Acht Cúirteanna Breithiúnais, 1924

Achtaíodh an tAcht Cúirteanna Breithiúnais, 1924. ar an 11 Meitheamh 1924. Mar sin, cuireadh córas cúirteanna agus córas breithiúnach an lae inniu ar bun sa Stát. Bhain an stáit a neamhspleáchas amach le gairid.

Acht Cúirteanna Breithiúnais, 1924

Dáta na bliana	1924

scálaí an chirt, i gCaisleán Bhaile Átha Cliath

Ó thaobh na praiticiúlachta de, tharla go raibh roinnt de na hathruithe ba thábhachtaí ag leibhéal íseal,

• trí bhreithiúna gairmiúla a thabhairt isteach sa Chúirt Dúiche ar bhonn buan (in áit na giúistíseachta a bhí ann roimhe sin) agus
• trí Chúirt Chuarda a chruthú in áit na gCúirteanna Ceathrú Seisiúin agus na Cúirte Contae a bhíodh ann.

San Acht seo, glacadh leis an gcomhairle, den chuid is mó, a thug coiste a raibh Séamas Mac Cathmhaoil, 1ú Bharún Lann Abhaigh, ina chathaoirleach air (bhí sé ina Chathaoirleach ar Sheanad Éireann ag an am céanna).

Osclaíodh na hUaschúirteanna nua go hoifigiúil ag Caisleán Bhaile Átha Cliath ar 11 Meitheamh 1924.

Sa bhliain chéanna, athainmníodh an Roinn um Ghnóthaí Dúiche mar an Roinn Dlí agus Cirt faoin Acht Airí agus Rúnaithe, 1924.

Achomhairc

Rinneadh achomhairc faoi alt 29(2) sa bhliain 2007.

Gaeilge

Luaitear i bhforálacha alt 71 den Acht Cúirteanna Breithiúnais, 1924:

'Sa mhéid gur féidir é agus gach ní a bhaineann leis an scéal d'áireamh, beidh ag an mBreitheamh den Chúirt Dúithche, a ceapfar do Dhúthaigh ina bhfuil líomatáiste ina bhfuil an Ghaedhilg in úsáid ghenerálta, oiread eolais ar an nGaedhilg agus chuirfadh ar a chumas déanamh in éamais conganta o fhear teangan agus fianaise á tabhairt sa teangain sin.'

Is é an rialtas atá freagrach as an moladh seo a chur i bhfeidhm. Ach tá deacrachtaí ann go hannamh.

Ar 20 Meitheamh 2019, de réir breithiúnais san Ard-Chúirt, sa chás Ó Cadhla v an tAire Dlí, tá dualgas ar an Stát gach iarracht réasúnta a dhéanamh breitheamh le Gaeilge a fháil le cás a éisteacht in aon chúirt dúiche sa tír,,