An difríocht idir athruithe ar: "Dubhghlas de hÍde"

Content deleted Content added
m róbat ag suimiú: nl:Douglas Hyde
m róbat ag mionathrú: uk:Дуглас Гайд; cosmetic changes
Líne 20:
}}
 
Scoláire agus polaiteoir [[Éire|Éireannach]]annach ab ea '''Dubhghlas de hÍde''' nó '''an Craoibhín Aoibhinn''' mar leasainmníodh é (''Douglas Hyde'' as Béarla, [[17 Eanáir]] [[1860]] - [[12 Iúil]] [[1949]]). B'eisean an chéad duine a roghnaíodh mar [[Uachtarán na hÉireann]], agus chaith sé an seal idir na blianta [[1938]] agus [[1945]] san oifig seo. Níos luaithe, bhí sé ina bhunaitheoir ar [[Conradh na Gaeilge|Chonradh na Gaeilge]], eagraíocht a bhí ag iarraidh an [[Gaeilge|Ghaeilge]] a chosaint.
 
== Cúlra ==
Líne 26:
Mac le ministir de chuid [[Eaglais na hÉireann]] [[Arthur Hyde]] ab ea é Dubhghlas de hÍde. Rugadh sa [[An Caisleán Riabhach|Chaisleán Riabhach]] i g[[Contae Ros Comáin]] é, áit ar chuala sé [[Gaeilge]] á labhairt ag muintir na tuaithe. Thosaigh sé ag bailiú scéalta agus amhráin uathu. Bhí an-suim aige i dteangacha, agus tar éis staidéir i g[[Coláiste na Tríonóide]] bhí [[Fraincis]], [[Laidin]], [[Gearmáinis]], [[Gréigis]] agus [[Eabhrais]] líofa aige.
 
== Conradh na Gaeilge ==
Bhunaigh sé [[Conradh na Gaeilge]] sa bhliain [[1893]] agus chaith blianta ina uachtarán ar an eagraíocht. Ní raibh spéis aige i ngluaiseacht pholaitiúil na saoirse agus d'éirigh sé as an gConradh ar Ard-Fheis an Chonartha i n[[Dún Dealgan]] sa bhliain [[1915]], nuair a tháinig leithéidí [[Pádraig Mac Piarais|Phádraig Mhic Piarais]] chun cinn san eagraíocht. Bhí sé ina bhall de [[Coiste na Leabhar|Choiste na Leabhar]] ó bhunú an choiste sa bhliain 1928.
 
Líne 32:
Ní raibh aon bhaint aige le Sinn Féin, nó an gluaiseacht neamhpleáchas i rith na blianta seo. Bhí sé sásta post a ghlacadh mar sheanadór, áfach, i [[Seanad Éireann]]. Chaill sé a shuíochán sa bhliain 1925. Nuair a cuireadh [[Uachtarán na hÉireann|Oifig an Uachtaráin]] ar bun le [[Bunreacht na hÉireann|Bunreacht]] na bliana [[1937]], b'é de hÍde an chéad duine a toghadh.
 
== Naisc sheachtracha ==
* [http://historical-debates.oireachtas.ie/D/0117/D.0117.194907130035.html Dáil Éireann - Bás an Dochtúra Dubhghlas de hÍde]
* [http://www.askaboutireland.ie/reading-room/life-society/irish-language-legends/an-cheathru-rua/bailiuchan-samuel-l.-mac/na-scribhneoiri/dubhghlas-de-hide/ Dubhghlas de hÍde ar askaboutireland.ie]
 
{{Uachtaráin na hÉireann}}
 
[[RangCatagóir:Polaiteoirí na hÉireann|De hIde, Dubhghlas]]
[[RangCatagóir:Scríbhneoirí Éireannacha|De hIde, Dubhghlas]]
[[RangCatagóir:Daoine as Contae Ros Comáin|De hIde, Dubhghlas]]
[[RangCatagóir:Daoine a rugadh i 1860|De hIde, Dubhghlas]]
[[RangCatagóir:Básanna i 1949|De hIde, Dubhghlas]]
[[RangCatagóir:Uachtaráin na hÉireann|De hIde, Dubhghlas]]
 
[[ar:دوغلاس هايد]]
Líne 68:
[[ru:Хайд, Дуглас]]
[[simple:Douglas Hyde]]
[[uk:Хайд Дуглас Гайд]]
[[zh:德格拉斯·海德]]