An difríocht idir athruithe ar: "Úsáideoir:Cathal Óg/Cumann na nGaedhael"

Content deleted Content added
gram.
Líne 7:
Tháinig an dara leagan de Chumann na nGaedhael ar an bhfód tar éis na scoilte a chuaigh ar Shinn Féin de thoradh an Chonartha Angla-Éireannaigh sa bhliain 1921. Ghlac tromlach leis an gConradh i nDáil Éireann, agus d'fhág an mionlach an Dáil, faoi cheannas Éamon De Valera. Bhí rialtas sealadach i mbun chúrsaí na tíre ó 1921 go 1923, agus ansin bhunaigh na teachtaí a thacaigh leis an gConradh Cumann na nGaedhael mar pháirtí. Páirtí ar an eite dheis ba ea é don chuid is mó. I measc na gceannairí a thacaigh leis an gConradh bhí Art Ó Gríofa agus Micheál Ó Coileáin, ach tar éis deireadh an Chogaidh Chathartha, bhí an beirt acu ar shlí an fhírinne. Fágadh Liam T. Mac Cosgair mar cheannasaí ar an bpáirtí agus mar an gcéad Úachtarán ar Choiste Feidhmeannach Saorstát Éireann.
 
Tar éis dóibh cumhacht a ghlacadh, thosaigh an pháirtí ag leagadh bonneagar don StátStáit. Chuir siad an dlí i bhfeidhm arís le roinnt gníomhaithe sábháilte phobail. Cuireadh Óglaigh na hÉireann faoi chois, agus tháinig eagair ar an tír arís tar eís an CogadhChogaidh CatharthaChathartha. D'oíbrigh Caoimhín Ó hUiginn go dian mar Aire Gnothái Baile chun an bagairtbhagairt a mhair ó na hÓglaigh nach ghlac leis an gConradh a scriosadh. Bhunaigh sé An Garda Síochána (in áit Chonstablacht Ríoga na hÉireann) chun an dlí a feidhmiú. Fórsa póilíneachta gan airm a bhí ann, gné a cuidighchuidigh leo muinín an phobal a aimsiú. Mar Aire Gnothaí Eachtracha, d'eírigh leisle Ó hUiginn méid níos mó d'uathriail ó Sasana agus ón gComhlathas a shocrú.
 
Mar ceannaisícheannasaí, thug Mac Cosgair socracht agus iontaofacht don tír, agus d'eirigh leis aontas an Stáit a chosaint, cé go raibh an phobal dealaithe go nimhneach tar eís an CogadhChogaidh CatharthaChathartha.
 
Sa bhliain 1927, d'eagraigh an Rialtas scéim na Sionnaine, scéim hídrileictreachas a bhain leas as cumhacht na habhainn chun aibhléis a chruthú agus fostaíocht a sholáthrú. Thárlaigh an scéim seo ag an t-am céanna le scéimeanna ar an gcuma chéanna sa hEoraip (mar shampla, draeineáil na riasc Phointíneach san Iodáil), ach cé gur thug sé fostaíocht don phobal in am an ÍsléanMeath Mhór****Mór, chuir sé an iomarca brú ar an ngeilleagar tar éis costaisí an Cogadh Cathartha. Bhí ar an Rialtas beartaisí a thabhairt isteach nach raibh dúil na daoine iontu. Tháinig íslú scilling ar an bpinsean stáit agus bhí ar an páirtíbpáirtí polasaíthe coimeádach a leanúint. Thit seasamh an pháirtí in aigne an phobal de thoradh na beartaisí seo.