An difríocht idir athruithe ar: "Conon de Béthune"

Content deleted Content added
Leathanach cruthaithe le '''Trouvère'' agus crosáidí ab ea '''Conon de Béthune'''. Do rugadh é in Artois thart ar an mbliain 1150 agus do fuair sé bás i gCathair Chonstaintín, nó i gCat...'
 
Naisc, srl.
Líne 1:
''[[Trouvère]]'' agus [[crosáidí]] ab ea '''Conon de Béthune'''. Do rugadh é in [[Artois]] thart ar an mbliain [[1150]] é agus do fuair sé bás i gCathairg[[Cathair Chonstaintín]], nó i gCathairg[[Edirne|Cathair Haidrian]], i Mí na Nollag insan mbliain [[1219]][[1220]].
 
Tá cáil air as na hamhráin a chum sé fén ngrá agus fén gcrosáid. Mar chrosáidí, do ghlac sé páirt insan dTríúd[[An Tríú Crosáid|Tríú]] agus insan gCeathrúg[[An Ceathrú Crosáid|Ceathrú Crosáidí]], agus do bhí ról polaitíochta lárnach aige insan gCeathrú Crosáid leis.
 
== Saol ==
Do rugadh Conon thart ar an mbliain 1150. Dob é Conon an dara mac a saolaíodh do [[Robert V de Béthune]], tiarna Bhéthune agus ''[[Advocatus|advocatus ecclesiae]]'' le [[Mainistir Shan Vaast]] a bhí suite ingar d'[[Arras]], agus d'Adélide de Saint-Pol. Deartháir [[Baudouin de Béthune|Bhaudouin de Béthune]], [[Liosta Chuntaí agus Dhiúic Aumale|cunta Aumale]] agus duine de lucht leanúna na ríthe [[Anraí II Shasana]] agus [[Risteard I Shasana]], ab ea Conon agus do bhí sé gaolta le [[Liosta Chuntaí Hainaut|cuntaí Hainaut]] ar thaobh a mháthar críonna. Ba é [[Huon d'Oisy]] múinteoir Chonon agus do bhí Conon féin ina chara ag ''trouvères'' iomráiteacha ([[Blondel de Nesle]] agus Gace Brulé, mar shampla). Dar le ceann amháin desna dánta a chum sé, ba ar bainis [[Philippe II na Fraince|Philippe II]] agus [[Isabelle de Hainaut]], rud a tharla insan mbliain [[1180]], a bhí Conon os comhair chúirt [[Rí na Fraince]] den chéad uair riamh. Do chan sé cúpla ceann desna hamhráin a chuidraibh cumtha aige ag an mbainis sin, ach níor thaitníodar puinn leis an Ríonmháthair, Alix de Champagne, ná leis an Rí é féin; do dheineadar beirt magadh fé bhlas Artois a bhí ar chuid cainte Chonan agus ar na hamhráin a chan sé, rud a chuir an-díoma air toisc go raibh [[Marie de France (1145-1198)|Marie de Champagne]], bean a bhí ina pátrún aige, i láthair ag an mbainis.
 
Tar éis dó páirt a ghlacadh insan dTríú Crosáid, do ghlac Conan páirt insan gCeathrú Crosáid insan mbliain [[1202]], rud a dhein sé i dteannta a dhearthár Guillaume. Ag an am san, do bhí Conon ina óráidí ag [[Baudouin VI de Hainaut]]. Do mhol [[Geoffroi de Villehardouin|Geoffroi de Villhardouin]] Conan as a sholabharthacht, as a eagna, agus as a niachas; dúirt Geoffroi de Villhardouin fé Chonon gur mhaith an cniocht ab ea é, agus duine an-deaslabhartha a raibh siosmaid aige a bhí ann.<ref>''viz.'' 'Villehardouin le dit "bon chevalier et sage estoit et bien eloquens"' (Robert Sabatier, ''Histoire de la poésie française 1 : La Poésie du Moyen Âge'' [Páras: Éditions Albin Michel, 1975]).</ref> I ndiaidh choncas Chathair Chonstaintín, rud a tharla insan mbliain [[1204]], do bhí ról tábhachtach ag Conan i rialtas Bhaudouin, agus insna rialtais a tháinig ina dhiaidh (.i. rialtas [[Henri I Chathair Chonstaintín|Henri de Flandres]] agus rialtas [[Pierre I de Courtenay|Phierre I de Courtenay]]). Do bhí ról lárnach ag Conan insan athchairdeas a deineadh idir Baudouin agus [[Boniface I, Marcas Mhontferrat|Boniface I de Montferrat]], agus i gCathg[[Cath Chathair Haidrian (1205)|Cath Chathair Haidrian]] leis. Tar éis do [[Yolande de HaintautHainaut]], [[Liosta Impirí Laideanacha Chathair Chonstaintín|Banimpire Chathair Chonstaintín]], bás a fháilt insan mbliain [[1219]], do roghnaíodh Conon chun bheith ina leasimpire ar [[Impire Laidineach an Oirthir]]; do fuair sé bás tamall gearr ina dhiaidh sin áfach, insan mbliain 1219 nó 1220.
 
== Filíocht ==
Do mhúin Huon d'Oisy an fhilíocht do Chonon. Sa lá atá inniubh ann, níl ach ceithre dhán déag againn faoinár féidir linn a rá gur scríobh Conan iad - fiú i measc na ndán san, áfach, tá ceithre dhán ann agus níltear go hiomlán cinnte an raibh Conan é féin a chum iad nó ná raibh. Amhráin is ea na dánta a chum Conan agus tá an nodaireacht cheoil a bhaineann le deich gcinn desna dánta thuasluaithe againn fós.
 
Is é an grá ábhar an choda is mó desna hamhráin a chum Conan agus tá na hamhráin sin gearr go leor. Tá dhá dhán ann, áfach, atá níos faide ná na cinn eile; is í an chrosáid ábhar na n-amhrán siúd. Ba Chonan a thug íomhá an chrosáidí a bhfuil air slán a fhágáil lena ghrá geal isteach i seanrá an ''[[Filíocht chúirtéiseach|fhin amor]]'' (.i. seanrá an ghrá chúirtéisigh).
 
Do chum Conon aoir chun na daoine a bhain mí-úsáid as an airgead a bailíodh i gcomhair na gcrosáidí a cháineadh leis.
 
<br />
 
== Tagairtí ==