An difríocht idir athruithe ar: "Réabhlóid na Fraince"

Content deleted Content added
Holder (plé | dréachtaí)
m corr using AWB
Líne 37:
Idir an dá linn, bhí na huaisle a theith (''les émigrés'') ag fadú faoin achrann lastall de na teorainneacha agus ag gríosú rialtais eile chun troda. Os a choinne sin, bhí fonn ar na Seacaibínigh (''les Jacobins''), an bhaicle a bhí i réim ag an am i bPáras, an Réabhlóid a scaipeadh tríd an Eoraip. Ar 20 Aibreán 1792, d’fhógair an Fhrainc cogadh ar Impire na hOstaire, agus chuaigh [[an Phrúis]] leis [[an Ostair]]. Ar an droch-uair, bhí an t-arm Francach ar mhí-eagar ar fad toisc gur imigh an oiread sin oifigeach uasal, rug a d’fhág lag roimh na reisimintí tréanacha Prúiseacha é. Ghabh an namhaid daingean i ndiaidh daingin, agus tháinig líonrith ar na daoine, rud a spreag iad chun neart daoine a mharú i bpríosúin Pháras le teann eagla roimh fhrithréabhlóidithe. Ní raibh de dhánacht sna húdaráis an marú a chosc, agus chuir sé cor nua sa Réabhlóid.
[[File:Women's_March_on_Versailles01.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Women's_March_on_Versailles01.jpg|mion|Women's March, Versailles, 5 DF 1789]]
Ar 21 Meán FhómhairFómhair 1792 tháinig an Chomhdháil Náisiúnta (''la Convention nationale'') in ionad an Tionóil chun cumhacht fheidhmitheach an Chéad Phoblacht Fhrancach a dhearbhú tar éis an Rí a chur as oifig ar 10 Lúnasa. Cuireadh toghcháin ar siúl, ach meastar nár chuir 90% den seacht milliún vótóir de dhua orthu féin vótáil ar chor ar bith.

Is beag nár bhain na teachtaí go léir leis an meánaicme, ach bhí dhá bhaicle ar leith ann. Bhí na Girondins ann agus gan muinín acu as pobal Pháras; bhí na Montagnards (“lucht an tSléibhe”) ann freisin agus breis tuisceana acu ar chás na ndaoine. (Bhí siadsan ina suí ar shuíocháin níos airde sa Chomhdháil, agus as sin a baisteadh iad.).

Bhí na Montagnards sásta dul i bpáirt an phobail agus na bPoblachtach radaiceach (''les san-culottes'') go háirithe, agus dul go bun an angair chun an Phoblacht a shábháil. Ar na ceannairí bhí [[Maximilien Marie Isidore de Robespierre|Robespierre]], [[Georges Jacques Danton|Danton]], [[Jean-Paul Marat|Marat]] agus [[Louis Antoine Léon de Saint-Just|Saint-Just]].
[[File:Federation.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Federation.jpg|clé|mion|''[[:en:Fête_de_la_Fédération|Fête de la Fédération]]'' nó monarcacht bhunreachtúil 14 Iúil 1790]]
Ar 20 Samhain 1792 rug na Francaigh bua gan choinne ar na Prúisigh; d’fhág siad siúd agus na hOstairigh an Fhrainc, agus imní orthu anois faoi chúrsaí sa Pholainn. Ghabh na Francaigh an Ísiltír Ostaireach, agus fuair a n-airm greim ar bhruach clé na Réine.