Foirmle a hAon
Is rangú rásaíochta mótar é Foirmle a hAon, nó F1 mar a ghlaotar air ina leagan ghiorraithe. 'Sé an rangú is airde é ó thaobh rásaíocht roth oscailte sa domhain. Ó 1950, nuair a thosnaigh Foirmle a hAon go hoifigiúil, tá an spórt tar éis athrú go mór, ó carranna malla, móra, mí-sábháilte, go carranna gur féidir leo dul ó 0 km/h go 100 km/h i cúpla soicind. I 2006 beidh an spórt ag úsáid imeall V8 don chéad uair leis na cianta, tar éis dóibh an V10 a úsáid ar feadh timpeall 10 mbliana.
|
|||||
.jpg)  | |||||
| Sonraí | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ainm gearr | F1 | ||||
| Cineál | automobile racing series (en)  craobhchomórtas an domhain | ||||
| Stair | |||||
| Dáta a bunaíodh | 1950 | ||||
Ócáid shuntasach | |||||
| 1950 13 Bealtaine 1950-3 Meán Fómhair 1950 | 1950 Formula One season (en) | ||||
| 1999 7 Márta 1999-31 Deireadh Fómhair 1999 | 1999 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1998 8 Márta 1998-1 Samhain 1998 | 1998 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1997 9 Márta 1997-26 Deireadh Fómhair 1997 | 1997 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2000 12 Márta 2000-22 Deireadh Fómhair 2000 | 2000 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2002 3 Márta 2002-13 Deireadh Fómhair 2002 | 2002 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2001 4 Márta 2001-14 Deireadh Fómhair 2001 | 2001 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2003 9 Márta 2003-12 Deireadh Fómhair 2003 | 2003 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2004 7 Márta 2004-24 Deireadh Fómhair 2004 | 2004 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1996 10 Márta 1996-13 Deireadh Fómhair 1996 | 1996 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1994 27 Márta 1994-13 Samhain 1994 | 1994 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1990 11 Márta 1990-4 Samhain 1990 | 1990 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1989 26 Márta 1989-5 Samhain 1989 | 1989 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1995 26 Márta 1995-12 Samhain 1995 | 1995 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1991 10 Márta 1991-3 Samhain 1991 | 1991 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1993 14 Márta 1993-7 Samhain 1993 | 1993 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1992 1 Márta 1992-8 Samhain 1992 | 1992 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1988 3 Aibreán 1988-13 Samhain 1988 | 1988 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2005 6 Márta 2005-16 Deireadh Fómhair 2005 | 2005 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2007 18 Márta 2007-21 Deireadh Fómhair 2007 | séasúr Foirmle a hAon 2007 | ||||
| 2018 25 Márta 2018-25 Samhain 2018 | 2018 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2017 26 Márta 2017-26 Samhain 2017 | 2017 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2016 20 Márta 2016-27 Samhain 2016 | 2016 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2019 17 Márta 2019-1 Nollaig 2019 | 2019 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2021 28 Márta 2021-12 Nollaig 2021 | séasúr Foirmle a hAon 2021 | ||||
| 2020 15 Márta 2020-13 Nollaig 2020 | 2020 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2022 18 Márta 2022-20 Samhain 2022 | 2022 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2006 12 Márta 2006-22 Deireadh Fómhair 2006 | séasúr Foirmle a hAon 2006 | ||||
| 2015 15 Márta 2015-29 Samhain 2015 | 2015 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2013 17 Márta 2013-24 Samhain 2013 | 2013 Formula One World Championship (FIA) (en) | ||||
| 2009 29 Márta 2009-1 Samhain 2009 | 2009 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2008 16 Márta 2008-2 Samhain 2008 | 2008 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2014 16 Márta 2014-23 Samhain 2014 | 2014 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2010 14 Márta 2010-14 Samhain 2010 | 2010 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2012 18 Márta 2012-25 Samhain 2012 | 2012 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2011 27 Márta 2011-27 Samhain 2011 | 2011 Formula One World Championship (en) | ||||
| 2023 5 Márta 2023-26 Samhain 2023 | 2023 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1987 12 Aibreán 1987-15 Samhain 1987 | 1987 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1985 7 Aibreán 1985-3 Samhain 1985 | 1985 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1961 14 Bealtaine 1961-8 Deireadh Fómhair 1961 | 1961 Formula One season (en) | ||||
| 1960 7 Feabhra 1960-20 Samhain 1960 | 1960 Formula One season (en) | ||||
| 1959 10 Bealtaine 1959-12 Nollaig 1959 | 1959 Formula One season (en) | ||||
| 1962 20 Bealtaine 1962-29 Nollaig 1962 | 1962 Formula One season (en) | ||||
| 1964 10 Bealtaine 1964-25 Deireadh Fómhair 1964 | 1964 Formula One season (en) | ||||
| 1963 26 Bealtaine 1963-28 Nollaig 1963 | 1963 Formula One season (en) | ||||
| 1965 1 Eanáir 1965-24 Deireadh Fómhair 1965 | 1965 Formula One season (en) | ||||
| 1966 22 Bealtaine 1966-23 Deireadh Fómhair 1966 | 1966 Formula One season (en) | ||||
| 1958 19 Eanáir 1958-19 Deireadh Fómhair 1958 | 1958 Formula One season (en) | ||||
| 1956 22 Eanáir 1956-2 Meán Fómhair 1956 | 1956 Formula One season (en) | ||||
| 1952 18 Bealtaine 1952-7 Meán Fómhair 1952 | 1952 Formula One season (en) | ||||
| 1951 27 Bealtaine 1951-28 Deireadh Fómhair 1951 | 1951 Formula One season (en) | ||||
| 1957 13 Eanáir 1957-8 Meán Fómhair 1957 | 1957 Formula One season (en) | ||||
| 1953 18 Eanáir 1953-13 Meán Fómhair 1953 | 1953 Formula One season (en) | ||||
| 1955 16 Eanáir 1955-11 Meán Fómhair 1955 | 1955 Formula One season (en) | ||||
| 1954 17 Eanáir 1954-24 Deireadh Fómhair 1954 | 1954 Formula One season (en) | ||||
| 1986 23 Márta 1986-26 Deireadh Fómhair 1986 | 1986 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1967 2 Eanáir 1967-22 Deireadh Fómhair 1967 | 1967 Formula One season (en) | ||||
| 1969 1 Márta 1969-19 Deireadh Fómhair 1969 | 1969 Formula One season (en) | ||||
| 1980 13 Eanáir 1980-5 Deireadh Fómhair 1980 | 1980 Formula One season (en) | ||||
| 1979 21 Eanáir 1979-7 Deireadh Fómhair 1979 | 1979 Formula One season (en) | ||||
| 1978 15 Eanáir 1978-8 Deireadh Fómhair 1978 | 1978 Formula One season (en) | ||||
| 1981 15 Márta 1981-17 Deireadh Fómhair 1981 | 1981 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1983 13 Márta 1983-15 Deireadh Fómhair 1983 | 1983 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1982 23 Eanáir 1982-25 Meán Fómhair 1982 | 1982 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1984 25 Márta 1984-21 Deireadh Fómhair 1984 | 1984 Formula One World Championship (en) | ||||
| 1968 1 Eanáir 1968-3 Samhain 1968 | 1968 Formula One season (en) | ||||
| 1977 9 Eanáir 1977-23 Deireadh Fómhair 1977 | 1977 Formula One season (en) | ||||
| 1975 12 Eanáir 1975-5 Deireadh Fómhair 1975 | 1975 Formula One season (en) | ||||
| 1971 6 Márta 1971-3 Deireadh Fómhair 1971 | 1971 Formula One season (en) | ||||
| 1970 7 Márta 1970-25 Deireadh Fómhair 1970 | 1970 Formula One season (en) | ||||
| 1976 25 Eanáir 1976-24 Deireadh Fómhair 1976 | 1976 Formula One season (en) | ||||
| 1972 23 Eanáir 1972-8 Deireadh Fómhair 1972 | 1972 Formula One season (en) | ||||
| 1974 13 Eanáir 1974-6 Deireadh Fómhair 1974 | 1974 Formula One season (en) | ||||
| 1973 28 Eanáir 1973-7 Deireadh Fómhair 1973 | 1973 Formula One season (en) | ||||
| 2024 2 Márta 2024-8 Nollaig 2024 | séasúr 2024 Foirmle a hAon
| ||||
| Gníomhaíocht | |||||
| Spórt | Rásaíocht Foirmle a hAon | ||||
| Rialachas corparáideach | |||||
| Oibreoir | Formula One Group (en) | ||||
| Príomhoifigeach feidhmiúcháin | Stefano Domenicali (2021–) | ||||
| Suíomh gréasáin | formula1.com | ||||
    
| |||||
_1986-08-16.jpg)
Stair Foirmle a hAon
cuir in eagarThosnaigh Foirmle a hAon go hoifigiúil sa bhliain 1950, nuair a chuireadh an Grand Prix ar siúil sa Bhreatain. Bhuaigh an Iodálach Giuseppe Farina an rás sin i Silverstone, and lean sé leis chun an chraobh iomlán a bhuachaint, ó a chomráid foireann Juan Manuel Fangio. Sna blianta tosaigh, ní raibh sábháilteacht na tiománaithe ná an lucht fhéachanna in aigne aon duine, agus ba mhinic gur maraíodh daoine toisc seo.
Ar feadh na céad cúpla bliain, bhí Alfa Romeo mar an príomh-fhoireann, le Ferrari ag teacht chun cinn tar éis cúpla bliain lena tiománaí Alberto Ascari. Cúpla bliain níos déanaí agus tháinig Mercedes chun cinn lena carr nua radacacha agus an tiománaí ab fhearr ag an am, Fangio. Ach bliain tar éis teach isteach sa spóirt, d'imigh siad arís tar éis tubaiste mhór ag an rás 24 uair a'chloig ag Le Mans.
Na hidirbhlianta
cuir in eagarÓ shin i leith, tá roinnt foireann éagsúla tar éis an chraobh a bhuachaint, ach tá trí foireann tar éis teach chun cinn mar an trí fhoireann ab fhearr. 'Siad sin ná Ferrari, McLaren agus Williams. Idir an triúir acu, táid tar éis 31 craobh dhomhanda na déantóirí a bhuachaint, le linn an 48 bhliain atá an chraobh sin ag rith (Níor tosnaíodh craobh do na déantóirí go dtí 1958).
Le déanaí
cuir in eagarLe deich mbliana anuas, tá Ferrari tar éis teach amach mar cheann de na foirne ab fhearr, ag buachaint sé craobh na déantóirí agus cúig craobh na tiománaithe i ndiaidh a chéile, le mórán cabhair ón tiománaí cáiliúil Michael Schumacher. Cuireadh stop leis an dá sraith sin sa bhliain 2005, nuair a thóg Renault agus Fernando Alonso an dá chraobh sin uathu.