Leagan ó 17:45, 28 Bealtaine 2016 athraigh Dmd3music (plé \| dréachtaí) 85,219 edits No edit summary ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 16:16, 13 Aibreán 2020 athraigh cealaigh TGcoa (plé \| dréachtaí) Confirmed users 31,214 edits No edit summary chlib amháin: Visual edit An chéad dhifear eile →
Líne 1: [[Íomhá:Maynooth - St Patrick's College - 20180205201545.jpg\|mion\|[[Coláiste Phádraig, Má Nuad\|Coláiste Phádraig Mhá Nuad]] ]] Is ~~údar~~[[Úrscéalaí\|urscéalaí]], [[Drámaíocht\|drámadóir]], criticeoir, agus [[ollamh]] [[Éire]]annach é '''Breandán Ó Doibhlin'''. Rugadh é i d[[Tír Eoghain]] i [[1931]]. Bhí sé ina Ollamh le [[Fraincis]] i [[Maigh Nuad]] agus bhí an-bhaint aige le scoil chritice nua sa [[Gaeilge\|Ghaeilge]]. ''Néal Maidine agus Tine Oíche'' ([[1964]]) agus ''An Branar gan Cur'' ([[1979]]) na saothair is cáiliúla dá chuid. ~~D'aistrigh sé cuid mhór ábhair ón Fhraincis go Gaeilge, ina measc saothar le [[François Rabelais\|Rabelais]] agus [[Jean de La Fontaine\|La Fontaine]].~~ Is ceannródaí i gcritic na Gaeilge é Breandán Ó Doibhlin.<ref>{{Lua idirlín\|url=http://www.bbc.co.uk/irish/articles/view/954/gaeilge/\|teideal=BBC - Irish - Breandán Ó Doibhlin\|language=ga\|work=www.bbc.co.uk\|dátarochtana=2020-04-13}}</ref> Bhunaigh sé Scoil Chritice Mhá Nuad, a chuir corr i gcinniúint [[Léirmheas Leabhar\|léirmheastóireacht]] [[litríocht na Gaeilge]].<ref>{{Lua idirlín\|url=https://www.youtube.com/watch?v=GYF_RZOmhZI\|teideal=Breandán Ó Doibhlin, a shaothar fein,2009,BBC,Má Nuad,Ollamh,Maynooth,Irish,literature\|údar=BBC\|dáta=2007\|dátarochtana=2020}}</ref> Tá sé ina Uachtarán ar Choláiste na nÉireannach i b[[Páras]]. Úrscéalaí, drámadóir agus criticeoir, bhunaigh sé scoil chritice Mhá Nuad sna [[1960í\|seascaidí]]. Eagarthóir agus aistritheoir le tiontú Gaeilge Chaiticiosma na Vatacáine. Údar ''Néal Maidine agus Tine Oíche'', ''An Branar gan Cur'', ''Aistí Critice agus Cultúir'', ''Iníon Mhaor an Uachta'', ''Gargantua'', srl. == Saol == Chevalier de l’Ordre National du Mérite agus Commandeur de la Légion d’Honneur atá ann de thairbhe a chuid oibre ar mhaithe le coibhneas cultúir na hÉireann agus na Fraince.▼ [[Íomhá:P1010808 Paris V Rue des Irlandais Collège des Irlandais reductwk.JPG\|mion\|Bhí an Doibhlineach ina Uachtarán ar Choláiste na nÉireannach i b[[Páras]]. ]] Rugadh Breandán Ó Doibhlin i g[[Contae Thír Eoghain]] sa bhliain 1931, agus d’fhreastail sé ar [[Coláiste Cholmcille\|Choláiste Cholmcille]] i n[[Doire]]. Fuair Ó Doibhlin oiliúint mar [[Sagart\|shagart]] i g[[Coláiste Phádraig, Má Nuad\|Coláiste Phádraig Mhá Nuad]] agus sa [[An Róimh\|Róimh]]. Tar éis dó iar-chéimeanna a chur i gcrích i b[[Páras]] agus i m[[Baile Átha Cliath]], ceapadh mar [[Ollamh]] le [[An Fhraincis\|Fraincis]] é i gColáiste Phádraig Mhá Nuad. Bhí sé ina [[Uachtarán]] ar Choláiste na nÉireannach i b[[Páras]]. ▲''Chevalier de l’Ordre National du Mérite'' agus ''Commandeur de la Légion d’Honneur'' atá ann de thairbhe a chuid oibre ar mhaithe le coibhneas [[Cultúr na hÉireann\|cultúir na hÉireann]] agus na Fraince.<ref>{{Lua idirlín\|url=https://www.irishtimes.com/news/legion-d-honneur-for-monsignor-1.337895\|teideal=Legion d'Honneur for monsignor\|údar=Patsy McGarry\|language=en\|work=The Irish Times\|dátarochtana=2020-04-13}}</ref> == Litríocht == Fáisceadh Scoil Chritice Mhá Nuad as an tuiscint a fuair Ó Doibhlin nuair a scríobh sé a chéad úrscéal, ''Néal Maidine agus Tine Oíche'' (1964), nach raibh treoir leitheoireachta nó scoil chritice ar bith ann don Ghaeilge. Chonacthas don Doibhlinneach gur chuir sé sin bac ar leitheoirí litríocht na Gaeilge. [[Íomhá:Vimar - Fables de La Fontaine - 01-07. La Besace.jpg\|link=https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%8Domh%C3%A1:Vimar%20-%20Fables%20de%20La%20Fontaine%20-%2001-07.%20La%20Besace.jpg\|clé\|mion\|177x177px\|''Fabhalscéalta la Fontaine'']] Bhí an Doibhlineach ina eagarthóir agus [[Aistriúchán\|aistritheoir]] le tiontú Gaeilge Chaiticiosma na [[Cathair na Vatacáine\|Vatacáine]]. Bhunaigh sé an Scoil Chritice Mhá Nuad sna [[1960í\|seascaidí]] in éineacht le scoláirí agus sagairt a bhí i Má Nuad. Thuill an scoil aitheantas mar acmhainn tábhachtach léirmheastóireachta. Breathnaigh ar an ghearrthóg seo ina labhraíonn Breandán Ó Doibhlin faoina shaothar féin agus faoi Scoil Chritic Mhá Nuad. Níos déanaí, scríobh sé ''An Branar gan Cur ([[1979]])'', ''Aistí Critice agus Cultúir'', ''Iníon Mhaor an Uachta'', ''Gargantua'', Manuail de Litríocht na Gaeilge Iml 1-5, srl. D'aistrigh sé cuid mhór ábhair ón Fhraincis go Gaeilge, ina measc saothar le [[François Rabelais\|Rabelais]] agus [[Jean de La Fontaine\|La Fontaine]]<ref>{{Luaigh foilseachán\|title=Fabhalscéalta La Fontaine\|url=http://catalogue.library.ulster.ac.uk/items/877570\|publisher=Coiscéim\|date=1997\|location=Baile Átha Cliath\|language=Irish\|author=Jean de La Fontaine, Breandán Ó Doibhlin}}</ref>. == Saothar == Aistí Critice agus Cultúir, An Branar gan Cur ([[1979]]) Fabhalscéalta La Fontaine, Breandán Ó Doibhlin a d’aistrigh, Coiscéim, 1997. Gargantua Iníon Mhaor an Uachta Manuail de Litríocht na Gaeilge. Faisicil 1 - Ar imeall an Choncais, 1500 ar aghaidh<ref>{{Lua idirlín\|url=http://www.feasta.ie/2004/marta/alt5.html\|teideal=Feasta - alt 5\|work=www.feasta.ie\|dátarochtana=2020-04-13}}</ref> Manuail de Litríocht na Gaeilge. Faisicil 2 Manuail de Litríocht na Gaeilge. Faisicil 3 Manuail de Litríocht na Gaeilge. Faisicil 4 Manuail de Litríocht na Gaeilge. Faisicil 5 Néal Maidine agus Tine Oíche ([[1964]]) srl srl == Tagairtí == {{reflist}}<br /> {{síol}} Line 12 ⟶ 58: [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine as Contae Thír Eoghain]] [[Catagóir:Cultúr na Fraince]] [[Catagóir:Sagairtí Caitliceacha ón 20ú haois]]

An difríocht idir athruithe ar: "Breandán Ó Doibhlin"