An difríocht idir athruithe ar: "Mionsc"

Content deleted Content added
m cóipeáil na ceartúcháin a rinneadh ar an alt eile thar na blianta
cinn séimhithe freisin!
Líne 21:
}}
 
Is í '''Mionsc''' (''Менск'' as [[Bealarúisis]] de réir cheartlitriú Branisłaŭ Taraškievič, ''Miensk'' an leagan Laidinithe den cheartlitriú seo; ''Мінск'' an leagan a úsáidtear i gceartlitriú na gCoimeasár Pobail, nó ''Narkomaŭka'') príomhchathair na [[An Bhealarúis|Bealarúise]], agus í ar an gcathair is mó sa tír fosta. Tá Mionsc suite cois an dá abhainn úd [[Śvisłač]] agus [[Niamiha]], i dtír-raon cnocach, agus í timpeallaithe ag coillte móra na Bealarúise. I Mionsc atá ceanncheathrú [[Comhlathas na Stát Neamhspleách|Chomhlathas na Stát Neamhspleách]], a tháinig i gcomharbas ar an Aontas Sóivéadach. Ós í Mionsc an phríomhchathair, tá stádas ar leith aici ó thaobh an rialtais áitiúil de, agus í ina príomhchathair ar chúige (''вобласьць/vobłaść'') MhinscMhionsc agus ar cheantar (''раён/rajon'') MhinscMhionsc chomh maith. Sa bhliain 2008, bhí cónaí ar 1,830,000 duine i Mionsc.
 
Rinneadh an chéad trácht ar MhinscMhionsc thiar sa bhliain 1067, agus í ina baile beag taobh istigh de theorainneacha [[Prionsacht Połack|Phrionsacht Połack]]. Sa bhliain 1242, shealbhaigh [[Ard-Diúcacht na Liotuáine]] an áit, agus bronnadh cairt cathrach ar MhinscMhionsc sa bhliain 1499. Rinneadh príomhchathair a [[Vóvadacht MhinscMhionsc|vóvadachta]] féin de MhinscMhionsc sa bhliain 1569. Is éard a bhí i gceist leis an vóvadacht seo ná réigiún riaracháin de chuid [[Comhlathas na Polainne agus na Liotuáine|Chomhlathas na Polainne agus na Liotuáine]]. Nuair a chuaigh an [[Dara Críochdheighilt na Polainne|Dara Críochdheighilt]] ar an bPolainn sa bhliain 1793, ba í Impireacht na Rúise a shealbhaigh Mionsc. Sna blianta 1919-1991, ba í Mionsc príomhchathair [[Poblacht Shóivéadach Shóisialach na Bealarúise|na Bealarúise Sóivéadaí]].
 
 
Líne 37:
Is é Minsktrans, cuideachta iompair neamhbhrabúis atá cistithe ag an rialtas agus faoi úinéireacht an rialtais, a fheidhmíonn gach iompar poiblí. Ó mhí Eanáir 2008, úsáideadh 1.420 bus, 1.010 bus tralaí agus 153 carráiste trambhealach ag Minsktrans i Mionsc.
 
D’fhoraithin rialtas cathrach MhinscMhionsc sa bhliain 2003 ba cheart leibhéal íosta sholáthar an iompair phoiblí a shuí ag 1 feithicil (bus, bus tralaí nó tram) in aghaidh 1.500 cónaitheora. Tá líon na bhfeithiclí a úsáidtear ag Minsktrans 2,2 uair níos airde ná an leibhéal íosta.
 
=== Mearionad ===
Líne 45:
Tá pleananna ann, chomh maith, chun gréasán le trí líne a thógáil agus, de réir na bpleananna fairsingithe láithreacha, beidh an t-iarnród 58,3 km (36,2 mi) ar fad agus beidh 45 stáisiún agus 3 iosta traenach leis. Chun é sin a chur i gcrích, ba cheart go ngearrfadh tríú líne an chathair ar ais idir Tuaisceart is Deisceart, arna thrasnú an dhá líne atá ann cheana agus, mar sin, leagan amach tipiciúil chóras meitreo Sóivéadach a chruthú. Meastar go dtosnóidh tógáil ar an tríú líne sa bhliain 2011 agus beidh an chéad chéim curtha i gcrích ag deireadh an deich mbliana. Déantar tuairimíocht, i roinnt pleananna áirithe, go rachadh ceathrú líne ó mhicrea-rayon Vyasnyanka go dtí micrea-rayon Serabranka.
 
Ón mbliain 2007, bhí 25 stáisiún agus 33 km d’iarnród sa mheitreo i Mionsc. Úsáidtear 243 gnáthcharráiste meitreo Rúiseach ag na traenacha. Ar ghnáthlá, taistilíonn timpeall 800.000 paisinéirí ar mheitreo Mionsc. Sa bhliain 2007, thaistil 262,1 milliún paisinéirí ar mheitreo MhinscMhionsc, agus mar sin, ba é an cúigiú meitreo ba gnóthaí san Iar-Aontas Sóivéadach. Le linn buaicuaireanta, ritheann traenacha gach 2–2,5 nóiméad. Tá 3.200 foireann fostaithe ag an ngréasán meitreo.
 
Faoi láthair, tá an chuid is mó den iompar uirbeach á athchóiriú agus á uasghradú toisc go mbeidh caighdeáin nua-aimseartha ann. Mar shampla, tá ardaitheoirí do phaisinéirí, a théann ó ardán an stáisiúin go dtí leibhéal na sráide, ag gach stáisiún meitreo a tógadh ón mbliain 2001, agus mar sin is féidir le paisinéirí le míchumais úsáid a bhaint as na stáisiúin sin.