An difríocht idir athruithe ar: "Leictreachas"
Content deleted Content added
m corr using AWB |
No edit summary |
||
Líne 1:
[[File:Lightning3.jpg|thumb|alt=Multiple lightning strikes on a city at night|[[Tintreach]] is ea ceann de na héifeachtaí is drámatúla atá ag leictreachas.]]
Is éard is '''leictreachas''' ann ná sraith [[feiniméan |d'fheiniméin]] [[Fisic|fhisiceacha]] a bhaineann le láithreacht agus gluaisne ábhair a bhfuil an t-airí fisiceach a tugtar [[lucht leictreach]] aige. Sna laethanta tosaigh, measadh nach raibh leictreachas bainteach le maighnéadas. Níos déanaí, léirigh go leor torthaí turgnamhacha agus forbairt cothromóidí Maxwell go n-éiríonn leictreachas agus maighnéadasur ón bhfeiniméan amháin: [[leictreamaighnéadas]]. Baineann feiniméin éagsúla le leictreachas, lena n-áirítear [[tintreach]], [[leictreachas statach]], [[téamh leictreach]], [[díluchtú leictreach]] agus go leor eile.
I láthair luchta leictrigh, gur féidir leis a bheith dearfach nó diúltach, gintear [[réimse leictreach]].
Tugtar [[sruth leictreach]] ar ghluaiseacht na [[Lucht leictreach|luchtanna leictreacha]] agus táirgtear [[réimse maighnéadach]].
Nuair a chuirtear lucht in áit a bhfuil réimse leictreach neamh-náid aige, gníomhóidh fórsa air. Tá méid an fhórsa seo tugtha ag [[dlí Coulomb]]. Dá bhrí sin, dá mbeadh an lucht sin le bogadh, bheadh an réimse leictreach ag déanamh oibre ar an lucht leictreach. Dá bhrí sin is féidir linn labhairt faoi [[Poitéinseal leictreach|phoitéinseal leictreach]]chumas leictreach ag pointe áirithe sa spás, atá comhionann leis an obair a dhéanann gníomhaire seachtrach chun aonad luchta dhearfaigh a iompar ó phointe tagartha a roghnaítear go treallach go dtí an pointe sin gan aon luasghéarú agus go ndéantar é a thomhas de ghnáth i [[volta|voltanna]] .
Tá leictreachas i gcroílár cuid mhór teicneolaíochtaí nua-aimseartha, á n-úsáid le haghaidh:
*[[cumhacht leictreach]] ina n-úsáidtear sruth leictreach chun trealamh a fhuinnmhiú;
*[[leictreonaic]] a dhéileálann le ciorcaid leictreacha a bhfuil [[Éighníomhaíochta (innealtóireacht)|comhpháirteanna leictreacha gníomhacha]] i gceist iontu amhail [[Feadán teirmianach|feadáin theirmianacha]] i bhfolús, [[Trasraitheoir|trasraitheoirí]], [[Dé-óid|dé-óidí]] agus [[ciorcad iomlánaithe|ciorcaid iomlánaithe]], agus teicneolaíochtaí idirnasctha éighníomhacha gaolmhara.
[[Íomhá:20090510 Shanghai Jiangxi road wires.jpg|clé|mion|bóthar Jiangxi, Shanghai, 2009]]
Úsáidtear an téarma ''leictreachas'' le cur síos ar rudaí ar nós:
* '''[[Poitéinseal leictreach]]''' - an cumas atá ag réimse leictreach [[obair]] a dhéanamh, de ghnáth tomhaiste i [[volta]]nna.
* '''[[Sruth leictreach]]''' - an bogadh a dhéanann cáithnín leictreach luchtaithe, tomhaiste in [[aimpéar]].
| |||