Vicipéid

An difríocht idir athruithe ar: "Janis Joplin"

Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Replace image with alt. Prev deleted from commons.
Ancatmara (plé | dréachtaí)
1,380 edits
eagarthóireacht ghinearálta
Líne 16:
Amhránaí, cumadóir agus cóiritheoir ceoil [[SAM|Meiriceánach]] a bhí i '''Janis Lyn Joplin''' ([[19 Eanáir]], [[1943]] – [[4 Deireadh Fómhair]], [[1970]]), a rugadh i bPort Arthur, Texas. Bhain sí cáil agus rath amach den chéad uair sna [[1960idí]] agus í ag canadh le Big Brother and the Holding Company, agus mar amhránaí ina haonar níos déanaí. Sa bhliain [[2004]], bhí Joplin ag uimhir 46 ar an liosta ''100 Greatest Artists of All Time'' a d'fhoilsigh an iris ''Rolling Stone''.
 
Fuair Joplin bás tarde éis dibharr ródháileoige hearóine a bheith aici agus í ag stopadh sa Landmark Motor Hotel<ref>Los Angeles Herald Examiner 5ú Deireadh Fómhair, 1970, príomhleathanach.</ref> i [[Los Angeles]], [[California]].
 
== Beathaisnéis ==
=== 1943-1965 ===
Rugadh Janis Joplin i b[[Port Arthur, Texas|Port Arthur]], [[Texas]] ar an 19ú Eanáir 1943<ref>http://www.adherents.com/people/pj/Janis_Joplin.html</ref>. Ba í Janis an chéad duine clainne a rugadh don innealtóir de chuid Texaco, Seth Joplin, is dá bhean chéile Dorothy Joplin (''née'' East), a bhí ina cláirtheoir i gColáiste Gnó. Saolaíodh beirt clainne eile do mhuintir Joplin, mar atá a mac, Michael, agus 'níoniníon amháin eile, Laura, ní ba dheireanaí. Freastalaíodh an teaghlach ar sheirbhísí reiligiúnacha de chuid ''Church of Christ''. Ba pháiste neamhghnách í Janis Joplin, agus dar lena máthair gur theastaigh níos mó airde uaithi mar pháiste ná mar a bhí i gceist lena páistí eile, agus go mbíodh sí "míshásta nuair nach mbeadh go leor airde á thabhairt uirthi. Níor leor léi an ghnáth''rapport''".<ref name="jacobson">Jacobson, Laurie (October 1984). Hollywood Heartbreak: The Tragic and Mysterious Deaths of Hollywood's Most Remarkable Legends. Simon & Schuster. ISBN 0-671-49998-X.</ref>
 
Ina déagóir di, chuir sí aithne ar ghrúpa déagóirí a bhí chomh imeallaithehimeallaithe léi féin agus bhíbíodh siad iontach mór le chéile. Bhí roinnt albam na n[[na gormacha|gormacha]] ag duine acu, Grant Lyons, agus ina measc siúd bhí albaim le [[Lead Belly|Leadbelly]] agus [[Bessie Smith]]. Ba í [[Bessie Smith]] anba ceoltóirmhó a raibhchuaigh ani tioncharbhfeidhm baar mhóJanis aicióg ar Janis.<ref>http://www.janisjoplin.net/news/41/48/Comments-From-Janis/</ref> Bhí an oiread sin ómóis ag Joplin do [[Bessie Smith|Bhessie Smith]] gur cheannaigh sí leac uaighe di sa bhliain 1970 nuair a fuairnochtadh sí amachdi nach ndearnadh amhlaidh riamh, is gur ina luí in uaigh gan aon ainm air a bhí sí.<ref>Albertson, ''Bessie'', p. 277.</ref> Ina dhiaidh sin, thosaigh Janis ag éisteacht le réimse níos leathaine ceoil, leithéidí [[Odetta]] agus [[Big Mama Thornton|Bhig Mama Thornton]].
 
Beadh sí ag ceol le cór eaglasta Phort Arthur, ach dar léi féin nachnár bhfuairléir sí amachdi go raibh glór ar leith aici go dtí go raibh seacht mbliana déag slánaithe aici.<ref>http://www.youtube.com/watch?v=yH5SCpbk-gk Interview with Janis Joplin 1969</ref> Is ag cóisir a bhí sí an lá úd nuair a "fuair sí amach" go raibh feith an cheoil inti. Bhí sé de nós aici agus ag a cuid cairde aithris a dhéanamh ar cheoltóirí móramhóra, agus an t-am sin, rinne sí aithris ar Odetta a chuir alltacht ar a cuid cairde.<ref name="echols">Echols, Alice (2000-02-15). Scars of Sweet Paradise: The Life and Times of Janis Joplin. Henry Holt and Company. ISBN 0-8050-5394-8.</ref>
 
Ba í an phéinteáil mórshuim Janis nuair a bhí sí fós ar scoil,<ref name="cavett">Agallamh ar an Dick Cavett Show, 25ú Meitheamh 1970</ref> ach thosaigh sí ag canadh [[Ceol Tíre|ceoil tíre]] lena cuid cairde. D'fhreastal sí ar Thomas Jefferson High School i b[[Port Arthur, Texas|Port Arthur]], ach dar léi féin go mbeadh na daltaí eile ag maistíneacht uirthi, agus is é an rud a bhí le rá aici fúthu in agallamh le Dick Cavett sa bhliain 1970 (an bhliain inar cailleadh í) ná: "They laughed me out of class, out of town and out of the ''state'', man".<ref name="cavett"/><ref name="echols"/> Nuair a bhí thart fá ceithre bliana déag slánaithe aici,<ref name="echols"/> chuir sí a lán meácháin suas agus tháinig athruithe móra ar a cuma. Bhí an aicne a tháinig uirthi sa tréimhse úd chomh tromchúiseach gur fhág sí coilm ar aghaidh Janis a theastaigh uathu obráid ''dermabrasion'' a dhéanamh orthu chun iad a leigheas.<ref name="jacobson"/><ref name="caserta">Caserta, Peggy (October 1980). Going Down With Janis. Dell Publishing. ISBN 0-440-13194-4.</ref> <ref>Friedman, Myra (1992-09-15). Buried Alive: The Biography of Janis Joplin. Crown Publishing Group. ISBN 0-517-58650-9.</ref> Níor thaitin na blianta scoile le Janis in aon chor, agus ba mhinic do na scoláirí a bheith eile dá maslú, go háirithe mar gheall ar an chuma a bhí uirthi ag an am. Tugtaí na maslaí "pig", "freak" agus "creep" uirthi go rialta, agus caithidís seile is pinginí léi.<ref name="jacobson"/>
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/wiki/Janis_Joplin"