An difríocht idir athruithe ar: "An Stát Ioslamach"

Content deleted Content added
AdamLibh (plé | dréachtaí)
m Nascanna
No edit summary
Líne 1:
[[Íomhá:AQMI Flag.svg|mion|Bratach an Stáit Ioslámaigh]]
Is é atá sa '''Stát Ioslamach''' (giorraithe mar '''SI''') eagraíocht Silafi jiohádach[[jiohád]]<nowiki/>ach antoisceach armtha a bhaineann úsáid as foréigean agus [[sceimhlitheoireacht]] chun a gcuspóirí [[Polaitíocht|polaitiúla]] agus [[Creideamh|creidimh]] a chur i gcrích. '''An Stát Ioslamach san Iaráic agus sa Leiveaint''' ('''SIIL''') a thugtar air freisin i measc roinnt leaganacha eile den ainm. Tá smacht ag an Stát Ioslamach ar oirthear na [[An tSiria|Siria]] (móideAl-Qaeda codannamar beaga eile den tír chéannashampla), cuid mhaith d’iarthar na h[[An Iaráic|Iaráice]], agus áiteanna scaipthe sa [[An Libia|Libia]] agus sa [[An Nigéir|Nigéir]]. Tá suas le 10 milliún duine faoina riail, ar a dtugann lucht SI “an Chailifeacht” uirthi.
 
I measc na n-eagraíochtaí agus na dtíortha a aithníonn an Stát Ioslamach mar ghrúpa sceimhlitheoireachta, tá na [[Náisiúin Aontaithe]], an t[[Aontas Eorpach]], na [[Stáit Aontaithe]], [[an Rúis]], [[an Tuirc]], [[an Indinéis]], agus araile. Tá 60 [[tír]] ag troid le SI ar bhealach díreach nó indíreach. Deir SI go bhfuil údarás acu ar Mhoslamaigh ar fud an domhan, ach diúltaíonn grúpaí Moslamacha a leithéid SI mura mbíonn siad faoin smacht SI.
[[Íomhá:Hamid_Mir_interviewing_Osama_bin_Laden_and_Ayman_al-Zawahiri_2001.jpg|link=https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%8Domh%C3%A1:Hamid_Mir_interviewing_Osama_bin_Laden_and_Ayman_al-Zawahiri_2001.jpg|clé|mion|Osama bin Laden ar chlé agus Ayman al-Zawahiri 2001]]
 
Tá an SI nasctha sa [[An Nigéir|Nigéir]] agus tíortha Afraiceacha eile le [[Boko Haram]]. Cúige na hAfraice Thiar a thugann SI ar na limistéir atá faoi smacht Boko Haram.[[Íomhá:NiniveNabiYunisMinaret.jpg|mion|[[Mosc]] [[Ióna]] i [[Mosul]] na hIaráice a scrios fórsaí an SI]]
 
==Stair==
Chuir [[Abu Musab al-Zarqawi]], radacach [[An Iordáin|Iordánach]], [[Osama bin Laden]], ceannaire [[Al-Qaeda]], agus d'athraigh sé ainm an ghrúpa go Tanẓīm Qāʻidat al-Jihād fī Bilād al-Rāfidayn, ("Eagraíocht Bhunáit an Jioháid sa [[An Mheaspatáim|Mheaspatáim]]", cé go raibh sé ní ba choitianta tagairt don ghrúpa mar al-Qaeda san Iaráic (AQI).<ref>{{cite news|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/06/09/AR2006060902040.html|teideal=Death Could Shake Al-Qaeda in Iraq and Around the World|work=The Washington Post|last=Whitlock|first=Craig|date=10 June 2006|accessdate=22 July 2014}}</ref>
 
=== Al-Qaeda ===
I mí Iúil na bliana 2014, ghabh fórsaí SI [[Mosul]], cathair san Iaráic, agus scrios siad Mosc Yunus ([[Ióna]] sa traidisiún [[An Chríostaíocht|Críostaí]]) in éineacht le mosc eile ón 13ú céad agus scrín Chríostaí ón 14ú céad.<ref name=Al-Alawi>{{cite web|last1=Al-Alawi|first1=Irfan|teideal=Extreme Wahhabism on Display in Shrine Destruction in Mosul|url=http://www.gatestoneinstitute.org/4574/jonah-shrine-destruction|website=Gatestone Institute|accessdate=4 October 2014}}</ref>
Sa bhliain 1988, bhunaigh bin Laden an grúpa paraimíleatach [[Stát Ioslamach|al-Qaeda]], a raibh páirt acu i roinnt ionsaithe ar fud an domhain níos déanaí. An t-éacht ba mhó a rinneadar ná na h-[[9/11|ionsaithe sceimhlitheoireachta 9/11]] i [[Stáit Aontaithe Mheiriceá]] sa bhliain [[2001]].[[Íomhá:NiniveNabiYunisMinaret.jpg|mion|[[Mosc]] [[Ióna]] i [[Mosul]] na hIaráice a scrios fórsaí an SI]]Bhí bin Laden agus al-Qaeda i gcoimhlint leis an Iarthar, agus na Stáit Aontaithe go háirithe, mar gheall ar an tacaíocht a dtugtar don stát [[Iosrael]], cúpla réimse [[deachtóireacht]]<nowiki/>a sa [[An Meánoirthear|Mheánoirthear]], agus na bunáiteanna a bhí ag na Meiriceánaigh san Araib Shádach, an tír ina bhfuil na [[Cathair (lonnaíocht)|cathracha]] [[Meice]] agus [[Medina]] suite.
 
Sa bhliain 2004, bhunaigh Abu Musab al-Zarqawi, radacach [[An Iordáin|Iordánach]], Jama'at al-Tawhid wal-Jihad (nó جماعة التوحيد والجهاد).
 
Chuir [[Abu Musab al-Zarqawi]], radacach [[An Iordáin|Iordánach]], [[Osama bin Laden]], ceannaire [[Al-Qaeda]], agus dD'athraigh sé ainm an ghrúpa níos déanaí go Tanẓīm Qāʻidat al-Jihād fī Bilād al-Rāfidayn, ("Eagraíocht Bhunáit an Jioháid sa [[An Mheaspatáim|Mheaspatáim]]", cé go raibh sé ní ba choitianta tagairt don ghrúpa mar '''''al-Qaeda san Iaráic''''' (AQI).<ref>{{cite news|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/06/09/AR2006060902040.html|teideal=Death Could Shake Al-Qaeda in Iraq and Around the World|work=The Washington Post|last=Whitlock|first=Craig|date=10 June 2006|accessdate=22 July 2014}}</ref>
 
Maraíodh al-Zarqawi sa bhliain 2006.
 
Mharaigh fórsaí [[SAM|Mheiriceá]] Bin Laden ar [[2 Bealtaine]] [[2011]] sa [[An Phacastáin|Phacastáin]].
 
=== SI  ===
San 2010idí, bhí smacht ag an Stát Ioslamach ar oirthear na [[An tSiria|Siria]] (móide codanna beaga eile den tír chéanna), cuid mhaith d’iarthar na h[[An Iaráic|Iaráice]], agus áiteanna scaipthe sa [[An Libia|Libia]] agus sa [[An Nigéir|Nigéir]]. Bhí suas le 10 milliún duine faoina riail ar feadh tamaillín. Thug lucht SI “an Chailifeacht” ar a riail.
[[Íomhá:Countries attacked by the Islamic State.svg|clé|mion|Ionsaithe SI ar fud an domhain ]]
I mí Iúil na bliana 2014, ghabh fórsaí SI [[Mosul]], cathair san Iaráic, agus scrios siad Mosc Yunus ([[Ióna]] sa traidisiún [[An Chríostaíocht|Críostaí]]) in éineacht le mosc eile ón 13ú céad agus scrín Chríostaí ón 14ú céad.<ref name="Al-Alawi">{{cite web|last1=Al-Alawi|first1=Irfan|teideal=Extreme Wahhabism on Display in Shrine Destruction in Mosul|url=http://www.gatestoneinstitute.org/4574/jonah-shrine-destruction|website=Gatestone Institute|accessdate=4 October 2014}}</ref>
[[Íomhá:Syria and Iraq 2014-onward War map.png|mion|talamh faoi smacht SI sa bhliain 2014 (liath, i lár)]]
 
==Tagairtí==
Line 23 ⟶ 38:
[[Catagóir: Sceimhlitheoireacht]]
[[Catagóir: Tíortha]]
[[Catagóir:Eachtraí sceimhlitheoireachta Ioslamacha]]