Vicipéid

An difríocht idir athruithe ar: "An Ghaeilge"

Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
No edit summary
m Cealaíodh athruithe 186.193.57.68 (Plé); ar ais chuig leagan le Colin Ryan
chlib amháin: Rollback
Líne 1:
{{Teanga
|ainm=GaeilgeAn na hÉireannGhaeilge
|ainm_sa_teanga=Gaeilge na hÉireann
|tír_a_labhraíonn_í_with_in=[[Poblacht na hÉireann]] (538,283), [[an Ríocht Aontaithe]] (95,000), [[Ceanada]] (7,195), [[Stáit Aontaithe Mheiriceá]] (25,000), [[An Astráil]] (1,895 duine á húsáid mar theanga theaghlaigh, gan trácht ar chainteoirí aonair). Ceann de theangacha oifigiúla [[an tAontas Eorpach|an Aontais Eorpaigh]]
|réigiún=[[An Ghaeltacht]], le cainteoirí ar fud na tíre
|cainteoirí=Timpeall 200,000 le Gaeilge na hÉireann líofa; 104,000 a úsáideann gach lá í (70,000 duine fásta, os cionn naoi mbliana déag d'aois).
|rang=''(Ní sa chéad 100)''
|líne_ghinealaigh=[[Na teangacha Ind-Eorpacha|Ind-Eorpais]]<br />
&nbsp;[[Teangacha Ceilteacha|Ceilteach]]<br />
&nbsp;&nbsp;[[Teangacha Gaelacha|Gaelach]]<br />
&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''Gaeilge na hÉireann'''<br />
|teanga_oifigiúil_ginideach=[[Poblacht na hÉireann|Phoblacht na hÉireann]], [[Tuaisceart Éireann|Thuaisceart Éireann]] ([[An Ríocht Aontaithe|RA]]), [[An tAontas Eorpach|An Aontais Eorpaigh]]
|rialtóir=[[Foras na Gaeilge]]
|iso1=ga|iso2=gle|iso3=gle}}
Is ceann de na [[Teangacha Ceilteacha|teangacha Ceilteacha]] í '''Gaeilgean na hÉireannGhaeilge''' (nó ''Gaeilge na hÉireann'' mar a thugtar uirthi corruair), agus ceann den dtrí cinn de theangacha Ceilteacha ar a dtugtar na [[Teangacha Gaelacha|teangacha Gaelacha]] (.i. Gaeilgean na hÉireannGhaeilge, [[Gaeilge na hAlban]] agus [[Gaeilge Mhanann]]) go háirithe. Labhraítear in [[Éire|Éirinn]] go príomha í, ach tá cainteoirí Gaeilge na hÉireann ina gcónaí in áiteanna eile ar fud an domhain.
 
Is í an teanga náisiúnta nó dhúchais agus an phríomhtheanga oifigiúil i b[[Poblacht na hÉireann]] í an Gaeilge na hÉireannGhaeilge. Tá an [[An Béarla|Béarla]] luaite sa [[Bunreacht na hÉireann|Bhunreacht]] mar theanga oifigiúil eile. Tá aitheantas oifigiúil aici chomh maith i d[[Tuaisceart Éireann]], atá mar chuid den [[An Ríocht Aontaithe|Ríocht Aontaithe]]. Ar an [[13 Meitheamh]] [[2005]] d'aontaigh airí gnóthaí eachtracha an [[An tAontas Eorpach|Aontais Eorpaigh]] glacadh leis an nGaeilge mar theanga oifigiúil oibre san AE. Ón [[1 Eanáir (Lá Caille)|1 Eanáir]] 2007 cuireadh tús leis an stádas oifigiúil seo, agus ba é an tAire Nollaig Ó Treasaigh, T. D., an chéad aire Éireannach a labhair Gaeilge ag cruinniú de chuid Chomhairle na nAirí, an 22 Eanáir 2007.
 
Tá go leor ainmneacha eile réigiúnda nó stairiúla ar an teanga freisin: ''Gaedhealg'', ''Gaedhilge'' agus ''Gaedhilg'' (i g[[Conamara]]); ''Gaedhilic'', ''Gaeilic'' agus ''Gaeilig'' (in áiteanna i gCúige [[Cúige Uladh|Uladh]] agus [[Maigh Eo]]); ''Gaedhealaing'', ''Gaoluinn'' agus ''Gaeilinn'' (i b[[Port Láirge]]); ''Gaelainn'' (sa [[Cúige Mumhan|Mhumhain]]); ''Gaedhlag'' ([[Ó Méith]], [[Contae Ard Mhacha|Ard Mhacha]] agus [[Contae Lú|Lú]]); agus ''Guithealg'' nó ''Goidelc'' (sa [[an tSean-Ghaeilge|Shean-Ghaeilge]]). Go minic, níl i gceist leo seo ach litrithe malartacha ar an bhfocal "Gaeilge" agus iad ag baint leis an tréimhse réamhchaighdeánach (féach thíos chun a thuilleadh eolais a fháil), ach tabhair faoi deara gurb iondúil inniu a úsáidtear an leagan Muimhneach d'ainm na teanga, ''Gaelainn'', le tagairt a dhéanamh do chanúint an chúige ina gcluinfeá an t-ainm seo uirthi. D'fheicfeá ''Gaoluinn'', leis, toisc gur mar ''é'' fada a fhuaimnítear ''ao'' an litrithe sna [[canúint]]í deisceartacha.
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Ghaeilge"