An difríocht idir athruithe ar: "An Impireacht Naofa Rómhánach"
Content deleted Content added
mNo edit summary |
No edit summary |
||
Líne 5:
De ghnáth, ní bhíodh smacht iomlán ag an impire ar na céadta, prionsachtaí, diúcachtaí, contaetha agus cathracha saora go léir san impireacht. In ainneoin an ainm ní leis an Róimh ach le lár na hEorpa a bhaineann an Impireacht Naofa Rómhánach.
Mar sin féin, cé go raibh an Impireacht fós comhdhéanta go teoiriciúil faoin 15ú haois de thrí mhórbhloc - an Iodáil, an Ghearmáin agus an Bhuirgéis - go praiticiúil, bhí na naisc idir na bloic seo chomh neamhshuntasach nár fhan ach Ríocht na Gearmáine. Mar shampla, rinneadh beagnach gach ceann de chríocha na hIodáile ina gcuid d'oidhreacht dynastach Habsburg atá sainmhínithe go cúng. hIodáile go léir. mar shampla tá críocha mar chuid de phátrúnacht neamhshoiléir an teaghlaigh Hapsburgaigh, nach raibh ceangailte leis an Impireacht.<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=O8cQAAAAYAAJ&pg=PA183 |page=183 |title=The Holy Roman Empire |last1=(Viscount) |first1=James Bryce Bryce |year=1899 }}</ref><ref name=Whaley>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=QXdPzWXCphkC&pg=PA17 |pages=17–21 |title=Germany and the Holy Roman Empire: Volume I: Maximilian I to the Peace of Westphalia, 1493-1648 |isbn=9780198731016 |last1=Whaley |first1=Joachim |year=2012 }}</ref><ref name=Johnson>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=e_m13Hk3AFEC&pg=PA23 |page=23 |title=Central Europe: Enemies, Neighbors, Friends |isbn=9780198026075 |last1=Johnson |first1=Lonnie |date=31 October 1996 }}</ref> Níor tháinig aon athrú suntasach ar theorainneacha seachtracha na hImpireachta ó Shíocháin Westphalia ar aghaidh- a d’admhaigh eisiamh na hEilvéise agus Thuaisceart na hÍsiltíre, agus cosantóir na Fraince i leith na hAlsáise - go díscaoileadh na hImpireachta. Faoin am sin, ní raibh inti ach críocha ina labhraíodh Gearmáinis, móide Ríocht na Boihéime. Ag deireadh Chogaí Napoléon sa bhliainn 1815, cuireadh an chuid is mó d’Impireacht Naofa na Róimhe san áireamh i gCónaidhm na Gearmáine.
An 25 Nollaig 800, chorónaigh an Pápa Leo III an rí na bhFranc Séarlas Mór mar Impire, ag athbheochan an teidil in Iarthar na hEorpa, níos mó ná trí chéad bliain tar éis titim na hmpireachta Rómhánaigh Iartharaigh roimhe seo i 476. Lean an teideal sa [[Ríshlocht na gCairilínseach|teaghlach Cairilínseach]] go dtí 888 agus ó 896 go 899, agus ina dhiaidh sin bhí coimhlint ghéar ann don teideal i measc rialóirí na hIodáile i sraith cogaí sibhialta go dtí go bhfuair an t-éilitheoir deireanach Iodálach, Berengar I, bás i 924. Athbheodh an teideal arís i 962 nuair a corónaíodh Otto I, Rí na Gearmáine, mar impire, ar an dóigh chéanna mar chomharba ar Shéarlas Mór agus sa tslí seoladh an Impireacht ar aghaidh ar feadh breis agus ocht gcéad bliain eile.<ref>Davies, pp. 317, 1246.</ref><ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=E2CTAgAAQBAJ&pg=PA810 |page=810 |quote=Otto can be considered the first ruler of the Holy Roman empire, though that term was not used until the twelfth century. |teideal=Medieval Italy: An Encyclopedia |isbn=9781135948801 |last1=Kleinhenz |first1=Christopher |date=2 August 2004 }}</ref> Tagraíonn roinnt staraithe do chorónú Shéarlas Mór mar bhunús na hImpireachta,<ref name=Bryce>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=O8cQAAAAYAAJ&pg=PA1 |pages=2–3 |teideal=The Holy Roman Empire |last1=(Viscount) |first1=James Bryce Bryce |year=1899 }}</ref><ref>{{cite book|last=Heer |first=Friedrich |teideal=The Holy Roman Empire |url=https://archive.org/details/holyromanempire00heer |url-access=registration |publisher=Frederick A. Praeger |location=New York |year=1967 |pages=[https://archive.org/details/holyromanempire00heer/page/1 1–8] |isbn=978-0-297-17672-5}}</ref> agus is fearr le staraithe eile corónú Otto I mar thús.<ref>Davies, pp. 317, 1246.</ref><ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=E2CTAgAAQBAJ&pg=PA810 |page=810 |quote=Otto can be considered the first ruler of the Holy Roman empire, though that term was not used until the twelfth century. |teideal=Medieval Italy: An Encyclopedia |isbn=9781135948801 |last1=Kleinhenz |first1=Christopher |date=2 August 2004 }}</ref> Aontaíonn scoláirí go ginearálta, áfach, maidir le héabhlóid sna hinstitiúidí agus sna prionsabail atá san impireacht, ag cur síos ar bhonn tuisceana de réir a chéile ar an teideal agus an ról impiriúil. <ref name=Whaley /><ref name=Bryce />
== Tagairtí ==
| |||