Teanga chomharthaíochta
Is éard is teanga chomharthaíochta (ar a dtugtaí nodaireacht chomharthaíochta tráth[1]) ann ná teanga a bhaineann úsáid as an modúlacht amhairc in ionad focail labhartha chun smaointe a chomhroinnt. Agus teangacha comharthaíochta á n-úsáid ag comharthóirí, baintear leas as na lámha i dteannta le marcóirí neamhláimhe chun brí a chur in iúl. Is teangacha nádúrtha iomlána iad teangacha comharthaíochta, a bhfuil a gcuid gramadaí agus stór focal féin acu.[2] Tá iliomad teangacha comharthaíochta ann agus ní bhíonn siad intuigthe dá chéile de ghnáth,[3] cé go bhfuil cosúlachtaí áirithe idir teangacha comharthaíochta éagsúla freisin.
 | |
| Cineál | cineál teanga |
|---|---|
| Aicmiú teangeolaíoch | |
| teanga teangacha chomharthaíochta | |
| Tréithe | |
| Stair | history of sign language (en)  |
| Cóid | |
| ISO 639-2 | sgn |
| ISO 639-5 | sgn |
| Glottolog | sign1238 |
| ASCL | 97 |
| IETF | sgn |
Dar le teangeolaithe, is cineálacha teanga nádúrtha iad an chumarsáid labhartha agus an chumarsáid chomharthaíochta araon, rud a chiallaíonn gur tháinig an dá acu chun cinn trí phróiseas teibí fadtéarmach agus gur fhorbair siad le himeacht ama gan bheith faoi réir mionphleanála.[4] Ní hionann teanga chomharthaíochta agus comharthaíocht choirp, saghas cumarsáide neamhbhriathartha.
Cibé áit a bhfuil pobal bodhar, d'fhorbair teanga chomharthaíochta ann mar mhodh áisiúil cumarsáide. Cé gur i measc daoine bodhra agus daoine faoi allaíre a úsáidtear comharthaíocht láimhe den cuid is mó, bíonn sí á húsáid ag daoine a bhfuil éisteacht acu freisin, ar nós daoine nach bhfuil ar a gcumas labhairt, daoine a bhfuil deacrachtaí acu le teanga labhartha mar gheall ar mhíchumas nó fadhb shláinte (cumarsáid mhalartach), agus iad siúd a bhfuil daoine muinteartha bodhra acu.
Ní fios go cruinn cé mhéad teanga chomharthaíochta atá ar domhan. Go hiondúil bíonn a teanga chomharthaíochta dhúchais féin ag gach tír, ach bíonn níos mó ná ceann amháin ag cuid acu. Tá stádas oifigiúil bainte amach ag roinnt teangacha chomharthaíochta.
Tagairtí cuir in eagar
- ↑ "téarma.ie". téarma.ie. Dáta rochtana: 2023-01-11.
- ↑ Sandler, Wendy; & Lillo-Martin, Diane. (2006). Sign Language and Linguistic Universals. Cambridge: Cambridge University Press.
- ↑ “What is Sign Language?”. Linguistic society. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 13 February 2018. Dáta rochtana: 10 March 2018.
- ↑ E.g.: Irit Meir, Wendy Sandler, Carol Padden, and Mark Aronoff (2010): Emerging Sign Languages. In: Marc Marschark and Patricia Elizabeth Spencer (eds.): The Oxford Handbook of Deaf Studies, Language, and Education, Vol. 2, pp. 267–80.
| Is síol faoi theangacha é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |