An difríocht idir athruithe ar: "Cath na Bóinne"
Content deleted Content added
Naisc bhreise/ceartú litrithe agus botún/caighdeánú |
Naisc bhreise/ceartú litrithe agus botún/caighdeánú |
||
Líne 3:
Troideadh '''Cath na Bóinne''' sa bhliain [[1690]], agus tá sé ar na cathanna is mó a troideadh riamh in [[Éire|Éirinn]].
Sa bhliain [[1660]] tháinig Rí [[Séarlas II Shasana]] i gcoróin, tar éis ré [[Oilibhéar Cromail|Chromail]]. Bhíothas i ndiaidh an chuid is mó d'Éirinn a chur i seilbh tiarnaí talún Protastúnacha faoin am seo. Tháinig an Rí [[Séamus II Shasana]] i réimeas i [[1685]], rí a raibh cáil an [[Caitliceachas|Chaitliceachais]] air, ach trí bliana dar gcionn tháinig [[Liam III Shasana|Liam Oráiste]] i dtír i [[Sasana]], tar éis dó cuireadh a fháil ón bParlaimint glacadh le coróin Shasana. I [[1689]] tháinig an Rí Séamus go hÉirinn tar éis dó a bheith ar a theitheadh sa [[An Fhrainc|Fhrainc]]. I 1690 tháinig Liam go hÉirinn ina choinne, agus ar deireadh bhuail sé fórsaí Shéamuis ag Cath na Bóinne, a troideadh ar an [[1 Iúil]] nó – san fhéilire nua – ar an [[12 Iúil]] 1690.
Tar éis Chath na Bóinne, rinneadh plandáil in [[Cúige Uladh|Ultaibh]] de thiarnaí talún agus de thionóntaí as [[Sasana]] agus as [[Albain]]. Ba é seo an phlandáil ba threise a riamh a rinneadh in Éirinn, agus féachann a síol siúd, [[Aontachtóirí|Aontachtaithe]] agus [[Protastúnachas|Protastúnaigh]], siar ar Chath na Bóinne le lúcháir, mar gurbh é bua an Rí Liam ar an Rí Séamus a thug tús áite don Phrotastúnachas i Sasana agus in Éirinn ón lá sin i leith. Bíonn máirseáil ar fud [[Cúige Uladh|Chúige Uladh]] i mí [[Iúil]], go háirithe ar an 12ú lá, ag an bpobal Aontachtach le comóradh a dhéanamh ar Chath na Bóinne. Le deireanas, cheannaigh rialtas [[Poblacht na hÉireann|Phoblacht na hÉireann]] suíomh an chatha ar €30 milliún, agus tá sé tar éis €30 milliún sa bhreis a chur ar fáil leis an suíomh a fhorbairt, éacht a leanann as [[Comhaontú Aoine an Chéasta]].
| |||