An difríocht idir athruithe ar: "Damhna"
Content deleted Content added
mNo edit summary clib: Reverted Visual edit |
clib: Reverted Visual edit |
||
Líne 38:
=== Bunaithe ar fheirmíóin bhunaidh (mais, toirt agus spás) ===
Sainmhíniú coiteann nó traidisiúnta ar damhna is ea "aon rud a bhfuil mais agus toirt aige (a líonann [[spás]])". Mar shampla, déarfaí go bhfuil carr déanta as damhna, toisc go bhfuil mais agus toirt aige (líonann sé spás).<ref name="Walker">{{cite book|author=S.M. Walker|author2=A. King|date=2005|title=What is Matter?|url=https://books.google.com/books?id=o7EquxOl4MAC&q=matter|page=7|publisher=[[Lerner Publications]]|isbn=978-0-8225-5131-7}}</ref><ref name="Hage">{{cite book|author=J.Kenkel|author2=P.B. Kelter|author3=D.S. Hage|date=2000|title=Chemistry: An Industry-based Introduction with CD-ROM|url=https://books.google.com/books?id=ADSjPRl_tgoC&pg=PA1|page=2|publisher=[[CRC Press]]|isbn=978-1-56670-303-1|quote=All basic science textbooks define ''matter'' as simply the collective aggregate of all material substances that occupy space and have mass or weight.}}</ref>
Téann an tuairim go líonann damhna spás siar go dtí na cianaoiseanna. Mar sin féin, ní bhfuarthas míniú go dtí le déanaí ar an bhfáth go líonann damhna spás, agus maítear go bhfuil sé mar thoradh ar an bhfeiniméan a thuairiscítear i b[[prionsabal eisiaimh Pauli]], <ref name="Peacock">{{cite book|author=K.A. Peacock|date=2008|title=The Quantum Revolution: A Historical Perspective|url=https://books.google.com/books?id=ITqnf5jdE5QC&pg=PA47|page=47|publisher=[[Greenwood Publishing Group]]|isbn=978-0-313-33448-1}}</ref><ref name="Kreiger">{{cite book|author=M.H. Krieger|date=1998|title=Constitutions of Matter: Mathematically Modeling the Most Everyday of Physical Phenomena|url=https://books.google.com/books?id=VduHhkzl-aQC&q=%22does+not+collapse+into+itself%22&pg=PA22|page=22|publisher=[[University of Chicago Press]]|isbn=978-0-226-45305-7}}</ref> a bhaineann le [[Feirmíón|feirmíóin]]. Dhá shampla ar leith ina mbaineann prionsabal an eisiaimh go soiléir le damhna ag líonadh an spáis ná [[Abhac bán|abhaic bhána]] agus [[Neodrónréalta|neodrónréaltaí]], a phléitear thíos.
Mar sin, is féidir damhna a shainiú mar gach rud atá comhdhéanta d'[[Feirmíón|fheirmíóin bhunúsacha]]. Cé nach mbuailimid orthu sa saol laethúil, is iad frithchuairc (mar shampla an [[frithphrótón]]) agus frithleaptóin (mar an [[posatrón]]) [[Frithcháithnín|frithcháithníní]] an chuairc agus an leptóin, agus is [[Feirmíón|feirmíóin bhunúsacha]] iad freisin, agus go bunúsach tá na hairíonna céanna acu le cuairc agus leptóin, lena n-áirítear infheidhmeacht
== Airíonna damhna ==
| |||