta agus a bhfoirm bhunaidh, agus '''dearbhú''' a gciall.
 
San úsáid níos sine, go háirithe i gcás na Breataine, bhí ciall níos ginearálta i gceist, aga clúdachchlúdaigh teangeolaíocht chomparáideach agus stairiúil. <ref>{{Lua idirlín|url=http://www.dictionary.com/browse/philology|work=dictionary.com}}</ref> <ref>{{Lua idirlín|url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/philology|work=oxforddictionaries.com}}</ref>
 
Bíonn focleolaíochtfileolaíocht chlasaiceach '''ag cíoradh''' na dteangacha clasaiceacha. Shíolraigh focleolaíochtfileolaíocht chlasaiceach ó [[Leabharlann Phéargamas]] agus [[Leabharlann Chathair Alastair]] , timpeall an ceathrú haois RC, agus lean na Gréagaigh agus na Rómhánaigh ar aghaidh léi ar fud na n-impireachtaí de chuid na Róimhe / na Biosáinte. Bhí sí camhnaithecaomhnaithe agus curtha chun cinn le linn Ré Órga an Ioslam, agus ar deireadh thiar '''atosaithe''' ag na scoláirí de chuid an Renaissance san Eoraip, áit a raibh ceangailte go luath ag focaleolaíochtaífileolaíocht neamh-hÁise (na hEorpa); (GearmánachaGearmánach, CeilteachaCeilteach), Eoráiseach ('''Slavacha''', srl.), agus teangachana na hÁise (an Araibise, an Pheirsis, an Sanscrait, an Sínis, srl.) Baineann staidéir Ind-Eorpaise leis an fhocaleolaíocht fhileolaíocht chomparáideach ar na teangacha Ind-Eorpacha go léir.
 
'''focleolaíocht''' fileolaíocht, len a fócas ar fhorbairt stairiúil (anailís dhiacronach), cutha i gcodarsnachtigcodarsnacht le teangeolaíocht mar gheall ar áitiú Fherdinand de Saussure ar thábhacht na hanailíse sioncronaí. Lean an chodarsnacht ar aghaidh le teacht chun cinn an struchtúrachais agus theangeolaíocht Chomsky in éineacht lena bhéim ar chomhréir.Tá foclaíocht, le fócas ar fhorbairt stairiúil (anailís dhé-ainsealach ), i gcodarsnacht le teangeolaíocht mar gheall ar [[Ferdinand de Saussure|dhiongbháilteacht Ferdinand de Saussure]] ar thábhacht na hanailíse sioncronaí . Lean an codarsnacht ar aghaidh le teacht chun cinn struchtúireachta agus teangeolaíochta [[Noam Chomsky|Chomskyan]] in éineacht lena bhéim ar chomhréir .
 
== Sanasaíocht ==
'''Díorthaíodh a'''nan téarma "'fileolaíocht' [[wiktionary:philology|focleolaíocht]] " óón [[An Ghréigis|Ghréigis]] {{Lang|grc|φιλολογία}} ( ''philología'' ), <ref>{{cite book|chapter-url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3D%23111282|chapter=φιλολογία|first1=Henry George|last1=Liddell|first2=Robert|last2=Scott|title=A Greek-English Lexicon|publisher=Perseus.tufts.edu|accessdate=2017-05-23}}</ref> ó na téarmaí {{Lang|grc|φίλος}} ( ''phílos'' ) "grá, cion, gean, ionúin,cara", " agus {{Lang|grc|λόγος}} ( ''lógos'' ) "focal, cur in iúl, cúis", ag cur síos ar ghrá na foghlama, na litríochta, chomh maith le hargóint agus réasúnaíocht, ag léiriú raon na ngníomhaíochtaí atá san áireamh faoin gcoincheap {{Lang|grc|[[logos|λόγος]]}} . Níor athraigh an téarma mórán leis an ''philologia'' Laidineach, agus ina dhiaidh sin chuaigh sé isteach sa Bhéarla sa 16ú haois, ó ''philologie'' na Meán-Fraincise, sa chiall "grá don litríocht".
 
== Brainsí ==
Líne 21:
* [http://cogweb.ucla.edu/Culture/coglit.html CogLit: Litríocht agus Teangeolaíocht Chognaíoch]
* [http://www.clas.ufl.edu/ipsa/intro.htm Institiúid um Staidéar Síceolaíochta na nEalaíon], Ollscoil Florida
* [http://www.unizar.es/departamentos/filologia_inglesa/garciala/bibliography.html Leabharliosta de Theoiric Liteartha, de Chreidimh, agus de Philology (eag.]
* [http://www.unizar.es/departamentos/filologia_inglesa/garciala/bibliography.html José Ángel García Landa, Ollscoil Zaragoza, an Spáinn)]
* [http://ajif-ucm.com/ Asociación de Jóvenes Investigadores Eolas faoin gComhlacht Ainm na Cuideachta Universalad Complutense de Madrid (AJIF-UCM)]
 
[[Catagóir:Scríbhneoireacht]]
[[Catagóir:Pages withFileolaíocht unreviewed| translations]]
[[Catagóir: Disciplíní acadúla]]
[[Catagóir: Teangeolaíocht stairiúil]]
[[Catagóir: Scríbhneoireacht]]
[[Catagóir: Scoláireacht théacsúil]]