An difríocht idir athruithe ar: "Luaineacht chandamach"

Content deleted Content added
Colin Ryan (plé | dréachtaí)
Leathanach cruthaithe le 'I bhfisic chandamach, is éard atá i '''luaineacht chandamach''' athrú sealadach fánach ar mhéid an fhuinnimh ag pointe i spás. De réir na teoirice candamaí níl...'
 
Colin Ryan (plé | dréachtaí)
No edit summary
Líne 38:
Cruthaítear luaineachtaí folúis agus cáithníní fíorúla go tobann gan foinse fuinnimh, agus dá bhrí sin sáraíonn siad dlí inchoimeád an fhuinnimh. Ach cealaíonn siad a cheile taobh istigh den achar atá socair ag prionsabal na héiginnteachta agus ní féidir iad a bhreathnú.<ref name="Kane" /><ref name="Pagels" />
 
Deir prionsabal na éiginnteachta gur féidir an éiginnteacht san fhuinneamh agus san aimsir a chur i gcomhchoibhneas mar a leanas: .<ref>{{cite journal |first1=Leonid |last1=Mandelshtam |authorlink1=Leonid Mandelshtam |first2=Igor |last2=Tamm |authorlink2=Igor Tamm |year=1945 |title=Соотношение неопределённости энергия-время в нерелятивистской квантовой механике |trans-title=The uncertainty relation between energy and time in non-relativistic quantum mechanics |journal=Izv. Akad. Nauk SSSR (Ser. Fiz.) |volume=9 |pages=122–128 |url=http://daarb.narod.ru/mandtamm/index-eng.html |lang=ru}} English translation: {{cite journal |year=1945 |title=The uncertainty relation between energy and time in non-relativistic quantum mechanics |journal=J. Phys. (USSR) |volume=9 |pages=249–254 |lang=en}}</ref> Ní féidir na cáithníní a bhreathnú go díreach, ach is féidir toradh carnach a thomhas. Mar shampla, is éigríochta iad mais “lom” agus lucht na gcáithníní fíorúla gan luaineachtaí candamacha; deir teoiric an [[athnormalú|athnormalaithe]] gurb é an sciathú a bhaineann le scamall na gcáithníní fíorúla is cúis le mais agus lucht finideach na mbuncháithníní.
 
B’fhéidir gurbh éigean do luaineachtaí candamacha a bheith ann chun tús a chur le struchtúr na cruinne. De réir shamhail an [[boilsciú (cosmeolaíocht)|an bhoilscithe chosmaigh]], mhéadaigh na luaineachtaí a bhí ann nuair a thosaigh an boilsciú, rud ar eascair an mórstruchtúr atá anois ann as. Ina theannta sin, b’fhéidir gur [[fuinneamh folúis]] is cúis le fairsingiú na cruinne agus é ag luasghéarú (an [[tairiseach cosmeolaíochta]]) .
 
==Nótaí==