Leagan ó 23:33, 25 Eanáir 2021 athraigh TGcoa (plé \| dréachtaí) Confirmed users 31,271 edits No edit summary chlib amháin: Visual edit ← Gabh chuig an difear roimhe seo		Leagan ó 17:40, 26 Márta 2022 athraigh cealaigh TGcoa (plé \| dréachtaí) Confirmed users 31,271 edits No edit summary chlib amháin: Visual edit An chéad dhifear eile →
Líne 1: [[Íomhá:Epilepsy Medical Alert Wrist Bracelets 2018.jpg~~\|clé~~\|mion\|221x221px]]▼ ~~[[Íomhá:Spike-waves.png\|thumb\|right\|250px\|[[leictreinceifealagrafaíocht]] tipiciúil an titimis neamhláithreachta]]~~ Is [[galar]] ainsealach [[Néareolaíocht\|néareolaíoch]] é an '''titimeas''' (seantéarma eile i n[[Gaeilge]]: ''an tinneas beannaithe'', i m[[Béarla]] ''epilepsy'' assa t[[An tSean-Ghréigis\|Sean-~~Ghréagis~~Ghréigis]] ἐπίληψις "an t-ionsaí")., ~~Tarlaíonn~~nó ~~an galar de bharr an iomarca díluchtaithe [[Leictreachas\|leictreachais]] sioncroineacha taomghoineacha ó chealla na [[inchinn\|hinchinne]] (~~taom neamhbhuan, bainteach le suaitheadh nearnhbhuan comhfheasa.<ref>Hussey, Matt - Fréamh an Eolais (Coiscéím 2011)</ref>) Tosaíonn sé le díluchtuithe comhuaineacha grúpaí néarón san inchinn, agus tarlaíonn foirrneacha éagsúla de shuaitheadh. [[Íomhá:Epilpesia.ogv\|mion]]Má tharlaíonn díluchtú tobann, d’fhéadfadh go dtarlódh cailliúint comhfheasa, fadhbanna iompraíochta nó gluaiseachtaí ainneonacha (.i. taom titimis). [[Íomhá:Spike-waves.png\|thumb\|right\|250px\|[[leictreinceifealagrafaíocht]] tipiciúil an titimis neamhláithreachta]] ▲[[Íomhá:Epilepsy Medical Alert Wrist Bracelets 2018.jpg\|clé\|mion]] Má tharlaíonn an díluchtú tobann seo, d’fhéadfadh go dtarlódh cailliúint comhfheasa, athruithe san iompraíocht nó gluaiseachtaí ainneonacha (.i. taom titimis). Tosaíonn sé le díluchtuithe comhuaineacha grúpaí néarón san inchinn, agus tarlaíonn foirrneacha éagsúla de shuaitheadh. Féadfaidh taom a bheith ag [[duine]] ar bith, ach leis an titimeas tá an claonadh ann taomanna aisfhillteacha a bheith i gceist.[[Íomhá:Epilepsy world map - DALY - WHO2004.svg\|clé\|mion\|[[eipidéimeolaíocht]]]] == Eipidéimeolaíocht ==▼ ~~Is coitianta an galar é an titimeas. Ceaptar go gcuireann an titimeas isteach ar dhuine amháin ar a laghad as 200.~~ ~~[[Íomhá:Epilpesia.ogv\|clé\|mion]]~~ == Cineálacha titimis == Tá dhá priomhchineál titimis ann: an '''titimeas ginearálaithe''' agus an '''titimeas fócasach'''. Line 20 ⟶ 12: * I d'''titimeas an mhaotháin uisinnigh''', faigheann duine mothúcháin neamhbhuana bolaidh agus baineann smeachadh as a liopaí. [[File:Anticonvulsants.jpg\|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Anticonvulsants.jpg\|mion\|Anticonvulsants]][[Íomhá:Epilepsy world map - DALY - WHO2004.svg\|mion\|[[eipidéimeolaíocht]]]] ▲== Eipidéimeolaíocht == Is coitianta an galar é an titimeas. Ceaptar go gcuireann an titimeas isteach ar dhuine amháin as 10, aon uair amháin ar a laghad i gcaitheamh a saolta ar fud an domhain. Ach tagann titimeas ar thart ar leanbh amháin as 200, ar bhonn rialta. sa [[Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann\|Ríocht Aontaithe]]. == Diagnóis == Is é an ceistiú ar an othar (an anaimnéis) an modh diagnóise is tabhachtaí. ~~Modhanna~~Ach tá modhanna eile ann, mar shampla an [[leictreinceifealagrafaíocht]] (EEG) agus modhanna raideolaíochta, go háirithe an [[íomháú athshondais mhaighnéadaigh]] (MRI). Den chuid is mó, ní féidir an chúis a aimsiú, ach is eol go dtarlaíonn taomanna uaireanta i ndiaidh gortuithe don inchinn (mar shampla, i gcás [[ailse]] nó tráma) nó suaití meitibileachta (mar shampla, i n[[diaibéiteas]] nó cliseadh na nduán). Úsáidtear an leictreinseifleagram chun an riocht seo a dhiagnóisiú. Line 33 ⟶ 28: == Lá Idirnáisiúnta an Titimis == Ceiliúrtar Lá Idirnáisiúnta an Titimis ar an dara Luain de Feabhra. Ceiliúrtar "Lá Corcra" ar an 26 Márta, nó Lá Feasachta ar an Titimeas. Tugann anna Lálaethanta seo deis do dhaoine a bhfuil titimeas orthu, agus dá muintir, labhairt faoin bhfadhb shláinte sin, agus [[stiogma]] a bhaineann léi a bhriseadh, agus an pobal i gcoitinne a chur ar an eolas.<ref>{{Lua idirlín\|url=https://www.facebook.com/UCDSchoolofLaw/posts/4024106184280342\|teideal=Lá Idirnáisiúnta an Titimis\|údar=Scoil Dlí, COBAC\|dáta=2021\|language=ga\|work=www.facebook.com\|dátarochtana=2021-01-25}}</ref> == Daoine cailiúla a d'fhulaing ó thitimeas == Line 46 ⟶ 43: == Tagairtí == {{Reflist~~}}{{Commonscat\|Epilepsy~~}} ~~{{síol}}~~ ---- ~~{\| id="Séanadh leighis"~~ ~~\| style="width: 20px; vertical-align: top" \| <imagemap>~~ ~~íomhá:Rod of asclepius left_drk.svg\|8px\|Séanadh leighis~~ ~~default [[Vicipéid:Séanadh leighis]]~~ ~~desc none~~ ~~</imagemap>~~ ~~\| Tabhair aird ar an [[Vicipéid:Séanadh leighis\|séanadh leighis]] le do thoil!~~ \|} ---- [[Catagóir:Galair]] [[Catagóir:Néareolaíocht]] [[Catagóir:Titimeas]]

An difríocht idir athruithe ar: "Titimeas"