Henry Moseley

fisiceoir Sasanach

Fisiceoir Sasanach ab ea Henry Gwyn Jeffreys Moseley (23 Samhain 1887 - 10 Lúnasa 1915). Tá clú bainte amach aige mar a gheall ar a chuid oibre ar na huimhreacha adamhacha..

Infotaula de personaHenry Moseley

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith23 Samhain 1887
Weymouth, England Cuir in eagar ar Wikidata
Bás10 Lúnasa 1915
27 bliana d'aois
Gallipoli (an Impireacht Otamánach)
Siocair bháisTráma balaistíoch
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síColáiste Eton
Summer Fields School (en) Aistrigh
Coláiste na Tríonóide, Oxford
Ollscoil Oxford Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Réimse oibreFisic núicléach agus fisic
Gairmfisiceoir, innealtóir, ceimiceoir Cuir in eagar ar Wikidata
FostóirOllscoil Oxford
Ollscoil Mhanchain Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de
Faoi thionchar
TeangachaBéarla
Gairm mhíleata
CoinbhleachtAn Chéad Chogadh Domhanda
Teaghlach
Céileluach ar iarraidh Cuir in eagar ar Wikidata
AthairHenry Nottidge Moseley
Gradam a fuarthas
Balliol-Trinity College Laboratories, 1910
feadán x-ghathach a rinne Moseley
na huimhreacha adamhacha agus Dlí Moseley[1]

Taighde cuir in eagar

Léirigh Mosley sa bhliain 1913 an coibhneas docht idir díraonadh x-ghathach speictream na ndúl agus a n-áit cheart sa Tábla Peiriadach. Thángthas ar an gconclúid go bhfuil baint ag an uimhir adamhach le lucht leictreach an núicléis, is é sin, lucht na bprótón. Is é an lucht a thugann na hairíonna ceimeacha don dúil, seachas an mais adamhach.

 

Roimh fhionnachtain Moseley, measadh go raibh uimhreacha adamhacha (nó uimhir eiliminteach) de dhúil mar uimhir sheicheamhach leath-treallach, bunaithe ar sheicheamh na maiseanna adamhacha, ach mionathraíodh go pointe áirithe iad nuair a mheas ceimiceoirí go raibh an mionathrú seo inmhianaithe, mar a rinne Dmítrí Meindeiléiv.

Ina fhionnachtain, Tábla Peiriadach na nDúl, mhalartaigh Meindeiléiv oird cúpla péire dúile; bhí sé in ann iad a chur in áiteanna níos oiriúnaí sa tábla. Mar shampla, sannadh na huimhreacha adamhacha 27 agus 28 do na miotail cóbalt agus nicil, faoi seach, bunaithe ar a n-airíonna ceimiceacha agus fisiceacha, cé go raibh na maiseanna adamhacha beagnach mar an gcéanna acu.

Déanta na fírinne, tá mais adamhach cóbailt beagán níos mó ná mais nicile, rud a chuirfeadh ord droim ar ais dá gcuirfí sa Tábla Peiriadach go liopasta iad de réir na maise adamhaí.

Léirigh turgnaimh Moseley i speictreascópacht X-gha go díreach óna bhfisic go bhfuil na huimhreacha adamhacha difriúla ag cóbalt agus nicil, 27 agus 28, agus go gcuirtear iad sa Tábla Peiriadach i gceart le tomhais oibiachtúla.

Dá réir sin, léirigh fionnachtain Moseley nach uimhreacha treallacha iad uimhreacha adamhacha na ndúl bunaithe ar cheimic agus intuigtheacht ceimiceoirí, ach ina ionad sin, tá bunús daingean turgnamhach acu ó fhisic a speictrim X-gha.[2]

Saol cuir in eagar

Fuair Moseley bás i nGallipoli sa bhliain 1915.

Féach freisin cuir in eagar

Tagairtí cuir in eagar

  1. "Moseley's law" (as en) (2021-04-28). Wikipedia. 
  2. Colaiste Oiriall. "Stair an adamh". Dáta rochtana: 2021.