Intriachtaí

Sa teangeolaíocht is é atá i gceist le intriacht, ná focail onamataipéacha (bang, slurp, splash) agus trup ainmhithe (grrrrr, clippity-clop) Tá na foclóirí Béarla–Gaeilge measartha balbh faoin ngné seo den teanga.

• ‘fuist’shush
• baing - bang i Réics Carló beaing
• ‘cnag, cnag’ knock knock
• osna
• ‘Plimp’ ‘Crash, bang,’ an míniú atá tugtha in FGB.
• ‘D’imigh sé de phlimp, he went off like a shot.’
• hup scraitheachaí
• clic
• Úps - focloir.ie
• sclog

Tá na seantéacsanna lán nathanna a chuireann iontas (‘ob abú búna!’) 'ababúna', easaontú (‘preit’, ‘fo, fo, a dhuine!’) nó trua (‘abhó!’) in iúl.

• ouch - aidh
• ahem
• eh

Graiméar Gaeilge na mBráithre Críostaí

Tá roinnt intriachtaí ríshuimiúla i nGraiméar Gaeilge na mBráithre Críostaí.

• Ó/Órú (arú ann chomh maith)
• ambaiste
• mo cheol thú!
• mo sheacht mh'anam sibh
• dar Colm Cille na bhfeart
• dar mo bhriathar
• dar flaitheas Uí Néill
• Á - ah
• É - eh or hey
• Há - aha
• Hóra - hi
• Habha - ho
• Ó - oh
• Hois; Huis - shoo
• Hoips - oops

Tá leaganacha eile ann, leis, ‘In ainm Chroim!’ Tá i gceist agam tuilleadh a bhailiú sula ndéanfar cinneadh deiridh faoi na leaganacha is fearr don tiontú.

cineál, cíneáilín, ar nós, tá a fhios agat, sórt (Sealbhú Neamhiomlán na Gaeilge mar Chéad Teanga sa Dátheangachas Dealaitheach, Ciarán Lenoach, Bealtaine 2014) beaing - bang uf meh

á2 ababú, ababúna, ( ababú » Heavens! ) abhó, abú, ach2 aidhe, aililiú áiméan amaí1 ambaiste, arú2 bhuel, bó3 breast, bú2 chugaitín, cíoc, cois1 cu-cú, cuit, dhe1 dhera, doirse1 é3 éamh2 faraor, feo3 fíneach, fo1 fobún,

• fóill,
• foth1
• fuisc,
• fuist2
• fuit/fúit = Tut-tut! / bah
• furú,
• futh,
• gheois,

gu-gúg, habha, haidhfear, háidí hé1 héing, hí-eip, hó, ho hó, hóigh, hoips, hoirde, hois, hóra, hú, huga, hugaí, huit, huít, hula, hulúiste huláiste, hup, hurá, hurais, hurú husá, huth, leoga, leo-leoín, mé2 méaram, míorc, mochean, monuar, muige, muine2 muiricín2 muise, ó6 ob2 och, óch, ochón, ora, oró, órú1 peo, pis2 pleoid, pop, preach, preit, puis2 saighdéar, scuit, seabhainín, siliúir, sist, soit1 staití, sturr, suc, teoit, tiuc, toch, tórach, tseo, uileacán, umbó, vrác,

Samplaí ó Litríocht na Gaeilge

Íathú - yahoo Duinnín ar an Sceilg lch 196

Uaillbhreasa

• Aidhe
• Och
• Ar mh'anam
• Á
• Ó
• Ach
• An daighe
• Ar neoin
• feo
• obh obh - (iasacht ó Ghaeilge na hAlban?) An Capall agus an Giolla
• Hadh, lch 209 An Bheirt Dearbhráthar agus Scéalta Eile le Máiréad Ní Ghráda

Gaeilge na hAlban

Uoa - wow? ACDD

• ugh = ach, soit, feo

Liosta

Tá liosta le fáil anseo https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Irish_interjections