Bran agus Sceólang

Cúnna Fhionn mhic Cumhaill

San Fhiannaíocht i miotaseolaíocht na nGael, cúnna Fhionn mhic Cumhaill ba ea Bran agus Sceólang (Fiach Dubh agus Scéalaí[1]). Is firinscneach é Bran agus baininscneach í Sceólang.[2]

Rinneadh cú d'Uirne, máthair na beirte, agus í torrach.[3] Athróidh Uirne ar ais go riocht daonna tar éis di na caoláin a thabhairt ar an saol, agus bhí Bran agus Sceólang ina gcúnna ar feadh a saolta.[4] Óir go deirfiúr le Muirne máthair Fhionn í Uirne, a dó is a dó le chéile a bhí Bran and Sceólang, agus a máistir.[5]

Feictear na cúnna ar feadh na Fiannaíochta. Insítear go raibh siad go formhór bán, le leis corcra, eireabaill chorcairdhearga, cosa gorma, agus chomh hard le gualainn Fhionn.[6] Agus Fionn i mbun seilge, bhíodh Bran i gcónaí i dteannta leis.[7] Dar le seanscéal, ba iadsan a tháinig ar Oisín mac Fhionn ar fáin lomnocht san fhoraois.[8]

Insítear go bhfuair Sceólang bás ag 'Fiach Ghleann an Smólaigh', ar tóir eilite bánduibhe. Chuir Bran lámh ina bhás féin de bhá, tar éis d'Fhionn buille tobann a thabhairt dó.[9]

Tagairtí cuir in eagar

  1. "Gunnar, His Irish Wolfhound Sámr, and the Passing of the Old Heroic Order in Njáls saga" (1997). Arkiv för nordisk filologi 112: 43-66. 
  2. "Notes on the Feena-Erin, Finn MacCoole, and the latter's principal abode—The Hill of Allen in the County Kildare" (October 1907). Journal of the County Louth Archaeological Society 1 (4): 5-22. doi:10.2307/27727797. 
  3. "The Wisdom of the Outlaw: The Boyhood Deeds of Finn in Gaelic Narrative Tradition" (1985). Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. 
  4. "Survival, Power, and Panic: The Agency of Human-Animal Figures in Some Medieval Irish Texts" (Samhradh 2019). eSharp (27). 
  5. "Fionn mac Cumhaill: Celtic Myth in English Literature" (1986). Syracuse, NY: Syracuse University Press. 
  6. "Fionn Mac Cumhaill: Images of the Gaelic Hero" (1988). Dublin: Gill and Macmillan. 
  7. "The Beagle's Cry: Dogs in the Finn Ballads and Tales" (1996). Proceedings of the Harvard Celtic Colloquium 16/17: 1-14. 
  8. "Clark's 'The Wind and the Snow of Winter' and Celtic Oisin" (Earrach 1996). Studies in Short Fiction 33 (2). 
  9. "Bran and Sceolang" (Eanáir 1936). Speculum 11 (1): 42-58. doi:10.2307/2846874.