An difríocht idir athruithe ar: "Diarmaid Ó Súilleabháin"
Content deleted Content added
Colin Ryan (plé | dréachtaí) No edit summary |
No edit summary |
||
Líne 1:
[[Íomhá:Ruin of old Mill, The Mill Inn, Ballyvourney - geograph.org.uk - 756286.jpg|mion|an [[Muileann gaoithe|muilleann]], [[Baile Bhuirne]]]]
[[Scríbhneoir]] [[An Ghaeilge|Gaeilge]] ba ea '''Diarmaid Ó Súilleabháin'''. ([[29 Iúil]] [[1932]] – [[5 Meitheamh]] [[1985]]) a thug léargas ar shaol uirbeach a linne. Nuálaí ba ea é i scríbhneoireacht chruthaitheach na [[Gaeilge]].<ref>http://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=1761</ref>
== Saol ==
[[Íomhá:Beara Peninsula.PNG|clé|mion|184x184px|
Rugadh Diarmaid Ó Súilleabháin in aice leis na hAoraí i leithinis Bhéara, [[Contae Chorcaí]]. Fuair sé a chuid meánscolaíochta i gColáiste Íosagáin, [[Baile Bhuirne]] agus chuaigh as sin go [[Coláiste Phádraig, Droim Conrach|Coláiste Phádraig, Droim Chonrach]] chun oiliúint a fháil mar mhúinteoir bunscoile. Bhí sé ag obair le daltaí bodhra i mBaile Átha Cliath ar feadh cúpla bliain tar éis dó cáiliú i 1951. Chaith sé dhá bhliain eile ag obair ina cheantar dúchais sula bhfuair sé post buan i Scoil na mBráithre i n[[Guaire]]. Phós sé Úna Ní Chléirigh as [[Contae na Mí]] i 1954 agus bhí cúigear clainne acu. ▼
'''[[Béarra]]'''
]]
Rugadh Diarmaid Ó Súilleabháin in aice leis na hAoraí i [[leithinis]] [[Béarra|Bhéara]], [[Contae Chorcaí]]. Fuair sé a chuid meánscolaíochta i gColáiste Íosagáin, [[Baile Bhuirne]] agus chuaigh as sin go [[Coláiste Phádraig, Droim Conrach|Coláiste Phádraig, Droim Chonrach]] chun oiliúint a fháil mar mhúinteoir bunscoile.
▲
Bhí an Ghaeilge ag fáil bháis ina cheantar dúchais agus an Súilleabhánach óg, ach mhúscail daoine a bhí páirteach i ngluaiseacht na Saoirse i mBéara a spéis sa teanga agus sa pholaitíocht. Bhí cúigear uncail dá chuid páirteach i g[[Cogadh na Saoirse]], agus ba phoblachtánach diongbháilte é Diarmaid ar feadh a shaoil. Bhí sé ina bhall gníomhach de [[Sinn Féin|Shinn Féin]] agus cuireadh i bpríosún é i 1972 de bharr óráidí a rinne sé ag tacú le feachtas [[na Sealadaigh|na Sealadach]] i dtús na seachtóidí. Bhí sé ar Ard Chomhairle Shinn Féin agus ina stiúrthóir poiblíochta ag gluaiseacht na poblachta. ▼
▲Bhí an Ghaeilge ag fáil bháis ina cheantar dúchais agus an Súilleabhánach óg
[[Íomhá:Sinn Féin.png|mion]]
Bhí sé ina bhall gníomhach de [[Sinn Féin|Shinn Féin]] agus cuireadh i b[[príosún]] é i 1972 de bharr óráidí a rinne sé ag tacú le feachtas [[na Sealadaigh|na Sealadach]] i dtús na [[1970idí|seachtóidí]]. Bhí sé ar Ard Chomhairle Shinn Féin agus ina stiúrthóir poiblíochta ag gluaiseacht na poblachta.
Bhí sé mór leis an bpéintéir [[Paul Funge]] a bhunaigh an [[Guaire|Gorey]] Arts Centre, agus ba ionad cruinnithe d'ealaíontóirí agus do scríbhneoirí a theach féin chomh maith.
Line 11 ⟶ 19:
== Saothair ==
[[Íomhá:Fountain pen pelikan writting write.JPG|clé|mion]]
Mar scríbhneoir atá iomrá anois leis. Bhí sé de chuspóir aige saol na cathrach a léiriú i nGaeilge, rud nach coitianta ag an am.<ref>Zircon Publishing agus The Irish Times (1973). ''Who’s Who, What’s What and Where in Ireland''. Geoffrey Chapman Publishers.</ref>
Scríobh sé ocht [[leabhar]] do dhaoine fásta agus
Ba [[úrscéal]] do dhéagóirí an chéad [[leabhar]] dá chuid a cuireadh i gcló, ''Súil le Muir''. Ba é ''Dianmhuilte Dé'', a bhí suite ina cheantar dúchais le linn [[Cogadh na Saoirse (Éire)|Chogadh na Saoirse]], an chéad mhórshaothar dá chuid ([[1964]]). Tá leabhar scríofa faoina shaothar liteartha ag Iarla Mac Aodha Bhuí: "Diarmaid Ó Súilleabháin: Saothar Próis" a d'fhoilsigh an [[An Clóchomhar|Clóchomhar]] i [[1992]].
Scríobh Seosamh Ó Murchú, atá anois ag obair mar Eagarthóir Sinsearach leis an n[[An Gúm|Gúm]], tráchtas ar shaothar Uí Shúilleabháin don MA sa Nua-Ghaeilge, [[Coláiste Phádraig, Má Nuad]], i lár na [[1980í|n-ochtóidí]]. <ref>cf. an réamhrá a scríobh Seosamh Ó Murchú, "Bealach Bó Finne", le Diarmaid Ó Suilleabháin, [[Coiscéim]] [[1988]]</ref>
| |||