An difríocht idir athruithe ar: "Christiaan Huygens"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 10:
|iomráiteach =Clog luascadánach <br /> Prionsabal Huygens–Fresnel
|}}
{{glanadh}}
{{glanadh}}Bhí '''Christiaan Huygens''' ([[14 Aibreán]], [[1629]] - [[8 Iúil]], [[1695]]) mar [[réalteolaí]] agus [[fisic]]eoir [[An Ísiltír|Ollanach]].
Bhí '''Christiaan Huygens''' ([[14 Aibreán]], [[1629]] - [[8 Iúil]], [[1695]]) mar [[réalteolaí]] agus [[fisic]]eoir [[An Ísiltír|Ollanach]]. Chuir sé teoiric thonnach an tsolais is prionsabal Huygens faoi bhráid an phobail, agus d'fhionn polarú solais. Ba é Huygens an chéad duine a thairg gur tonnta atá sa solas, rud nár ghlac Newton leis in aon chor.<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Hussey, Matt|date=2011|url=|title=Fréamh an Eolais|journal=|volume=|issue=Coiscéim}}</ref>
 
== Taighde ==
Bhí baint ag Huygens le forbairt an [[calcalas]] nua aimsirthe. Bhí a obair tábhachtach ó thaobh a aragóintí i bhfabhar tonnteoiric an t[[solas|solais]]. Sa

Bhraith sé fáinne is 4ú saitilít Sataim sa bhliain [[1655]], d'fhionn sé gealach9gealach [[Satarn]], [[Titan]]). Fad is a bhí sé ag staidéar fáinní Saturn, sa bhliain [[1656]]. d'fhionn sé go raibh siad déanta de clocha.
 
Sa bhliain chéanna rinne sé staidéar ar agus sceitse de [[Réaltnéal Oiríon]]. Bhí a phictiúir foilsithe sa ''Systema Saturnium'' sa bhliain [[1659]]. Ag úsáid a teileascóp bhí sé in ann na réalt sa [[réaltnéal]] a aimsiú. (Glaodh an Réigiún Huygens ar an píosa is gile sa taobh istigh den réaltnéal). D'fhionn sé freisin cúpla reáltnéal eile (réaltaí dúbailte) .
Line 20 ⟶ 23:
 
=== Ceapadóir ===
Thóg sé an chéad chlog luascadáin i 1657. Rinne Huygens obair ar chloig níos cruinne, go háirithe ó thaobh loingseoireacht. Sa bhliain [[1658]] d'fhoilsigh sé leabhair faoi seo darbh ainm Horologium. Eisean a cheap an [[Chlog luascadánach]], a bhí an tábhachtach ó thaobh coimeád an t-am, agus staidéar ar an t-am.
 
== Saol ==
Line 30 ⟶ 33:
 
Bhog Huygens ar ais go dtí an Háig sa bhliain [[1681]] tar éis a bheith an-tinn. Fuair sé bás ansin ar [[8 Iúil]], [[1695]].
 
== Féach freisin ==
 
* [[prionsabal Huygens]]
* [[aistear Cassini-Huygens]]
 
== Tagairtí ==
{{reflist}}<br />
 
{{DEFAULTSORT:Huygens, Christian}}
 
[[Catagóir:Matamaiticeoirí]]
[[Catagóir:Fisiceoirí]]
[[Catagóir:Daoine a rugadh i 1629]]
[[Catagóir:Básanna i 1695]]
[[Catagóir:Réalteolaithe]]