An difríocht idir athruithe ar: "Piorána"

Tugtar '''pioránaí''' ar [[speiceas|speicis]] [[iasc|éisc]] na fine ''Characidae'', san ord ''Characiformes'', agus iad an-choitianta in abhainní[[abhainn]]í [[Meiriceá Theas|Mheiriceá Theas]]. Uiliteoirí iad go bunúsach, ach tá clú, nó míchlú, orthu ar fud an domhain mar fheoiliteoirí, nó tá [[fiacail|fiacla]] géara acu, agus iad santach san fheoil, mar a chreidtear. Ón taobh eile de, maraítear cuid mhaith acu i [[Meiriceá Theas]] le haghaidh [[bia]], agus na bundúchasaigh ag déanamh uirlisí as drandail na bpioránaí.

Go traidisiúnta, is iad na [[géineas|géinis]] ''Serrasalmus'', ''Pygocentrus'', ''Pygopristis'', agus ''Pristobrycon'' a aithnítear mar phioránaí, ós is acusan atá na drandail tipiciúla. Ar chúiseanna [[bitheolaíocht]]a agus [[géineolaíocht]]a, áfach, glactar leis inniu gur chóir an [[géineas]] ''Pygopristis'' agus cuid den ghéineas ''Pristobrycon'' a fhágáil ar lár, sin nó an ceithre cinn agus an géineas ''Catoprion'' a chur san áireamh freisin.

Pé scéal é ní bhíonn na saineolaithe ar aon fhocal faoi cad is piorána ann, agus bíonn siad ag teacht trasna ar [[speiceas|speicis]] nua ghaolmhara inniu féin. Is féidir go bhfuil trí scór speiceas éagsúil ann.

Bíonn páirt thábhachtach ag na pioránaí san éiceachóras agus iad ina gcreachadóirí agus ina scroblachóirí araon. Itheann siad [[síolta]] agus [[planda]]í chomh maith le feoil, ach ní bhíonn mórán maithe iontu le síolta na bplandaí a dháileadh, nó bíonn an piorána ag mungailt na síolta chomh mion is nach dtéann aon cheann acu iomlán trí chóras díleáite an éisc.

Cé gur áibhéil agus [[dathacha|dathadóireacht]] a bhíonn i gceist leis an gcuid is mó de na scéalta faoi na pioránaí a ionsaíonn agus a itheann daoine agus ainmhithe móra, bíonn priacail áirithe ag baint leis na pioránaí. Ábhar feirge agus frustrachais iad go minic do na [[iascaireacht|hiascairí]], nó bíonn siad ag déanamh dochair do na líonta, do na spiléid, do na doruithe agus don trealamh iascaireachta eile, ag baint a bplaiceanna féin as na héisch[[éisc]] eile sna líonta agus ag goid na mbaoití. Thairis sin, is gnách leo greim a bhaint as an iascaire atá á marú. San áit a mbíonn na hiascairí ag gutáil a gcuid creiche agus ag caitheamh an mheanaigh san [[uisce]], is féidir leis na pioránaí bheith dainséarach don té a chuireann lámh nó cos san uisce, agus iad ina thaithí gur bia é gach uile shórt a gheobhaidh siad rompu.