Vincent van Gogh

péintéir Ollannach (1853–1890)

Péintéir Iar-Impriseanaíoch Ollannach a bhí i Vincent Willem van Gogh (30 Márta 185329 Iúil 1890). Tá Vincent Van Gogh ar dhuine de na healaíontóirí is mó clú agus cáil ar domhan.

Vincent van Gogh
Vincent van Gogh - Self-Portrait - Google Art Project (454045).jpg
Saol
Ainm iomlánVincent Willem Van Gogh
Eolas breitheZundert, 30 Márta 1853
NáisiúntachtRíocht na hÍsiltíre
Áit chónaitheMonastery of Saint-Paul-de-Mausole (en) Aistrigh
Cuesmes
Maison Van Gogh (en) Aistrigh
Grúpa eitneachDúitsigh
BásAuvers-sur-Oise agus Auberge Ravoux (en) Aistrigh, 29 Iúil 1890
Áit adhlacthaAuvers-Sur-Oise Communal Cemetery (en) Aistrigh
tomb of Vincent and Theo van Gogh (en) Aistrigh
Cúis bháisféinmharú (tráma balaistíoch)
Muintir
AthairTheodorus van Gogh
MáthairAnna Carbentus van Gogh
Céile/Céilíluach ar iarraidh
Páirtí/PáirtitheSien Hoornik
Margot Begemann (en) Aistrigh
Siblíní
Oideachas
Alma materAcadémie royale des Beaux-Arts (en) Aistrigh
Royal Academy of Fine Arts (en) Aistrigh
TeangachaAn Ollainnis
an Fhraincis
MúinteoiríAnton Mauve
Constantinus Cornelis Huysmans
Gairm
Gairmpéintéir, maisitheoir, déantóir priontaí, botanical illustrator (en) Aistrigh, línitheoir, eitseálaí, liteagrafaí agus ealaíontóir grafach
Áit oibreTilburg, An Háig, Londain, Páras, Ramsgate, Etten-Leur, Dordrecht, Amstardam, Borinage (en) Aistrigh, An Bhruiséil, Etten-Leur, An Háig, Hoogeveen, Nuenen (en) Aistrigh, Antuairp, Páras, Arles, Saint-Rémy-de-Provence, Auvers-sur-Oise, Van Gogh House (en) Aistrigh, Emmen, Drenthe agus Maison Van Gogh (en) Aistrigh
FostóiríGoupil & Cie (en) Aistrigh  (Iúil 30, 1869 -  Bealtaine 10, 1873)
Saothar iomráiteachThe Potato Eaters (en) Aistrigh
Café Terrace at Night (en) Aistrigh
An Oíche Réaltach
Bedroom in Arles (en) Aistrigh
Lusanna gréine
Self-Portrait with Bandaged Ear (en) Aistrigh
Landscape with a Carriage and a Train (en) Aistrigh
Daoine le tionchar air/uirthiAnton Mauve, Paul Gauguin, Willem Roelofs, Paul Cézanne, Peter Paul Rubens agus Jean-François Millet
BallraíochtSociété française de gravure (en) Aistrigh
GluaiseachtIarimpriseanachas
eispriseanachas
Gluaiseacht ealaíneealaín tírdhreacha
ábhar neamhbheo
portráid
cityscape (en) Aistrigh
interior view (en) Aistrigh
féinphortráid
Ealaín Chríostaí
IMDbnm0994883
Discogs ID2238691
Vincent van Gogh signature (Vincent).svg

Ach ní raibh sé ach 37 bliain d’aois nuair a chuir sé lámh ina bhás féin. Bhí sé beo bocht lena linn agus ní raibh clú air go dtí roinnt blianta i ndiaidh a bháis.[1]

Ní dhearna sé mórán airgid as an ealaín riamh. Ach sa lá atá inniu ann, is fiú na milliúin euro cuid mhór dár phéinteáil sé. Ní raibh saol sona aige ach oiread mar nach raibh an tsláinte go maith aige, agus bhí dúil rómhór aige san ól, rud a scrios a shláinte ar fad

Van Gogh i bPáras sa bhliain 1887.

SaolCuir in Eagar

 
Lusanna gréine, 1888

ÓigeCuir in Eagar

Rugadh Vincent van Gogh ar an 30 Márta 1853 i Groot-Zundert, san Ísiltír. Bhí a athair Theodorus ina mhinistir Protastúnach. Ba de theaghlach Protastúnach é a raibh an-spéis acu sa reiligiún agus in obair mhisinéireachta.

Ba ealaíontóir í a mháthair Anna. Uaithi a fuair sé an grá agus tallann mhór a bhí aige don ealaín is dócha.[2]

Rugadh Vincent bliain amháin go dtí an lá ó fuair a dheartháir mór bás, a raibh an t-ainm Vincent air fosta.

Bhí beirt dheartháireacha, Theo agus Cor aige agus triúir deirfiúracha, Anna, Elizabeth agus Willemien. Bhí sé an-mhór le Theo, agus mhair an cairdeas mór eatarthu go dtí an deireadh.

Margaire ealaíneCuir in Eagar

Bhí suim ar leith ag an teaghlach san ealaín nuair a bhí sé ag fás aníos ach ní sa phéinteáil féin. Is ag díol pictiúr agus portráidí a bhí siad. Ag aois a 15, bhí deacrachtaí airgeadais ag an teaghlach agus b’éigean do Vincent an scoil a fhágáil agus dul ag obair.  Fuair sé obair le comhlacht ealaíne a uncail sa Háig, Goupil et Cie. Faoin am seo bhí Vincent líofa i gceithre theanga, an Fhraincis, an Ghearmáinis, an Béarla agus an Ollainnis.

Sa bhliain 1873, mar chuid dá obair, chuaigh van Gogh chun cónaí i Londain. Thit sé i ngrá le cultúr Shasana agus bhí dúil mhór aige i scríbhneoireacht Charles Dickens agus George Eliot.

Nuair a bhí sé i Londain thit sé i ngrá le Eugenie Loyer. D’iarr sé uirthi é a phósadh ach dhiúltaigh sí é. Tháinig gruaim uafásach ar Vincent ina dhiaidh sin.

Bhog sé go Páras sa bhliain 1875, fós le Goupil & Cie. D’éirigh sé feargach le daoine ag an obair agus ba ghnách leis insint do chustaiméirí gan an ealaíon beagluachach a cheannach. Gan mhoill tugadh bata agus bóthar dó.

Thosaigh Van Gogh ag teagasc i scoil buachaillí i Ramsgate sa bhliain 1875, agus ansin Middlesex.,

CráifeachCuir in Eagar

D'fhill sé go Dordrecht am Nollag 1876 agus thosaigh sé ag obair i siopa leabhar. D'fhan sé ann sé mhí.

Bhí spéis mhór ag Vincent sa reiligiún agus, de réir a chéile, d’éirigh sé an-chráifeach. Chaith sé ar shiúl gach leabhar a bhí aige ach amháin an Bíobla agus shocraigh sé go gcaithfeadh sé a shaol i seirbhís .

Ba mhian leis a bheith ina mhinistéir. Rinne sé staidéar i 1877/1878 le bheith ina mhinistir in Amstardam lena uncail, Johannes Stricker. Ach theip air sna scrúduithe agus tháinig deireadh leis an smaoineamh sin (dhiúltaigh sé na scrúduithe Laidine a dhéanamh is cosúil. Dúirt sé gur teanga mharbh a bhí inti).

Fuair sé post ansin in 1879 sa Petit-Wasme mar "mhisinéir" sa Bheilg.

EalaíontóirCuir in Eagar

Ní dheachaigh Vincent Van Gogh leis an bpéinteáil go dtí go measartha mall ina shaol.[1]

I bhFómhair 1880, shocraigh van Gogh ar bhogadh go dtí an Bhruiséil agus ar a bheith ina ealaíontóir. Cé nach raibh aon traenáil fhoirmeálta aige, thosaigh sé ag déanamh staidéar ar an ealaín é féin. D’aontaigh a dheartháir Theo ar chuidiú leis ó thaobh airgid de.

Níor éirigh go rómhaith leis mar ealaíontóir, áfach. Ní raibh mórán spéise ag daoine ann agus shíl go leor daoine go raibh a chuid oibre dorcha agus neamhshuimiúil. D'fhill sé chun Etten i mí Aibreáin 1881 agus d'fhan sé lena thuismitheoirí ann ar feadh tamall.

Bhog Vincent go Páras agus isteach lena dheartháir Theo. Ba ansin a chonaic sé ealaín impriseanaíoch den chéad uair. Rinne sé cairdeas le healaíontóirí eile ar nós Henri de Toulouse-Lautrec, Camille Pissarro agus daoine eile, ach go minic thit sé amach le healaíontóirí eile fosta nuair a rinne sé cáineadh ar a saothar.

Ar thóir na soilseCuir in Eagar

Chuir van Gogh suim mhór in ealaín na Seapáine agus bhí brionglóid aige taisteal go dtí an tSeapáin.

Dúirt Toulouse-Lautrec leis go raibh an solas i sráidbhaile Arles díreach cosúil leis an solas sa tSeapáin. I Feabhra 1888, chuaigh Vincent ar thraein go deisceart na Fraince agus bhog sé isteach sa “teach buí”.

Bhí an chuma ar an scéal go raibh sé ag péinteáil cuid mhór agus nach raibh na pictiúir chomh dorcha sin níos mó. Chruthaigh sé stíl ar leith a bhí i bhfad níos gile agus níos ildaite, agus bhí na pictiúir deas simplí. Is le linn an ama sin a phéinteáil sé cuid de na pictiúir is mó clú, mar shampla Seomra Leapa in Arles, Lusanna na Gréine agus Joseph Roulin (Fear an Phoist).[1]

Chaith sé a chuid airgid ar phéint agus ní ar bhia. Faoin Nollaig, bhí sé beo ar chaifé, arán agus deoch alcólach darbh ainm absinthe agus tháinig meath mór ar a shláinte fhisiciúil agus mheabhrach.

 
"Oíche spéirghealaí"

Bhí imní ar a dheartháir Theo agus d’íoc sé an t-ealaíontóir Paul Gauguin as dul go Arles agus súil a choinneáil ar Vincent. Taobh istigh de mhí bhí an bheirt acu ag argóint an t-am ar fad agus d’fhág Gauguin.

 
7 Eanáir 1889 a rinne sé an pictiúir seo: bhain Vincent van Gogh píosa as a chluas féin ar 23 Nollaig 1888. Aisteach go leor, phéinteáil sé féinphortráid ina dhiaidh sin ina bhfuil an bindealán a chuir sé ar a chluas ghearrtha le feiceáil go soiléir. Tá an phortráid sin an-cháiliúil anois dar ndóigh.

MeabhairshláinteCuir in Eagar

Bhí fadhbanna meabhairshláinte ag Van Gogh agus is iomaí caint a tharraing a shaol príobháideach.

Ar an 23 Nollaig 1888, tar éis achrainn le Paul Gauguin, ghearr Van Gogh a chluas féin de. Fuair sé amach ag an am sin go raibh a dheartháir Theo ar tí pósadh agus bhí aigne Vincent ina cíor thuathail (bhí eád air b'fhéidir)[3][4].

Tugadh Vincent chuig an ospidéal ach ní raibh sé mar an gcéanna riamh arís. Bhuail gruaim é. Thriail sé pictiúir den dúlra a phéinteáil le dóchas a thabhairt dó ach ba mhinic é ag filleadh ar an ospidéal mar gheall ar a shláinte.

Ní bhfuair sé an chabhair cheart a bhí ag teastáil uaidh.[1] Ar an 27 Iúil 1890, tháinig deireadh tragóideach lena shaol gairid. Chuir van Gogh lámh ina bhás féin sa Fhrainc; scaoil sé é féin sa bhrollach. Ba chruálach mar a fuair sé bás go hóg.

EalaíonCuir in Eagar

Tá a shaothar i measc na cinn is cáiliúla agus is daoire riamh, mar shampla Lucht Ite Prátaí, Lusanna gréine, An Oíche Réaltach, Feileastraim agus Portráid den Dr. Gachet.

TagairtíCuir in Eagar

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 cogg.ie. "Vincent Van Gogh". Dáta rochtana: 2020.
  2. "Úsáideoir:Mbekur/sandbox" (as ga) (2017-09-28). Vicipéid. 
  3. "The real reason Van Gogh cut off his ear" (en). The Independent (2016-10-31). Dáta rochtana: 2018-12-23.
  4. "Van Gogh 'cut off his ear after learning brother was to marry'" (en). the Guardian (2016-10-31). Dáta rochtana: 2020-12-23.