An difríocht idir athruithe ar: "Stokely Carmichael"

Content deleted Content added
Cealaíodh athrú 970196... tá mé sásta dul tríd agus na botúin litrithe a cheartú, tá an Ghaeilge go maith seachas sin!
glanadh
Líne 1:
Gníomhaí agus eagraí ab ea '''Kwame Ture''' (a rugadh mar '''Stokely Standiford Churchill Carmichael'''; 29 Meitheamh, 1941 – 15 Samhain, 1998). Bhí lámh ar leith aige mar cheannaire sa nGluaiseacht Chearta Sibhialta sna [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Stáit Aontaithe]] agus sa ngluaiseacht Pan-AfraiceachAfracach. Aithnítear é mar an duine is mó a d’fhorbair an coincheap agus an gluaiseachtghluaiseacht ''Black Power''.
 
Rugadh Carmichael ar [[Oileán na Tríonóide agus Tobága|Oileán na Tríonóide]] sa [[Muir Chairib]] agus tógadh ó 11 bliain d’aoisé i g[[Nua-Eabhrac (cathair)|Cathair Nua-Eabhrac]] ó 11 bliain d’aois. Chuir sé tús lena chuid gníomhaíochais agus é ag freastailfreastal ar Bronx High School of Science<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Stokely: A Life, by Peniel E. Joseph|url=http://dx.doi.org/10.1080/00064246.2015.1049330|journal=The Black Scholar|date=2015-07-03|issn=0006-4246|pages=70–77|volume=45|issue=3|doi=10.1080/00064246.2015.1049330|author=Toivo Asheeke}}</ref>.  
 
Bhí Carmichael i measc na ngníomhaithe ar an gcéad Freedom Ride i 1961 agus é 19 bliana d’aois. In 1964, chuaigh sé ina ghníomhaí cheartacearta vótála in [[Mississippi]] agus in [[Alabama]] le SNCC (Coiste Comhordúcháin Mhic Léinn Neamhfhoréigneach). Ní fada gur osclaíodh súile Carmichael ag an g[[Ciníochas institiúideach|ciníochas sistéamach]] a bhí mar chuid láidir den [[Páirtí Daonlathach (Stáit Aontaithe)|Pháirtí DaolathachDaonlathach]] agus d’éirigh sé as an ngníomhaíochas sa gcóras polaitiochta<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Carmichael, Stokely (1941-1998), civil rights leader|url=http://dx.doi.org/10.1093/anb/9780198606697.article.1501291|publisher=Oxford University Press|date=2001-10|author=Dennis Wepman}}</ref>.
 
In 1966, ainmíodhainmníodh Carmichael mar chathaoirleach de SNCC. Le SNCC, thug Carmichael a chéad oráidóráid chailiúilcháiliúil ar ''Black Power''. Ba mhór an tioncartionchar iad [[Frantz Fanon]] agus [[Malcolm X]] ar dhearcaidhdhearcaí Carmichael. Dá bharr sin, d’iompaigh SNCC ina eagraíocht níos radacaí faoi cheannarachtcheannasaíocht Carmichael. Chuir an grúpa béim láidir ar Black Power mar a sproicsprioc agus a phrionsabal is mó.
 
Bhí an ghluaiseacht Black Power, an ráiteas, agus Carmichael féin conspóideach, go háirid i measc MeiriceánaitheMeiriceánach bánabán agus rialtas na StáitStát Aontaithe. Chuir COINTELPRO, clár de chuid an [[Federal Bureau of Investigation|FBI]] in aghaidh ghníomhaithegníomhaithe ghormagorma, targaid air. I meamrummeamram sa bhliain 1968, scríobh [[J. Edgar Hoover]], stiúrthóir an FBI, go raibh eagla air gurbh é Carmichael an chéad “meisias” gorm eile. Bhí sé mar aidhm ag Hoover íomhá bhréagach a chur ar Carmichael mar ghíomhaire rúnda de chuid an [[Central Intelligence Agency|CIA]]<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Liberation, Imagination and the Black Panther Party|url=http://dx.doi.org/10.4324/9780203950920|date=2014-04-08|doi=10.4324/9780203950920|author=Kathleen Cleaver}}</ref><ref>{{Luaigh foilseachán|title=Black against Empire|url=http://dx.doi.org/10.1525/9780520966451|publisher=University of California Press|date=2019-12-31|location=Berkeley|author=Joshua Bloom, Waldo E. Martin}}</ref>. D’éirigh leis an iarracht seo agus cuireadh Carmichael amach as SNCC agus d’iompaigh gocuid leormhaith de na Black Panthers ([[Huey P. Newton]] ina measc) ina aghaidh, rud a chuir a shaol féin i mbaol.
 
Dá bharr seo, theith Carmichael go dtí An Afraic Thiar. Chuir sé faoi i n[[Gána]] i dtosach agus sa [[An Ghuine|nGuine]] in 1969. Is ann a ghlac sé lena ainm nua, Kwame Ture, agus a chuaigh sé i bhfeachtas ar son an Phan-AfraiceachaisAfracachais RéabhlóideachRéabhlóidigh [[Sóisialachas|ShóisialachShóisialaigh]].
 
Fuair sé bás d’[[ailse phróstataigh]] i 1998 sa nGuine.