An difríocht idir athruithe ar: "Athshondas maighnéadach núicléach"

Content deleted Content added
Chaco (plé | dréachtaí)
No edit summary
No edit summary
Líne 1:
[[Íomhá:700_lab_fix.JPG|deas|250px|thumb|Athshondas núicléach maighnéadach]]
Rothlaíonn gach uile [[núicléón]]—prótón is [[neodrón]]—sa [[Núicléas adamhach|núicléas]] timpeall ar ais tríd, mar a bheadh [[caiseal]] ann. Is féidir dhá threo a bheith ag an [[Guairne|nguairne]] seo.
Rothlaíonn gach uile [[núicléón]]—prótón is [[neodrón]]—sa [[Núicléas adamhach|núicléas]] timpeall ar ais tríd, mar a bheadh [[caiseal]] ann. Is féidir dhá threo a bheith ag an [[Guairne|nguairne]] seo. De bhrí go bhfuil [[lucht leictreach]] ag an bprótón atá ar aon luach le lucht an leictreoin, feidhmíonn an núicléas atá ag rothlú mar a bheadh [[maighnéad]] bunúsach ann. Fiú i gcás an neodróin neodraigh rothlaithe, tá sé ina mhaighnéad lag. Taobh istigh den núicléas ina iomláine, suimítear réimsí na maighnéad chun maighnéad comhthorthach an núicléis a dhéanamh. Má shuitear núicléas aonair hidrigine (prótón aonair) i [[réimse maighnéadach]], treoshuitear an núicléas sa treo céanna leis an réimse. Má bhíonn roinnt núicléas den saghas seo ann, treoshuitear iad go léir sa treo céanna, a bheag nó a mhór. Ansin má fheidhmíonn réimse maighnéadach eile, dírithe i dtreo atá ingearach leis an mbunréimse, aomtar na núicléis amach óna dtreoshuíomh bunaidh. Ach de réir mar a chlaontar iad, leanann siad dá nguairne, agus tosaíonn ais na guairne seo ag rothlú thart ar an z-ais i dtreo an bhunréimse mhaighnéadaigh. Guairne dhúbailte a tharlaíonn mar sin, agus tugtar ''[[luainíocht]]'' ar an bhfeiniméan seo. Luainíonn gach núicléas thart ar an mbuntreo le [[minicíocht]] ar a dtugtar ''minicíocht Larmor''. Tá an mhinicíocht seo sainiúil do gach [[iseatóp]] ar leith. Más réimse maighnéadach ailtéarnach an réimse claonta, braitheann a éifeacht chun luainíochta ar a mhinicíocht. Má bhíonn a mhinicíocht cothrom le minicíocht Larmor, tarlaíonn luainíocht athshondach do na núicléis ag minicíocht sin Larmor. Bíonn an luainíocht i réim ar feadh tréimshe tar éis don mhaighnéad claonta lascadh ann, agus tar éis é a lascadh as. Is féidir an dá [[iompraíocht]] seo a bhrath le corna suite taobh leis na núicléis atá á suaitheadh, de bhrí go n-ionduchtaítear comhartha voltais sa chorna seo de bharr luainíocht na maighnéad núicléach. Baintear feidhm as an bhfeiniméan seo chun samplaí a thástáil sa [[Ceimic|cheimic]] agus íomháú a dhéanamh sa [[Míochaine|mhíochaine]].
 
De bhrí go bhfuil [[lucht leictreach]] ag an bprótón atá ar aon luach le lucht an leictreoin, feidhmíonn an núicléas atá ag rothlú mar a bheadh [[maighnéad]] bunúsach ann. Fiú i gcás an neodróin neodraigh rothlaithe, tá sé ina mhaighnéad lag.
 
Taobh istigh den núicléas ina iomláine, suimítear réimsí na maighnéad chun maighnéad comhthorthach an núicléis a dhéanamh. Má shuitear núicléas aonair hidrigine (prótón aonair) i [[réimse maighnéadach]], treoshuitear an núicléas sa treo céanna leis an réimse.
 
Má bhíonn roinnt núicléas den saghas seo ann, treoshuitear iad go léir sa treo céanna, a bheag nó a mhór. Ansin má fheidhmíonn réimse maighnéadach eile, dírithe i dtreo atá ingearach leis an mbunréimse, aomtar na núicléis amach óna dtreoshuíomh bunaidh. Ach de réir mar a chlaontar iad, leanann siad dá nguairne, agus tosaíonn ais na guairne seo ag rothlú thart ar an z-ais i dtreo an bhunréimse mhaighnéadaigh. Guairne dhúbailte a tharlaíonn mar sin, agus tugtar ''[[luainíocht]]'' ar an bhfeiniméan seo.
 
Luainíonn gach [[Núicléas adamhach|núicléas]] thart ar an mbuntreo le [[minicíocht]] ar a dtugtar ''[[minicíocht]] Larmor''. Tá an mhinicíocht seo sainiúil do gach [[iseatóp]] ar leith.
 
Más réimse [[Maighnéad|maighnéadach]] ailtéarnach an réimse claonta, braitheann a éifeacht chun luainíochta ar a mhinicíocht. Má bhíonn a mhinicíocht cothrom le minicíocht Larmor, tarlaíonn luainíocht athshondach do na núicléis ag minicíocht sin Larmor.
 
Bíonn an luainíocht i réim ar feadh tréimshe tar éis don mhaighnéad claonta lascadh ann, agus tar éis é a lascadh as. Is féidir an dá [[iompraíocht]] seo a bhrath le corna suite taobh leis na núicléis atá á suaitheadh, de bhrí go n-ionduchtaítear comhartha voltais sa chorna seo de bharr luainíocht na maighnéad núicléach.
 
Baintear feidhm as an bhfeiniméan seo chun samplaí a thástáil sa [[Ceimic|cheimic]] agus íomháú a dhéanamh sa [[Míochaine|mhíochaine]].
 
<br />
 
== Féach freisin ==
 
* [[Luainíocht Larmor]]
* [[Joseph Larmor]]
* [[Luainíocht]]
* [[Luainíocht na gcónocht]]
 
== Tagairtí ==
{{reflist}}<br />
 
{{Fréamh an Eolais}}