An difríocht idir athruithe ar: "Liam Ó Loingsigh"

Content deleted Content added
m róbat ag suimiú: ko:리암 린치 (장군)
Ranna. Tidy a bit. Needs more work
Líne 1:
{{glanadh-mar|Gramadach, litriú, srl}}
[[File:Liamlynch.jpg|right|220px|thumb| Liam Ó Loingsigh]]
Bhí '''Liam Ó Loingsigh''' ([[Béarla]]: ''Liam Lynch''; [[9 Samhain]], [[1893]] – [[10 Aibreán]], [[1923]]) ina oifigeach san airm [[Óglaigh na hÉireann]] i rith [[Cogadh na Saoirse]] agus ginearál i gceannas ar forsaífórsaí i gcoinne [[Conradh Angla-Éireannach|an chonradh]] i rith [[Cogadh Cathartha na hÉireann]].
 
{{glanadh|beag=beag}}
==A óige==
Rugadh Liam i sráidbhaile i g[[Contae Luimnigh|Contae Luimneach]], gar do [[Baile Mhistéala|Bhaile Mhistéala]] i g[[Contae Chorcaí]]. Jeremiah agus Máire Ceallaigh Uí Loingsigh ab ea a thuistí. D'fhreastail sé ar Scoil Ghleann na gCreabhar ar feadh a leanbhaois.
 
Sa bhliain [[1910]], agus é seacht mbliana déag d'aois, thosaigh sé printíseacht i gcrua-earraí trádála Uí Néill i mBaile Mhistéala, áit a bhí sé ina bhaill de [[Conradh na Gaeilge]] agus [[Sean-Ord na nIbeirneach]]. Níos déanaí fuair sé post i gCeannaí Admhaid De Bara i m[[BaileMainistir Fhear Maí|mBaile Mainistir Fhear Maí]]. Díreach tar eiséis [[Éirí Amach na Cásca|Éirí Amach na Cásca, 1916]], chonaic sé gabhadh agus maraíodh David agus Richard Ceannt as Teach Bawnard ag [[Constáblacht Ríoga na hÉireann]].
 
==Cogadh na Saoirse==
I g[[Corcaigh]], rinne Ó Loingsigh eagrú ar na hÓglaigh ansin sa bhliain [[1919]], agus i rith an chogaidh bhí sé ina Cheannfort ar Bhriogáid 2 den [[IRA]]. Chabhraigh Ó Loingsigh le ghabhadh an oifigeach Sasanach Ginearál Lucas, i Mí [[Meitheamh]], [[1920]]. Lámhachadh Coirneil Danford i rith an eachtra. D'éalaigh Lucas nuair a bhí sé i lámh fir an tIRA as [[Contae an Chláir]]. Gabhadh é féin, chomh maith le oifigí eile ón Bhriogáid 2, i Halla Cathrach Corcaigh i mí [[Lúnasa]], [[1920]]. Gabhadh [[Traolach Mac Suibhne]], méara Corcaigh - a fuair bás de bhárr stailc ocrais i bpríosún. Thug Loingsigh ainm bréagach, agus ligeadh saor é trí lá níos déanaí. I rith an am céanna, bhí na Sasanaigh tar eis beirt a mharaíodh, ag ceapadh gur Liam a bhí iontu (bhí an t-ainm céanna acu).
 
I mí [[Meán Fómhair|Meán Fómhar]], [[1920]], chomh maith le Ernie Ó Mháille, thóg sé fórsa le Dún Arn na Sasanaigh a thógailthógáil i [[Magh Ealla]]. Thóg siad na hairm go léir agus chuir siad an foirgneamh trí thine. Roimh deireadh [[1920]], bhí an bua ag briogáid Uí Loingsigh thar forsaífórsaí na Sasanaigh dhá uair eile trí luíochán. Lean sé leis an dtreallchogaíocht i dtús na bliana [[1921]]. Ach san am céanna maraíodh 10 óglach, gabhadh 8 eile i Mainstir Na Morna, agus theip ar luíochán ar traein ag Upton. Fuair suas le 10 ball den IRA bás.
 
I mí [[Aibreán|Aibreáin]] [[1921]], ath-eagraíodh an t-IRA arís bunaithe ar réigiúin. Bhí an méid clú agus cáil bainte amach ag Liam gur rinneadh Ceannfort den chéad ránnan deisceart de. Ón am seo go dtí an soscogaidhsos-cogaidh a chuir deireadh leis an gcogadh i mí [[Iúil]] [[1921]], bhí an ránann seo faoi bhrú de bhárr méadú fórsaí na Sasnaigh sa Deisceart agus ath-eagrú an fórsa seo chun deighleáil le bearta an treallchogadh. Nuair a tháiningtháinig an soschogadh bhí Loingsigh sásta toisc an easpa airm a bhí aige, ach cheap sé go léanfadh an cogadh tar eiséis tamaill.
 
{{Síolsíol}}
[[Catagóir{{DEFAULTSORT:Polaiteoirí na hÉireann|Loingsigh, Liam O]]}}
[[Catagóir:Polaiteoirí na hÉireann]]
[[Catagóir:Daoine a rugadh i 1893]]
[[Catagóir:Básanna i 1923]]
 
[[br:Liam Lynch]]