An difríocht idir athruithe ar: "Volta"

Content deleted Content added
m r2.7.2) (róbat ag suimiú: hy:Վոլտ
No edit summary
Líne 1:
{{glanadh|beag}}
Is é an rud é '''volta''' (siombail: '''V''') i gciorcad áibhléiseach: an t-aonad ina dtomhaistear neart leictreaghluaisneach, an [[fuinneamh]] de réir an [[cúlóm|chúlóim]] i sruth aibhléiseach. Is de [[Alessandro Volta]] (1745-1827) a ainmníodh an volta.
 
Is éard is '''volta''' ann ná an t-aonad (sa chóras úd SI) a thomhaiseann an [[poitéinseal leictreach]], an difríocht sa phoitéinseal leictreach, agus an [[fórsa leictreaghluaisneach]]. Fuair an volta a ainm ó [[Alessandro Volta]], a chéadcheap an "[[carn voltach]]", an chéad bhataire leictreach ceimiceach.
Is é rud is volta ann: an éagsúlacht tualangach trasna seoltóra ar leith a mbeadh friotaíocht aon [[Óm|óim]] amháin ann, agus sruth [[Aimpéar]] amháin ag rith tríd. Chomh maith leis sin is [[giúl]] oibre ad dhéantar nuair a aistrítear cúlóm luchta trasna volta de éagsúlacht tualangach.
 
 
[[Íomhá:BateriaR14.jpg|thumb|Ceallraí (1.5V)]]
== Foirmle Sainmhíniú==
 
Is é an volta an difríocht sa phoitéinseal leictreach idir dhá cheann na sreinge leictrí, agus í faoi shruth leictreach aon aimpéar amháin, más ionann an chumhacht a scaiptear agus aon vatt amháin. Is féidir an volta a shainmhíniú ar dhóigheanna eile freisin: má tá dhá phlána faoi aon mhéadar dá chéile, agus iad ag gineadh réimse leictreach niútan amháin in aghaidh an chúlóim, is ionann an difríocht sa phoitéinseal leictreach idir an dá phlána agus aon volta amháin. Is féidir an bhaint atá ag an volta leis na haonaid eile sa chóras SI a aithint ar an bhfoirmle seo:
 
:<math>\mbox{V} = \dfrac{\mbox{W}}{\mbox{A}} = \dfrac{\mbox{J}}{\mbox{C}} = \dfrac{\mbox{N} \cdot \mbox{m} }{\mbox{A} \cdot \mbox{s}} = \dfrac{\mbox{kg} \cdot \mbox{m}^2}{\mbox{A} \cdot \mbox{s}^{3}}</math>
 
San fhoirmle seo, is ionann:
* V agus an volta (aonad an voltais, nó an phoitéinsil leictrigh)
* W agus an vatt (aonad na cumhachta)
* J agus an giúl (aonad an fhuinnimh)
* C agus an cúlóm (aonad an luchta leictrigh)
 
{{síol}}