Tá ainmneacha formáltafoirmeálta Gaelacha déanta as tús-ainmtúsainm agus sloinne, cosúil leis an chóras atá ann as Béarla. Don chuid is mó, tagann na sloinnísloinnte Gaelacha as an ttsean-sean chóras abhía bhí ann fadó nuair a n-ainmníodh an mhacmac nó an iníonniníon i ndiaidh an t-athairathar, rud éigin nílnach atábhfuil déanta san lá atá inniú ann mar atá déanta san Íoslann. Aithríonn an sloinne ag braith ar gnéasghnéas an duine atá i gceist, agus i gcás mná atá pósta, más mian leofaléi sloinne ana fhearfir chéile a ghlacadh.
Tá traidisiún eile ins na Gaeltachtaí le haghaidh pháistípáistí a h-ainmniú, inár tugtar: ainm, tugtha agus ainm an t-athairathar, agus ainm an t-athairathar mhórmhóir i ndiaidh sé sin. Ag amanntaíamanna, déantar an rud céanna l'le ainmneacha na mháithremáithreacha is na sheanmháithremáithreacha móra.
== Túsainmneacha ==
Tá sean-traidisiún ag Muintirmuintir na hÉireann, nuair atá siad ag tabhairt ainmneacha dá gcuid bpáistí;: ainmnítear an chéad mhac i ndiaidh athairathar an t-athairathar agus an dara mhacmac i ndiaidh athairathar anna mháthairmáthar, an tríú mhac i ndiaidh an t-athair,athar. Ainmnítear an chéad iníon i ndiaidh máthairmáthar anna mháthairmáthar, an dara iníon i ndiaidh máthairmáthar an t-athairathar agus an tríú iníon i ndiaidh anna Mháthairmáthar. Ainmnítear aon ceann i ndiaidh sé sin mar atá de dhíth ar na thuismitheoirítuismitheoirí. Go hiondúil, má tá an t-ainm céanna ag an t-athair agus ag an mhac, tugtar ''Mór'' ar an t-athair agus ''Óg'' ar a mhac. Baintear úsáid as aidiachtaí (go h-iondúil ag baint le dath fholt) in áiteachaíáiteanna ina bfhuilbhfuil go leor leor daoine leis an sloinne céanna acu, curcuir i igcásgcás an chlann clúiteclúiteach 'Ua Conchubhair Donn' i gContae Ros Comáin.
== SloinníSloinnte agus Réimíreanna ==
Go h-iondúil, glacann sloinne fir an bfhoirmfhoirm ''Ó (Ua)'' nó ''Mac'', leis an leagan tuiseal ginideach in a dhiaidh (mar shampla ''Mac le Dónal''; ''Mac Dónaill''). Tá an sloinne céanna roinnte idir an t-athair agus an mhac. achAch le haghaidh mná, aithríonn sé sin go dtí ''Ní'' (''Iníon Uí'') nó ''MhicNic'' (''Iníon Mhic''). Is é ''Uí'' an tuiseal ginideach ar ''Ua''.
