An difríocht idir athruithe ar: "Cearta daonna"
Content deleted Content added
m corr using AWB |
No edit summary |
||
Líne 4:
Tá iarrachtaí déanta ag a lán [[sochaí|sochaithe]] chun cearta a thabhairt do gach [[duine]]. Uaireanta tá na cearta seo a dhearbhú mar chairt (liosta scríofa). Mar gheall ar na rudaí uafásacha a tharla le linn an [[Dara Cogadh Domhanda]], shocraigh a lán [[Tír|tíortha]] go mbeadh liosta nua de chearta an duine ann chun daoine a chosaint. Mar shampla, i [[1948]] d’fhoilsigh na [[Náisiúin Aontaithe]] [[Dearbhú Uilechoiteann Chearta an Duine]].
Shínigh a lán tíortha an dearbhú seo, a rá go ndéanfaidís a ndícheall chun na cearta seo a chosaint. Sa [[lá]] atá inniu ann tá an dearbhú sínithe ag an chuid is mó de thíortha an domhain.
Tugtar cearta an duine orthu seo. Mar shampla
Line 28 ⟶ 26:
Aithnítear go hidirnáisiúnta, mar sin, go gcaithfear grúpaí áirithe a chosaint ar leithcheal agus go gcaithfear comhionannas deiseanna a chothú.
==Éabhlóid stairiúil==
Measann go leor [[Fealsúnacht an dlí|fealsúna]] agus [[Stair an dlí|staraithe dlí]] nach féidir labhairt ar chearta an duine go dtí [[Nua-aimsearthacht|an lá inniu]] san Iarthar. Go dtí sin, níor fhág noirm an phobail, a cumadh i ndáil le hord an chosmais, níor fhag siad spás ar bith don duine mar indibhid uatha,<ref name="ai">{{cita web |apellido = Documento de Amnistía Internacional |nombre = basado en un texto de Leonardo Aravena |título = Una larga marcha hacia los derechos humanos |año = 1998 |url = http://www.es.amnesty.org/camps/camp50/decla.htm |fechaacceso = 27 de diciembre de 2007 en [[Internet Archive]] |urlarchivo = https://web.archive.org/web/20070523051846/http://www.es.amnesty.org/camps/camp50/decla.htm |fechaarchivo = 23 de mayo de 2007 }}</ref> measadh an dlí go príomha mar ord oibiachtúil na sochaí. Bhí an t-[[Srathú sóisialta|ordlathas sóisialta]] bunaithear an teaghlach, an uaisleacht nó na corparáidí gairmiúla nó saothair,<ref>{{cita libro|autor=Molas, Pere|capítulo=La estructura social de la Edad Moderna europea|título=Manual de Historia Moderna|año=1993|editorial=Barcelona: Ariel|isbn=84-344-6572-8}}, pág. 72</ref> a thugann le tuiscint nár cumadh aon chearta daonna mar sin, cumhachtaí chun rud a lorg no a éileamh. A mhalairt ar fad, an chumhacht go léir a thugtar don duine aonair a dhíorthaítear ó stádas dúbailte: stádas an duine laistigh den teaghlach agus stádas an teaghlaigh sin sa tsochaí. Lasmuigh den Stádas ní raibh aon chearta ann.<ref>{{cita libro|autor=Clavero, Bartolomé|título=derecho indígena y cultura constitucional en América|año=1994|editorial=México: siglo veintiuno editores|isbn=968-23-1946-3}}, págs. 8 y 12</ref>
==Naisc sheachtracha==
* [[Amnesty International]]
| |||