An difríocht idir athruithe ar: "Macramóilín"

Content deleted Content added
mNo edit summary
mNo edit summary
Líne 1:
 
[[Íomhá:ProteinStructure.jpg|mion|300x300px| An struchtúr ceimiceach de mhacromóilíní [[Peiptíd|polaipeiptíde]] ]]
Is [[móilín]] an-mhór é '''macromóilín''', amhail próitéin, a bhíonn comhdhéanta go coitianta den [[Polaiméiriúchán|pholaiméiriúchán]] de fho-aonaid níos lú ar a dtugtar [[Monaiméir|monaiméirí]]. De ghnáth bíonn siad comhdhéanta de na mílte [[adamh]] nó breis. Tugtar [[Polaiméir|polaiméir ar]] shubstaint atá comhdhéanta de mhacramóilíní. Is iad na macramóilíní is coitianta sa [[Bithcheimic|bhithcheimic]] ná bithpholaiméirí ( [[Aigéid núicléasacha|aigéid núicléacha]], próitéiní, agus [[Carbaihiodráit|carbaihiodráití]] ) agus móilíní móra neamh-pholaiméireacha (mar shampla [[lipidí]] agus '''macromóilín'''í[[Macraichiogal|macraichiogail]], ), snáithíní sintéiseacha chomh maith le hábhair turgnamhacha mar [[Nainfheadán carbóin|nana-tubáin charbóin]] . <ref>{{Luaigh foilseachán|author=Gullapalli|first=S.|year=2011|title=Nanotechnology: A Guide to Nano-Objects|url=http://www.aiche.org/uploadedFiles/Publications/CEPMagazine/051128_public.pdf|journal=Chemical Engineering Progress|volume=107|issue=5|pages=28–32|accessdate=2015-06-28}}</ref>
 
Is móilíní móra iad macromóilíní atá comhdhéanta de na mílte adamh atá ceangailte go comhfhiúsach. Is macramóilíní iad carbaihiodráití, lipidí, próitéiní agus aigéid núicléacha. Cruthaíonn macromóilíní go leor monaiméirí a nascann le chéile, a fhoirmíonn [[polaiméir]] . Tá carbaihiodráití comhdhéanta de charbón, ocsaigin agus hidrigin. Is monaisiúicrídí iad monaiméir carbaihiodráití. Tá trí chineál carbaihiodráití ann: móilíní fuinnimh, stórais, agus struchtúracha. Cruthaítear déshiúicríd nuair a nascann imoibriú díhiodráitithe dhá monaisiúicríd lena chéile. Cineál eile macramóilíní is ea lipidí. Is hidreacarbóin iad lipidí nach bhfoirmíonn polaiméirí. Tógtar saillte as gliocról agus aigéid shailleacha. Faightear fosfailipidí go coitianta san déchiseal fosfalipidí scannán. Tá cinn hidrifileacha agus eireabaill hidreafópacha acu. Is cineál eile macramóilín é próitéin. Is monaiméirí de phróitéiní iad aimínaigéid. Tá go leor feidhmeanna éagsúla ag próitéiní. Tá próitéiní ann a úsáidtear le haghaidh tacaíochta struchtúrtha, stórála, iompair, cumarsáide ceallacha, gluaiseachta, cosanta i gcoinne substaintí eachtracha, agus go leor eile. Tarchuireann aigéid núicléacha faisnéis oidhreachtúil agus cuireann siad in iúl í. Tá siad comhdhéanta de monaiméirí ar a dtugtar núicléatídí. Is dhá chineál aigéad núicléasach iad ADN agus ARN.