An difríocht idir athruithe ar: "Cúirt Uachtarach na Stát Aontaithe"

Content deleted Content added
No edit summary
Líne 17:
 
==Cásanna==
* [[29 Márta]] [[1937]]. '''''West Coast Hotel Co. v Parrish''''': Cheadaigh an chúirt an dlí um íosphá i [[Washington|stát Washington]]<ref>[http://www.beo.ie/alt-john-paul-stevens-agus-cuirt-uachtarach-na-stat-ao.aspx Beo, Bealtaine 2010]</ref>. Bhí sé ceadaithe ag an rialtas, de thoradh an chinnidh sin, dlíthe a chur i bhfeidhm a chuirfeadh isteach ar choinníollacha pá (agus ar an mhargadh go ginearálta). Déanta na fírinne, thug sé seo cumhacht níos mó don rialtas feidearálach agus meastar nach mbeidís in ann an ''Bheart Nua (New Deal}'' de chuid [[Franklin D. Roosevelt]] a chur i gcrích i gceart murach na cumhachtaí nua seo<ref>[http://www.beo.ie/alt-john-paul-stevens-agus-cuirt-uachtarach-na-stat-ao.aspx Beo, Bealtaine 2010]</ref>.
 
*[[Íomhá:Brown V. Board of Education Exhibit.jpg|mion|277x277px|Taispeántas. ''Brown v The Board of Education'': ]][[17 Bealtaine]] [[1954]]. '''''Brown v The Board of Education''''': Rialaigh an chúirt go raibh an dlí i gcuid de na stáit a chuir scoileanna poiblí ar leith ar fáil, do pháistí geala agus do pháistí gorma, ag teacht salach ar an bhunreacht. Réitigh an cinneadh seo an bealach don ghluaiseacht um [[Cearta daonna|chearta sibhialta]] a chuaigh chun cinn i ndeireadh na g[[1950idí|caogaidí]] agus sna [[1960idí|seascaidí]].<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.beo.ie/alt-john-paul-stevens-agus-cuirt-uachtarach-na-stat-ao.aspx|teideal=John Paul Stevens agus Cúirt Uachtarach na Stát Aontaithe|language=ga|work=Beo!|dátarochtana=2019-05-17}}</ref>
 
* [[5 Márta]] [[1956]]. '''''Frasier v. Board of Trustees of the University of North Carolina''''': sheas an Chúirt Uachtarach leis an gcosc ar leithscaradh ar bhonn cine i scoileanna stáit, coláistí & ollscoileanna<ref>[http://soh.omeka.chass.ncsu.edu/items/show/301 Ollscoil North Carolina]</ref>.
*[[12 Meitheamh]] [[1967]]. '''''Loving v. Virginia'''''<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Loving Day|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Loving_Day&oldid=962224237|journal=Wikipedia|date=2020-06-12|language=en}}</ref>ː Rialaigh an chúirt go raibh deighilt ar bhonn cine i stáit áirithe ag teacht salach ar an bhunreacht. Bhí sé dírithe ar phósadh idirchiníoch mhuintir Loving in Virginia sna [[1960idí|seascaidí]]. Bhí an [[pósadh]] idirchiníoch mídhleathach i [[Virginia]] na linne, mar a bhí in áiteanna eile, agus tharraing an bheirt srathair na hainnise orthu féin nuair a d’fhilleadar ar an bhfód dúchais tar éis pósadh in [[Washington, D.C.|Washington DC]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/bheadh-oscar-tuillte-go-maith-ag-ruth-negga/|teideal=Bheadh Oscar tuillte go maith ag Ruth Negga|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2020-06-12}}</ref> Sheas siad an fód agus chuaigh an cás a fhad le cúirt uachtarach Mheiriceá.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/scannain-2017-trainspotting-bladerunner-agus-star-wars-ag-filleadh/|teideal=SCANNÁIN 2017: Trainspotting, Bladerunner agus Star Wars ag filleadh …|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2020-06-12}}</ref> Is ceiliúradh ar an ilchiníochas "[[Lá Loving]]" inniu, ar an 12 Meitheamh gach bliain.
 
*[[Íomhá:Roe v Wade.svg|mion|277x277px|''Roe v Wade'']][[22 Eanáir]] [[1973]]. '''''Roe v Wade''''': Chuir an chúirt deireadh leis an chosc iomlán ar [[ginmhilleadh|ghinmhilleadh]]. Rialaigh an chúirt go bhféadfadh dlí stáit cosc a chur ar ghinmhilleadh tar éis don suth a bheith inmharthana, ach roimhe sin go mbíonn tosaíocht ag cearta príobháideachta na mná<ref>[http://www.beo.ie/alt-john-paul-stevens-agus-cuirt-uachtarach-na-stat-ao.aspx Beo, Bealtaine 2010]</ref>.
*19 Márta 1975. '''''[[Weinberger v. Wiesenfeld]]''','' rialaigh Cúirt Uachtarach na Stát Aontaithe in aghaidh [[Leithcheal ar bhonn gnéis|leithcheala ar bhonn gnéis]].
 
* [[2 Iúil]] [[1976]]. '''''Gregg v Georgia''''': Rialaigh an chúirt nach dtagann éiric an bháis salach ar bhunreacht na stát aontaithe. Ina dhiaidh seo, tháinig fás suntasach faoi líon na bpríosúnach a teilgeadh chun báis de bhéal snáithide, den chathaoir aibhléise nó ar bhealach eile<ref>[http://www.beo.ie/alt-john-paul-stevens-agus-cuirt-uachtarach-na-stat-ao.aspx Beo, Bealtaine 2010]</ref>.
 
*[[Íomhá:40.ElectionProtest.USSC.WDC.11December2000 (22184082070).jpg|mion|413x413px|''Bush v. Gore.'' Agóid 11 Nollaig 2000]][[12 Nollaig]] [[2000]]. '''''Bush v. Gore'''''<ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Bush_v._Gore Bush_v._Gore]</ref>: Chuir an Chúirt Uachtarach deireadh le athchomhaireamh na vótaí in olltoghchán na bliana 2000. Meastar go mbunaíonn roinnt de na breithimh a gcuid cinneadh, ní ar a gcuid fealsúnachta dlí, ach go díreach ar an dearcadh polaitíochta atá acu.
 
* [[21 Eanáir]] [[2010]]. '''''Citizens United v Federal Electoral Commission''''': Bheartaigh an chúirt nach bhfuil sé dleathach aon srian a chur ar chaiteachas a dhéanfadh corparáid ar chraolta polaitiúla de bharr go dtiocfadh a leithéid de shrian a bheith salach ar Chéad Leasú [[Bunreacht na Stát Aontaithe|an Bhunreachta]]<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=PKZKETizybwRoe v. Wade http://www.youtube.com/watch?v=2Kz-s3K7tfA Anailís ó Keith Olbermann, 21 Eanáir 2010]</ref>. Tugann an Chéad Leasú cosaint do chead cainte, agus de réir chinneadh na cúirte, is ionann corparáid agus duine chomh fada is a bhaineann sé le cead cainte. Meastar go bhfuil tábhacht an-mhór leis an chinneadh de bharr a thábhachtaí is atá caiteachas i dtoghcháin sna Stáit Aontaithe<ref>[http://www.beo.ie/alt-john-paul-stevens-agus-cuirt-uachtarach-na-stat-ao.aspx Beo, Bealtaine 2010]</ref>.
 
==Eagraíocht ==
Line 43 ⟶ 44:
==Tagairtí==
{{reflist}}
[[Catagóir:Dlí na Stát Aontaithe]]
 
[[Catagóir:Cúirt Uachtarach na Stát Aontaithe]]
{{síol}}
 
[[Catagóir:Stáit Aontaithe Mheiriceá]]