An difríocht idir athruithe ar: "Cogadh na Naoi mBliana (Éire)"

Content deleted Content added
m robot Adding: it:Ribellione di Tyrone
No edit summary
Líne 1:
TharlaSa bhliain [[1594]], thosaigh cogadh, '''Cogadh na Naoi mBlian''', snaa mbliantamhair [[1594]]ar gofeadh dtínaoi [[1603]]mbliana. Uaireanta glaotar ''Réabhlóid Thír Eoghain'' air, toisc an cheannaire Ó Néill, a tháinig ón chontae. Bhí an cogadh idir na n[[Gael]] agus na [[Sasana|Sasanaigh]].
Ar feadh naoi mbliana choinnigh comhghuaillithe an Tuaiscirt cúl ar phleananna plandála na Sasana. Cé go raibh arm Shasana i bhfad níba mhó ná arm na nGael, chaill na Sasanaigh cath i ndiaidh catha.
 
[[Aodh Ó Néill]] (ó [[Contae Thír Eoghain]]) agus [[Aodh Rua Ó Dónaill]] ó Thír chonaill nó ([[Contae Dhún na nGall]]) a bhí i gceannas ar forsaí na Ghaeil agus bhí cúpla comhghuaillí acu [[Ó Súilleabháin Béir]] ina measc, agus forsaí eile i g[[Cúige Mumhan]].
 
Faoi threoir straitéiseach Uí Néill agus díograis agus diongbháilteacht Uí Dhomhnaill, bhí sé ar éirí amach den chuid ab fhearr a tharla riamh in Éirinn.[[Aodh Ó Néill]] (ó [[Contae Thír Eoghain]]) agus [[Aodh Rua Ó Dónaill]] ó Thír chonaill nó ([[Contae Dhún na nGall]]) a bhí i gceannas ar forsaí na Ghaeil agus bhí cúpla comhghuaillí acu [[Ó Súilleabháin Béir]] ina measc, agus forsaí eile i g[[Cúige Mumhan]].
Thósaigh an cogadh sa [[Tuaisceart Éireann|Tuisceart na hEireann]] i g[[Cúige Uladh]] ach de réir a chéile scaip an réabhlóid ar fud na tíre go háirithe i Cúige Mumhan, freisn bhí talamh agus forsaí ag Ó Dhónail i g[[Cúige Chonnacht]]. Tá díospóracht le staraí cén fáth a throid na hÉireannaigh, go stáiriúl bhí sé i gcomahiar cosaint na Caitiliceas sa tír ach freisin don chúltur agus a thalaimh a bhí faoi ionsaí ó na Sasnaigh agus an bhanrí Sasanach [[Eilís I]].
 
Thósaigh an cogadh sa [[Tuaisceart Éireann|Tuisceart na hEireann]] i g[[Cúige Uladh]] ach de réir a chéile scaip an réabhlóid ar fud na tíre go háirithe i Cúige Mumhan, freisn bhí talamh agus forsaí ag Ó Dhónail i g[[Cúige Chonnacht]]. Tá díospóracht le staraí cén fáth a throid na hÉireannaigh, go stáiriúl bhí sé i gcomahiar cosaint na Caitiliceas sa tír ach freisin don chúltur agus a thalaimh a bhí faoi ionsaí ó na Sasnaigh agus an bhanrí Sasanach [[Eilís I]].
Caill na ghaeil cogadh na naoi blian agus de bharr [[Teitheadh na nIarlaí]] i [[1607]] bhí [[Phlandáil Uladh]].
Le Mag Uidhir ó Fhear Manach lena dtaobh, ghlacadh siad seilbh ar a gcuid tailte féin agus níos faide ar shiúl. Tógadh ó Néill i gcúirt na Sasana, áit a bhfuair sé oiliúint i mbeartaíocht na cogaíochta agus in ealaín na taidhleoireachta. Bhain sé úsáid mhór as an dá scil seo. Tá díospóracht le staraí cén fáth a throid na hÉireannaigh, go stáiriúl bhí sé i gcomahiar cosaint na Caitiliceas sa tír ach freisin don chúltur agus a thalaimh a bhí faoi ionsaí ó na Sasnaigh agus an bhanrí Sasanach [[Eilís I]].
 
Sa deireadh thiar thall, theip orthu ina n-iarracht. Bhí cumhacht na Sasana ró-láidir agus tháinig cabhair ó Rí na Spáinne ró-mhall agus ró-shuarach. Bhí deireadh leis an chogadh sa bhliain [[1603]] nuair a briseadh ar na Gaeil ag [[Cath Chionn tSáile]]. Gheill Ó Néill go foirmiúil ag an [[Mainistir Mellifont]] agus de bharr [[Teitheadh na nIarlaí]] i [[1607]] bhí [[Phlandáil Uladh]]..
 
 
 
{{stumpa}}