An difríocht idir athruithe ar: "Ficheall"

Content deleted Content added
m Cealaíodh athruithe 58.175.92.148 (Plé); ar ais chuig leagan le Agsmaoineamh
No edit summary
Líne 1:
{{athbhreithniú}}
Is cluiche boird í an '''fhicheall''', agus í ceaptha do bheirt imreoirí. Is í aidhm an chluiche ná rí an chéile imeartha a mharbhsháinniú. Tá an rí marbhsháinnithe, nuair atá sé faoi ionsaí agus gan féidirdeis leis éalúéalaithe.
[[Íomhá:Staunton chess set.jpg|thumbnail|right|240px|Clár na fichille maille le clog na fichille.]]
 
Líne 19:
|Staid na bhfear ag tús an chluiche
}}
Imrítear an fhicheall ar bhord a bhfuil ceithre cearnóg is trí scór (8 x 8) ann. Tá dath bán nó dubh sna cearnógaí, agus an dath céanna i ngach dara cearnóg.
 
Imrítear an fhicheallficheall ar bhord seicear ar a bhfuilmbíonn ceithre cearnóg is trí scór (8 x 8) ann. Tá dath bán nó dubh sna cearnógaícearnóga, agus an dath céanna i ngach dara cearnóg.
Ag tús an chluiche, tá sé fhear déag ag na himreoirí - ocht gceithearnach, dhá chaiseal, beirt ridirí, beirt easpag, aon bhanríon amháin agus aon rí amháin.
 
Is é imreoir na bhfear bán is túisce a bhogfaidh fear dá chuid i dtús an chluiche.
Tosaíonn gach imreoir le sé ball déag san iomlán. Déantar na baill a bhaineann le gach imreoir a aithint de réir datha. Tagraítear do na baill le dath níos éadroime mar "bán," agus an t-imreoir ar leo iad, "An bán". Tugtar "dubh" ar na baill le dath níos dorcha agus an t-imreoir ar leo iad, "An dubh". Tá trí bhrí ag an bhfocal “ball”, ag brath ar an gcomhthéacs. Ba cheart go ndéanfadh an comhthéacs an bhrí atá beartaithe soiléir.
 
# D'fhéadfadh sé go gciallódh sé aon chuid de bhaill an tsraith, lena n-áirítear na ceithearnaigh. Nuair a úsáidtear é ar an mbealach seo, tá "ball" comhchiallach le "fichille" nó go díreach, "fear fichille" nó "fichillín".
# Ag imirt, is iondúil go n-úsáidtear an téarma chun ceithearnach a eisiamh, ag tagairt do bhanríon, do chaiseal,
d'easpag, do ridire nó do rí amháin. Sa chomhthéacs seo, is féidir na baill a mhiondealú ina dtrí ghrúpa:
# I bhfrásaí ar nós “ball a bhuachan”, “ball a chailleadh” nó “ball a thabhair suas”, ní bhaineann sé ach le heaspag nó le ridire.
 
 
== Rialacha na Fichille ==
Line 57 ⟶ 63:
|}
 
Sa chéad chomhthéacs, tosaíonn gach ceann den dá imreoir leis na sé bhall déag seo a leanas i gcluiche caighdeánach:
Ag tús an chluiche, tá sé fhear bán déag ag imreoir amháin agus an oiread céanna de chinn dhubha ag an imreoir eile. Is le himreoir na bhfear bán an chéad bhogadh i gcónaí. Taispeánann an pictiúr tús an chluiche. Bíonn cearnóg dhubh ar an taobh clé is cóngaraí de na himreoirí i gcónaí. Tosaíonn an bhanríon bhán ar chearnóg bhán agus tosaíonn an bhanríon dhubh ar chearnóg dhubh.
*1 [[Rí (ficheall)|rí]]
*1 [[Banríon (ficheall)|bhanríon]]
*2 [[Caiseal (ficheall)|chaiseal]]
*2 [[Easpag (ficheall)|easpag]]
*2 [[Ridire (ficheall)|ridire]]
*8 [[Fichille (ficheall)|bhfichille]]
 
Ag tús an chluiche, tá sé fhear bán déag ag imreoir amháin agus an oiread céanna de chinn dhubha ag an imreoir eile. Is le himreoir na bhfearbhaill bánbhán an chéad bhogadh i gcónaí. Taispeánann an pictiúr tús an chluiche. Bíonn cearnóg dhubh ar an taobh clé is cóngaraí de na himreoirí i gcónaí. Tosaíonn an bhanríon bhán ar chearnóg bhán agus tosaíonn an bhanríon dhubh ar chearnóg dhubh.
 
Forordaíonn rialacha na fichille na cineálacha gluaiseachta is féidir le himreoir a dhéanamh le gach cineál fear fichille. Gluaiseann gach cineál ball ar bhealach difriúil. Le linn an chluiche, glacann siad sealaíocht ar a chéile ag bogadh baill.
Bogann gach fear fichille i slí dhifriúil.
 
=== An Rí ===
Is é an rí an fearball is tábhachtaí. Cailltear an cluiche nuair a cailltearchailltear an rí. Bogann an rí cearnóg amháin i dtreo ar bith (go cothrománach, go hingearach nó ar fiar). Níl cead ag an rí dul go dtí cearnóg atá faoi ionsaí ag fear le dath eile. Tá cearnóg faoi ionsaí más féidir le fear bogadh ann ar an gcéad imirt eile. Má bhogann an rí chun cearnóige ina bhfuil fear eile, tá an fear sin gafa.
 
Má tá cearnóg an rí faoi ionsaí, deirtear go bhfuil an rí "sáinnithe". Muna bhfuil an rí in ann an sáinniú a bhriseadh, tá sé "marbhsháinnithe" agus tá an cluiche thart. Briseadh an sáinniú tar éis:-