Caoineadh (ealaín)

(Athsheolta ó Caoineadh)

Is é an rud is caoineadh ann ná léiriú paiseanta an bhróin, go minic i bhfoirm ceoil, filíochta, nó amhrán. Is minic a bhíonn an brón, nó caoineadh mar thoradh ar aiféala, nó dobrón. Is féidir an caoineadh a chur in iúl freisin ar bhealach briathartha ina mbíonn rannpháirtithe ag caoineadh faoi rud a bhfuil aiféala orthu nó faoi dhuine a chaill siad, agus go hiondúil bíonn an t-olagón, an chasaoid agus/nó an gol ag gabháil leo.[1] Bíonn caointe ina n-údar de na cineálacha scríbhneoireachta is sine, agus tá samplaí ann ar fud chultúir an duine.

"The Aran Fisherman's Drowned Child" (1851) leis an bpéintéir Éireannach Frederic William Burton
Jan Kochanowski lena iníon marbh i bpictiúr a spreag an fhile Laments
 
Mná na hÉigipte ag gol agus ag caoineadh.

Ba chaointe iad go leor de na dánta is sine agus buana i stair an duine.[2] Téann caointeoireacht na Suiméire agus an Úr siar 4000 bliain ar a laghad go dtí an tSuiméir ársa, an chéad sibhialtacht uirbeach ar domhan. Tá caointe i láthair san Íliad agus san Odaisé araon, agus leanadh le caoineadh a sheinnt i marbhnaí in éineacht leis na hálais sa Ghréig chlasaiceach agus Heilléanaíoch.[3] Tá gnéithe de chaoineadh le feiceáil i mBeowulf, sna Véidí Hiondúigh agus i dtéacsanna reiligiúnacha ársa an Neasoirthir. Tá siad san áireamh i gcaoineadh chathracha na Measpatáime mar Caoineadh an Úr agus an Tanakh Giúdach, (a bheadh ina Sean-Tiomna Críostaí ina dhiaidh sin).



Féach freisin

cuir in eagar
  1. Piotr Michalowski, trans., Lamentation over the Destruction of Sumer and Ur (Winona Lake, Ind.: Eisenbrauns, 1989), 39–62; cited in Nancy Lee, Lyrics of Lament: From Tragedy to Transformation (Minneapolis: Augsburg Fortress, 2009)
  2. Linda M. Austin, "The Lament and the Rhetoric of the Sublime" Nineteenth-Century Literature 53.3 (Nollaig 1998:279-306).
  3. Margaret Alexiou, Ritual Lament in Greek Tradition (Cambridge University Press) 1974