Leagan ó 11:45, 9 Eanáir 2020 athraigh TGcoa (plé \| dréachtaí) Confirmed users 31,095 edits No edit summary ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 12:46, 9 Eanáir 2020 athraigh cealaigh TGcoa (plé \| dréachtaí) Confirmed users 31,095 edits No edit summary chlib amháin: Visual edit An chéad dhifear eile →
Líne 1: [[Íomhá:Kodak-Vollenda620-detail.jpg\|thumb\|220px\|[[Grianghrafadán]]]] Is éard atá i n'''grianghrafadóireacht''' ná [[íomhá]] seasta a [[Taifeadadh digiteach\|thaifeadadh]] ar ábhar [[solas]]-íogair go [[ceimic]]<nowiki/>each, go [[Meicnic\|meicniúil]] nó go [[digiteach]]. Go bunúsach ciallaíonn an focal grianghrafadóireacht scríobh le solas na gréine. == Stair == Líne 11: D'fhorbair [[William Fox Talbot\|William Henry Fox Talbot]] an claonchló i [[1835]], rud a chuir ar chumas clódóirí macasamhla gan teoradh a dhéanamh de ghrianghraf ar bith. Ba ar [[páipéar\|pháipéar]] a bhí an claonchló ar dtús, ach bhí torthaí níos fearr ar fáil ar ghloine, agus de réir a chéile rinneadh forbairt ar scannáin ([[ceallafán]]) agus ní raibh an oiread céanna ama ag teastáil chun grianghraf a ghlacadh. D'fhéadfaí gluaiseacht a reo i ngrianghraf agus bhí an-tóir air an bpróiseas úr sna nuachtáin. === 20ú haois === Tháinig feabhas de réir a chéile ar chaighdeán na scannán agus b'fhéidir formáidí níos lú a úsáid. Ba mhinic claonchló 20 x 25cm á úsáid ag tús ama ach ba iad na formáidí 35mm agus 6 x 6cm na caighdeáin do ghrianghrafadóirí gairmiúla faoi lár an fichiú haois. Bhíodh ar na grianghrafadóirí fadó gach gné den phróiseas a fhoghlaim iad féin, staidéar a dhéanamh ar sholas agus ar lionsaí, ach de réir a chéile d'fhás tionscal ollmhór a rinne forbairt ar réaladh na n-íomhánna, ar na scannáin agus ar luach nochtaithe na gceamaraí ionas gurbh fhusa go mór gnó an ghrianghrafadóra. Rinneadh gnéithe uathoibreacha den nochtadh agus den bhfócas sna 1970í agus tháinig a lán [[grianghrafadán\|grianghrafadáin]] bheaga ar an mhargadh a bhí chomh cumasach le huirlisí an lucht gairmiúil. Bhí [[Henri Cartier-Bresson]] an-cháiliúil mar gheall ar a chuid grianghraif tuairisciúla don eagraíocht [[Magnum]]. De réir a chéile d'fhás tionscal ollmhór a rinne forbairt ar réaladh na n-íomhánna, ar na scannáin agus ar luach nochtaithe na gceamaraí ionas gurbh fhusa go mór gnó an ghrianghrafadóra. Le forbairt na [[ríomhaireacht]]a, tháinig scannóirí ar an mhargadh a chuir ar chumas an ghnáthdhuine grianghraif a thaifeadadh mar cháipéisí digiteacha agus bhí an-tionchar ar fad aige sin ar an bhfoilsitheoireacht. As sin tháinig [[Grianghrafadán digiteach\|grianghrafadáin digiteacha]] atá anois (2004) inchomórtas ó thaobh gnéithe agus chaighdeán na híomhá is atá grianghrafadáin 35mm.▼ Sna [[1930idí]], chuir grianghrafanna Dorothea Lange agus [[Walker Evans]] cló daonna ar an [[An Spealadh Mór\|Spealaidh Mór]] agus bhí tionchar acu ar fhorbairt na grianghrafadóireachta faisnéise. Sna [[1950idí]], fuair [[Henri Cartier-Bresson]] agus [[Robert Capa]] cáil amach mar gheall ar a gcuid grianghraif tuairisciúla don eagraíocht Magnum. Rinneadh gnéithe uathoibreacha den nochtadh agus den bhfócas sna [[1970idí]] agus tháinig a lán [[grianghrafadán\|grianghrafadáin]] bheaga ar an mhargadh a bhí chomh cumasach le huirlisí an lucht gairmiúil. === 21ú haois === ▲Le forbairt na [[ríomhaireacht]]a, tháinig ~~scannóirí~~[[Scanóir\|scanóirí]] ar an mhargadh a chuir ar chumas an ghnáthdhuine grianghraif a thaifeadadh mar cháipéisí digiteacha. ~~agus bhí~~Bhí an-tionchar ar fad aige sin ar an ~~bhfoilsitheoireacht~~bh[[foilsitheoireacht]]. As sin tháinig ~~[[Grianghrafadán digiteach\|~~grianghrafadáin digiteacha]] atá anois (~~2004~~sa [[21ú céad\|21ú haois]]) inchomórtas ó thaobh gnéithe agus chaighdeán na híomhá is atá grianghrafadáin 35mm. == An grianghrafadóireacht inniu == Ní raibh an ghrianghrafadóireacht mar mheán riamh chomh forleathan is atá sí anois inár saol. Is féidir linn uilig a bheith inár ngrianghrafadóirí na laethanta seo. Mar sin tá níos mó grianghraf á dtógáil anois ná mar a bhí riamh.<ref>{{Lua idirlín\|url=http://www.beo.ie/alt-is-grianghrafadoiri-muid-go-leir-anois.aspx\|teideal=Is grianghrafadóirí muid go léir anois\|language=ga\|work=Beo!\|dátarochtana=2020-01-09}}</ref> == Tagairtí ==

An difríocht idir athruithe ar: "Grianghrafadóireacht"