An difríocht idir athruithe ar: "Cathal mac Aodha"

Content deleted Content added
→‎Tagairtí: Bosca comharbachta
clib: Mobile edit Mobile web edit Advanced mobile edit
WD
Líne 1:
{{WD Bosca Sonraí Duine}}
[[Ríthe na Mumhan|Rí na Mumhan]] d'[[Eoghanacht Ghleanndamhnach]] ba ea '''Cathal mac Aodha''' ([[Sean-Ghaeilge]] '''Cathal mac Áedo''') (bás 627<ref>gach dáta as ''The Chronology of the Irish Annals'' le Daniel P. McCarthy</ref>). Aodh Flann Cathrach (''Áed Fland Cathrach'') ba ea a athair, agus [[Coirpre Cromm mac Crimthainn|Cairbre Crom mac Criomhthainn]] (bás 577), iar-rí, a sheanathair.<ref>Francis J.Byrne, ''Irish Kings and High-Kings'', Tábla 13</ref> Tháinig sé i gcoróin tar éis bhás [[Fíngen mac Áedo Duib|Finghin mac Aodha Dhuibh]] sa bhliain 618.
 
De réir an sean-dán, ''[[Mór Mumhan#Mór Muman 7 Aided Cuanach meic Ailchine|Mór Muman 7 Aided Cuanach meic Ailchine]]'', phós Cathal [[Mór Mumhan]] (bás 636), bainteach a réamhtheachtaí. Iníon [[Áed Bennán mac Crimthainn]] (bás 618) [[Eoghanacht Locha Léin]] ba ea í, agus dá bharr,'' assuring a cheart right to rule at'' Caiseal. Tar éis dó a deirfiúrdheirfiúr ''[[Ruithchern]]'' a tharrtháil ó mhuintir [[Uí Liatháin]], chaoin na deirfiúracha an rí marbh, Fíngen, agus rathúnas a ré, ach rebukethug Cathal iadachasán dóibh.<ref>Byrne, ll. 204-207</ref>
 
Rinne Mór cleamhnas idir ''Ruithcern'' agus Lonán mac Finnigh, dlúthghuaillí Chathail, den [[Éile]], is amhlaidh. Lá amháin, áfach, deir an rí le Lonán éirí agus ómós a thabhairt dó rí na n[[Déise]]. Glac Lonán masla leis an iarraidh seo agus d'fhág sé Caiseal in éineacht lena bhean chéile, agus ar aige hhh lena muintir, mic Aodha Bheannáin. En route, rinne Cuanu mac Ailchine d'Fhir ''Maige Féne'' ruathair orthu. Gortaíodh Lonán, agus d'fhuadaigh Cúán ''Ruithchern''.<ref>Wiley, Dan M., [http://www.hastings.edu/academic/english/Kings/Mor_Muman_ocus_Aided_Cuanach.htm Mór Muman] {{
Line 8 ⟶ 9:
teideal = cartlann idirlín |
dáta = 7ú Bealtaine 2008
}}, ''Cycles of the Kings''</ref> This leadsTharla tocogadh a warbharr betweenidir themic sonsAodha ofBheannáin Áedagus Bennánmic and the sons of Cathal. The warfare led to attacks by both septs on the subject peoples of each otherChathail, whileach avoidinggan directaigneas confrontation with each otherdíreach.<ref>Byrne, pglch. 207</ref>
 
Feictear torthaí an sága seo sa chéad ghlúin eile. Sa bhliain 644, tharla Cath ag 'Ceann Con' sa Mhumhain idir [[Máel Dúin mac Áedo Bennán|Maol Dúin mac Aodha Beannáin]] (bás 661) agus Aonghas Liath deartháir Chathail (bás 644). Bhí ár mór ar gach taobh, agus cuireadh an ruaig ar Máel Dúin.<ref>[[Annála Uladh]], AU 640.1, 643.3</ref><ref>[[Annála Tiarnaigh]], AT 642.1,644.4</ref><ref>[[Annála Inis Faithlinn]], AI 645.1</ref> Tuairiscítear bás ''Cuanu mhic Cailchín'' sa bhliain 644.
 
Bhí seachtar mac ag Cathal, ina measc [[Cathal Cú-cen-máthair]] mac Cathaíl (bás 665), rí Chaisil.<ref>Rev. Eugene O'Keeffe, ''Book of Munster'', [http://www.clanmacrae.org/documents/munster.htm Eoghanacht Genealogies] {{
lua idirlín |
cite web |
url = https://web.archive.org/web/20080206160400/http://www.clanmacrae.org/documents/munster.htm |
teideal = cartlann idirlín |
Line 37 ⟶ 38:
{{reflist}}
 
 
{{s-start}}
{{succession box |
roimh = [[Fíngen mac Áedo Duib]] agus [[Áed Bennán mac Crimthainn]] |
teideal = [[Ríthe na Mumhan|Rí na Mumhan]] |
bliain = c. 618 – 627 |
tar éis = [[Faílbe Flann mac Áedo Duib]]
}}
{{s-end}}
 
{{DEFAULTSORT:Cathal mac Aedo}}