An difríocht idir athruithe ar: "An Chorsaic"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 1:
[[Íomhá:Corsica topo.png|thumb|277x277px|Topagrafaíocht|alt=]]Is í '''an Chorsaic''' ([[Corsaicis]]: ''Corsica'', [[An Fhraincis|Fraincis]]: ''Corse'') an ceathrú h[[oileán]] is mó sa [[an Mheánmhuir|Mheánmhuir]] (i ndiaidh na [[An tSicil|Sicile]], an [[An tSairdín|tSairdín]] agus na [[An Chipir|Cipire]]). Tá sí suite amuigh ó [[Cósta|chósta]] thoir na hIodáileh[[An Iodáil|Iodáile]] agus thoir theas ón [[An Fhrainc|Fhrainc]], agus taobh ó thuaidh d'oileán na [[An tSairdín|Sardíne]].
[[Íomhá:Corse map.png|deas]]
Tá 275,000 [[duine]] ina gcónaí ann.
Is í '''an Chorsaic''' ([[Corsaicis]]: ''Corsica'', [[An Fhraincis|Fraincis]]: ''Corse'') an ceathrú h[[oileán]] is mó sa [[an Mheánmhuir|Mheánmhuir]] (i ndiaidh na [[An tSicil|Sicile]], an tSairdín agus na [[An Chipir|Cipire]]). Tá sí suite amuigh ó chósta thoir na hIodáile agus thoir theas ón [[An Fhrainc|Fhrainc]], agus taobh ó thuaidh d'oileán na Sardíne.
Tá 275,000 duine ina gcónaí ann.
 
=== Stair ===
Rugadh [[Napoléon Bonaparte|Napoleon Bonaparte]] ann sa bhliain 1769, i bpríomhchathairb[[príomhchathair]] an oileáin, [[Ajaccio]]. An teach ina raibh a mhuintir ina chónaí san am, is é sin ''Maison Bonaparte'', is [[músaem]] é inniu.
 
=== Riaracháin ===
Áirítear an Chorsaic ar réigiún de chuid na Fraince, cé gurb é an stádas atá ag an oileán sa dlí ná ''collectivité territoriale'', is é sin, "tiomsaitheacht chríche". Ciallaíonn sin mar shampla go bhfuil "dáil" nó "[[parlaimint]]" na Corsaice, an ''Assamblea di Corsica'', níos cumhachtaí ná mar a bhíonn na tionóil réigiúnacha san Fhrainc de ghnáth.
[[Íomhá:Corsica-geographic map-fr.svg|mion]]
[[Íomhá:Corscia-pont D84 sur l'Erco.jpg|clé|mion]]
Is iad Ajaccio agus [[Bastia]] an dá [[Cathair (lonnaíocht)|chathair]] is mó san oileán. Sna blianta 1975-2018 bhí an t-oileán roinnte ina dhá chúige, mar atá, ''Haute-Corse'' ("Uachtar na Corsaice") agus ''Corse-du-Sud'' ("Corsaic Theas"), agus ba í Bastia [[príomhchathair]] Haute-Corse.
 
Is iad Ajaccio agus [[Bastia]] an dá chathair is mó san oileán. Sna blianta 1975-2018 bhí an t-oileán roinnte ina dhá chúige, mar atá, ''Haute-Corse'' ("Uachtar na Corsaice") agus ''Corse-du-Sud'' ("Chorsaic Theas"), agus ba í Bastia príomhchathair Haute-Corse. Tháinig deireadh leis an deighilt seo sa bhliain 2018, áfach, agus is aon aonad riaracháin amháin é an t-oileán arís.
[[Íomhá:Cyrnotheba-corsica-map-eur-nm-moll.jpg|clé|mion]]
 
=== Teangacha ===
Is í an Fhraincis is mó a labhraítear san oileán inniu, ach tá a dteanga féin ag muintir na Corsaice, an Chorsaicis, cé nach bhfuil sí ó dhúchas ach ag céatadán beag ag bunadh an oileáin inniu. Is iad na canúintí úd ''Gallurese'' agus ''Sassarese'' i dTuaisceart na Sairdíne na teangacha is mó gaol leis an gCorsaicis, agus deir cuid de na teangeolaithe go bhfuil siad - an teanga ''Gallurese'' ach go háirithe - níos cóngaraí don Chorsaicis ná don tSairdínis.
Is í an [[An Fhraincis|Fhraincis]] is mó a labhraítear san oileán inniu, ach tá a dteanga féin ag muintir na Corsaice, an Chorsaicis, cé nach bhfuil sí ó dhúchas ach ag céatadán beag ag bunadh an oileáin inniu.
 
Is í an Fhraincis is mó a labhraítear san oileán inniu, ach tá a dteanga féin ag muintir na Corsaice, an Chorsaicis, cé nach bhfuil sí ó dhúchas ach ag céatadán beag ag bunadh an oileáin inniu. Is iad na canúintí úd ''Gallurese'' agus ''Sassarese'' i dTuaisceart na Sairdíne na [[Teanga (cumarsáid)|teangacha]] is mó gaol leis an gCorsaicis, agus deir cuid de na [[Teangeolaíocht|teangeolaithe]] go bhfuil siad - an teanga ''Gallurese'' ach go háirithe - níos cóngaraí don Chorsaicis ná don tSairdínis.
[[Íomhá:Corsica topo.png|thumb|left|250px|Topagrafaíocht]]
 
== Tagairtí ==
{{reflist}}{{Síol-tír-fr}}
 
[[Catagóir:Réigiúin na Fraince]]
[[Catagóir:Oileáin sa Mheánmhuir]]
[[Catagóir:An Fhrainc]]
[[Catagóir:An Mheánmhuir]]