An difríocht idir athruithe ar: "Na Ceithre Cúirteanna"

Content deleted Content added
No edit summary
Líne 17:
Nó nuair a tháinig scoilt ar [[Óglaigh na hÉireann]] i ndiaidh shíniú an [[Conradh Angla-Éireannach|Chonartha Angla-Éireannaigh]], shealbhaigh [[Ruairí Ó Conchúir]] agus a chuid Óglach an foirgneamh seo, agus iad ag cur in aghaidh an Chonartha. Ar an 14 Aibreán 1922, gabh Ó Conchubhair agus timpeall 200 poblachtánach frith-Chonartha eile na Ceithre Cúirteanna agus roinnt foirgneamh eile, an Oifig Ballasta agus Halla na Máisiún ar Shráid Theach Laighean ina measc<ref>http://centenaries.ucd.ie/wp-content/uploads/2015/04/83980-UCD-Decade-of-Centenaries_A5-IRISH_FA_download_v2.pdf</ref>. Bhí [[Seán Lemass]], a bhí ina [[Thaoiseach]] sna [[1960í]], ar dhuine de na hÓglaigh seo.
[[Íomhá:Four Courts Conflagration.jpg|mion|30 Meitheamh 1922: Scriosadh Oifig na dTaifead Poiblí]]
Thar lear, ar [[22 Meitheamh]] [[1922]], scaoileadh marbh Wilson, ar leac a dhorais féin i lár Londain.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Údarás nua - tús nua?|url=http://dx.doi.org/10.2307/25572700|journal=Comhar|date=1995|issn=0010-2369|pages=4|volume=54|issue=8|doi=10.2307/25572700|author=Nollaig Ó Gadhra}}</ref> Bhí Wilson ina chomhairleoir slándála do [[Príomh-Aire|Phríomh-Aire]] [[Tuaisceart Éireann]], [[James Craig, 1ú Bíocúnta Chreaga Abhann|James Craig]] ag an am céanaa.<ref>{{Lua idirlín|url=http://centenaries.ucd.ie/wp-content/uploads/2015/04/83980-UCD-Decade-of-Centenaries_A5-IRISH_FA_download_v2.pdf|teideal=UCD-Decade-of-Centenaries|údar=UCD.ie|dáta=2016|dátarochtana=2019}}</ref>
Chuir gabhadh na bhfoirgneamh, a mhaireann thar thréimhse breis agus dhá mhí, le teannas idir na rannóga i [[Sinn Féin]]. Sa deireadh, ní raibh an dara suí sa bhuaile ag [[Mícheál Ó Coileáin]] ach an áit a ionsaí le ruaigeadh a chur ar na frith-Chonraitheoirí. Scriosadh an foirgneamh stairiúil faoi chith na sliogán, agus, thar aon rud eile, chuir pléasc mhillteanach sciathán thiar an fhoirgnimh de dhroim an domhain ar fad. Sa teagmháil seo, chuaigh sean-chartlann na dtaifead poiblí trí thine go hiomlán.
[[Íomhá:Henry_Hughes_Wilson,_British_general,_photo_portrait_standing_in_uniform.jpg|link=https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%8Domh%C3%A1:Henry_Hughes_Wilson,_British_general,_photo_portrait_standing_in_uniform.jpg|clé|mion|254x254px|Sir [[Henry Wilson]]]]
[[Íomhá:Great War Plaque, Four Courts Dublin.jpg|clé|mion|226x226px|Cuimhneachán''''': In Memory of the Irish Barristers who fell in the Great War 1914-1918'''''.
Mar thoradh, chuir [[Rialtas na Ríochta Aontaithe|Rialtas na Breataine]] brú ar an g[[Mícheál Ó Coileáin|Coileánach]] ionsaí a dhéanamh ar na [[Na Ceithre Cúirteanna|Ceithre Cúirteanna]].<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Michael Collins and the Assassination of Sir Henry Wilson|url=https://www.jstor.org/stable/30008316|journal=Irish Historical Studies|date=1992|issn=0021-1214|pages=150–170|volume=28|issue=110|author=Peter Hart}}</ref> Bhí [[David Lloyd George]] den tuairim gur [[Poblachtánachas in Éirinn|poblachtánaigh]] frith-[[Conradh Angla-Éireannach|Chonartha]] ba chúis leis an marú.
 
Chuir gabhadh na bhfoirgneamh, a mhaireann thar thréimhse breis agus dhá mhí, le teannas idir na rannóga i [[Sinn Féin]]. Sa deireadh, ní raibh an dara suí sa bhuaile ag [[Mícheál Ó Coileáin]] ach an áit a ionsaí le ruaigeadh a chur ar na frith-Chonraitheoirí. Scriosadh an [[foirgneamh]], stairiúilionsaí a thosaigh ar 27 Meitheamh, faoi chith na sliogán, agus, thar aon rud eile, chuir pléasc mhillteanach sciathán thiar an fhoirgnimh de dhroim an domhain ar fad. Sa teagmháil seo, chuaigh sean-[[Cartlann|chartlann]] na dtaifead poiblí trí [[Tine|thine]] go hiomlán.[[Íomhá:Great War Plaque, Four Courts Dublin.jpg|clé|mion|226x226px|Cuimhneachán''''': In Memory of the Irish Barristers who fell in the Great War 1914-1918'''''.
 
(Thomas Kettle, Willie Redmond. srl)]]
Line 46 ⟶ 49:
[[Catagóir:Foirgnimh i mBaile Átha Cliath|Ceithre Cúirteanna, Na]]
[[Catagóir:Stair na hÉireann|Ceithre Cúirteanna, Na]]
[[Catagóir:Cogadh Cathartha na hÉireann]]