An difríocht idir athruithe ar: "Dóchúlacht"
Content deleted Content added
Cata. |
m róbat ag baint: ga:Dóchúlacht; cosmetic changes |
||
Líne 2:
=== Dóchúlacht Chlaisiceach ===
Suas go thart ar na 1930í d'úsáideadh sean-mhíniú, a bhí ag [[Laplace]], ar dhóchúlacht, mar an cóimheas idir líon na gcásanna fábhracha agus líon na gcásanna féideartha a bhfuil an seans céanna de roghnú acu<ref>Probabilty, Statistics and Truth, ''Richard von Mises'', 1957 (athbhuaileadh Dover lch.67)</ref>. Locht ar seo ná go bhfuil dlúth-cheangal idir na coincheapa de dhóchúlacht agus de sheans. Tá siad beagnach mar an gcéanna agus níl morán dul chun chinn i dtuiscint dúinn bheith ag plé ceann acu i dtéarmaí an chinn eile
Líne 10:
===Dóchúlacht Oibreachtach===<!--Objective Probability-->
Tá sé seo bunaithe ar an dtriail [[fánach]], gur féidir a dhéanamh agus a ath-dhéanamh arís agus arís eile. B'fhéidir nach féidir ath-dhéanamh i ndáiríre, ach tá an coincheap sin ann. Bíonn toradh ar gach triail agus bíonn roinnt acu fábhrach. Mar shampla, más é urchar dhísle imeartha an triail; uimhir a trí a chasadh an eachtra fhábhrach, agus go gcastar an uimhir sin ceithre uair as deich dtriail, tá an mhinicíocht choibhneasta = 4/10 = 2/5. Má leantar ar aghaidh le trialacha, druideann an an mhinicíocht choibhneasta
===Dóchúlacht Shuibiochtúil===<!--Subjective Probability-->
Tá an coincheap simplí. Cuir do dhearcadh fhéin den neamhchinnteacht atá ag baint le rud éigin a tharlúint ar scála ó 0 (=cinnte nach dtarlóidh) go 1 (=cinnte go dtarlóidh). B'fhéidir go gcabhróidh sé leat smaoineamh ar gheall
=== Aicsimí Dóchúlachta ===
Chruthaigh [[Kolmogorov]] aicsímí dochúlachta i 1933. Tá siad bunaithe go foirméalta ar bhrainse de mhatamaitic faoi thacair gur féidir a thomhas ‘’Measure Theory’’. Tugann siad bonn socair don mhatamaitic a ghabhann le dóchúlacht. Úsáideann na frequentists and na Bayesians araon an mhatamaitic chéanna agus níl aon chonspóid ar an ábhar sin. Ar slí, is féidir glacadh leis na haicsímí mar sain-mhíniú ar dhóchúlacht
=== Díospóireacht ===
Is ábhar conspóideach é go bhfuil fealsúnachtaí éagsúla ag baint le bunús dochúlachta. Níl aon fhadhb le [[teoirim Bayes]] é féin, níl ansin ach modh chun déaláil le dochúlactaí coinníollacha. Tá ceisteanna le freagairt (de réir na frequentists) ag na Bayesians faoina bhfealsúnacht:
* is féidir dóchúlacht shuibiochtúil difriúla bheith ag daoine éagsúla,
* cuirtear an dóchúlacht shuibiochtúil seo i bhfoirm dlús dochúlachta (‘prior’), ach cén dlús?
* táthar ag cur structúr/tomhas ar neamheolais.
Ar an láimh eile deireann na Bayesians nach bhfuil siad ach ag déaláil leis an neamh-chinnteacht atá ag baint le gach eachtra. Tá slí glan acu chun breis eolais a thógaint san áireamh - teoirim Bayes. Ar an láimh eile tá deachrachtaí ag na frequentists faoi cathain triail a stopadh. Mar shampla, má chinneann frequentist hipitéis go bhfuil dóchúlacht de 1/2 ag baint le ceann bheith chun barr ar chaitheamh pingine agus go bhfuiltear chun 20 caitheamh a dhéanamh chun teist a reachtáil. Bhéadh sé ag súil ar 10 'ceann' (no congarach le sin) as 20 caitheamh chun an hipitéis a ghlacadh. Ach cad a dheintear más, i ndiaidh 10 gcasadh, go bhfuil 10 ceann chun tosaidh? An cóir don frequentist a hipitéis a ath-iniúcadh?
Líne 35:
Nuair a bhíonn sampla mór i gceist, is minic nach mbíonn morán difríochta idir na ríomhanna uimhriúla de lucht leanta Bayes agus na frequentists, de bharr tionchair an méid sin sonraí. I samplaí beaga agus cúiseach beaga, b'fhéidir nach dtiocfaidh an dá bhealach le chéile, ach ansin de gnáth bíonn an difríocht idir an dá bhealach níos lú ná difríochtaí eile, m.sh. neamh-chinnteacht sna sonraí agus an samhail<!--choice of model-->a roghnaíodh<ref>In all Likelihood, ''Yudi Pawitan'', OUP, lch14</ref>.[[Úsáideoir:JP2JP2|JP2JP2]] 21:53, 18 Eanáir 2010 (UTC)
=== Notaí ===
<references/>
Líne 43:
[[ar:احتمال]]
[[bg:Вероятност]]▼
[[bs:Vjerovatnoća]]
▲[[bg:Вероятност]]
[[ca:Probabilitat]]
[[cs:Pravděpodobnost]]
[[de:Wahrscheinlichkeit]]
[[et:Tõenäosus]]▼
[[es:Probabilidad]]▼
[[eo:Probablo]]▼
[[en:Probability]]
▲[[eo:Probablo]]
▲[[es:Probabilidad]]
▲[[et:Tõenäosus]]
[[eu:Probabilitate]]
[[fa:احتمالات]]
[[fi:Todennäköisyys]]▼
[[fr:Probabilité]]
[[
[[ko:확률]]▼
[[hi:प्रायिकता]]
[[io:Probableso]]
[[it:Probabilità]]
[[
[[ka:ალბათობა]]
▲[[ko:확률]]
[[la:Probabilitas]]
[[lt:Tikimybė]]
[[
[[ms:Kebarangkalian]]
[[mt:Probabbiltà]]
[[nl:Kans (statistiek)]]
[[no:Sannsynlighet]]
[[pl:Prawdopodobieństwo]]
Líne 74:
[[ro:Probabilitate]]
[[ru:Вероятность]]
[[sh:Vjerojatnost]]▼
[[simple:Probability]]
[[sk:Pravdepodobnosť]]
[[sl:Verjetnost]]
[[sr:Вероватноћа]]
▲[[sh:Vjerojatnost]]
[[su:Probabilitas]]
▲[[fi:Todennäköisyys]]
[[sv:Sannolikhet]]
[[ta:நிகழ்தகவு]]
Line 89 ⟶ 88:
[[vec:Probabiłità]]
[[vi:Xác suất]]
[[zh-yue:或然率]]▼
[[zh:概率]]
▲[[zh-yue:或然率]]
|