An difríocht idir athruithe ar: "An tÁdh (gearrscéal)"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 1:
[[Íomhá:Pádraic Ó Conaire.gif|mion|Pádraic Ó Conaire]]
 
== Achoimre ==
{{Bosca Sonraí Leabhar
Line 14 ⟶ 12:
| Leathanaigh =
| oclc =
}}[[Íomhá:Pádraic Ó Conaire.gif|mion|Pádraic Ó Conaire]]
}}In san gearrscéal seo tá triúr buchaill Pádraic, Séamas agus Micilín cois [[Farraige]] ag iaaraidh obair a sheachaint. Bhí siad i bhfolach ar an trá. Bhí fonn seoltóireachta acu an uair deireanach. Ba mhaith leo dul go Garumna go dti an [[margadh]] muc. . Thosaigh Pádraic ag smaoineamh ar phlean. Bhí sé lán cliste ag dúirt sé le na buachaillí eile chun dul i mbád Tom Bhig, bhí siad in ann dul i bhfolach sna málaí cosúil le muc. Faroar, ní raibh spás do gach duine agus bhí ar duine amháin fanacht siar. Fresin, caithfidh an duine sin cur isteach le Tom bhig agus a rá go bhfuil [[Muc]] breise ann. Bhí a fhios ag Pádraic an bealach is cóir chun fáil amach cé atá ag fanacht siar ná chun tráithnín a tharraing agus 'An té a tharraingeoidh an ceann is faide caithfidh sé fanacht siar'. Fuair Pádraic an ceann is faide, chaill sé an chrannchur agus d'fhan sé siar. Ansin cheangail sé Micilín agus Séamus sna málaí agus nuair a tháinig Tom, labhair sé leis. Bhí cuma an-míshásta ar Pádraic. Cheangail sé na leaids isteach sna málaí. Go gairid ina dhiaidh sin tháinig Tom le cúigear táilliúir eile. Bhí siad lán sásta ag canadh agus ag caint, níor cheap siad aon rud bhí na malaí breise. Ar aghaidh le Tom, na táilliúir, Séamus agus Micilín go dtí an margadh. Bhí Pádraic ag féachaint ar an bád a d'imigh as a radharc. Ghlaodh Pádraic féin le choladh ar an trá. Cheap sé gur raibh sé ag iarradh amach ar an spraoi go léir. Thosaigh sé ag báistí go an trom agus nuair a dhúisigh sé ag crith ó cos go lámh leis an fuar. D'imigh Pádraic abhaile. Bhuail sé le tuistí Micilín ar an bealach agus bhí siad trína cheile. Ní raibh a fhois ag thuismitheoirí Micilín cá raibh sé. Níor mhaith leis teitheadh ar na leaids ach d'inis Pádraic an scéal díreach mar a tharla sé ar dheireadh agus chuaigh sé abhaile. Ansin chuala sé faoin tubaiste. Chuaigh an [[bád]] go [[tonn]] poll agus bádh gach duine ar bord ac muc amháin. Bhí Pádraic bocht croíbhriste i ndiaidh a chairde. Bhí antádh leis an lá sin agus tá tráithnín an Áidh fós aige.
[[Íomhá:Nolsoy rowing boat, faroe islands.jpg|mion|Bád a úsáid don margadh]]
}}In san gearrscéal seo tá triúr buchaill Pádraic, Séamas agus Micilín cois [[Farraige]] ag iaaraidh obair a sheachaint. Bhí siad i bhfolach ar an trá. Bhí fonn seoltóireachta acu an uair deireanach. Ba mhaith leo dul go Garumna go dti an [[margadh]] muc. . Thosaigh Pádraic ag smaoineamh ar phlean. Bhí sé lán cliste ag dúirt sé le na buachaillí eile chun dul i mbád Tom Bhig, bhí siad in ann dul i bhfolach sna málaí cosúil le muc. Faroar, ní raibh spás do gach duine agus bhí ar duine amháin fanacht siar. Fresin, caithfidh an duine sin cur isteach le Tom bhig agus a rá go bhfuil [[Muc]] breise ann. Bhí a fhios ag Pádraic an bealach is cóir chun fáil amach cé atá ag fanacht siar ná chun tráithnín a tharraing agus 'An té a tharraingeoidh an ceann is faide caithfidh sé fanacht siar'. Fuair Pádraic an ceann is faide, chaill sé an chrannchur agus d'fhan sé siar. Ansin cheangail sé Micilín agus Séamus sna málaí agus nuair a tháinig Tom, labhair sé leis. Bhí cuma an-míshásta ar Pádraic. Cheangail sé na leaids isteach sna málaí. Go gairid ina dhiaidh sin tháinig Tom le cúigear táilliúir eile. Bhí siad lán sásta ag canadh agus ag caint, níor cheap siad aon rud bhí na malaí breise. Ar aghaidh le Tom, na táilliúir, Séamus agus Micilín go dtí an margadh. Bhí Pádraic ag féachaint ar an bád a d'imigh as a radharc. Ghlaodh Pádraic féin le choladh ar an trá. Cheap sé gur raibh sé ag iarradh amach ar an spraoi go léir. Thosaigh sé ag báistí go an trom agus nuair a dhúisigh sé ag crith ó cos go lámh leis an fuar. D'imigh Pádraic abhaile. Bhuail sé le tuistí Micilín ar an bealach agus bhí siad trína cheile. Ní raibh a fhois ag thuismitheoirí Micilín cá raibh sé. Níor mhaith leis teitheadh ar na leaids ach d'inis Pádraic an scéal díreach mar a tharla sé ar dheireadh agus chuaigh sé abhaile. Ansin chuala sé faoin tubaiste. Chuaigh an [[bád]] go [[tonn]] poll agus bádh gach duine ar bord ac muc amháin. Bhí Pádraic bocht croíbhriste i ndiaidh a chairde. Bhí antádh leis an lá sin agus tá tráithnín an Áidh fós aige.
<br />
 
== An T-údar ==
Rugadh Pádraic Ó Conaire(Patrick Joseph Conroy) i nGaillimh sa bliain 1882. Rug sé isteach go dtí méanaicme, tábhairneoir Caitileach. Fuair a athair bás sa bliain 1887 agus fuair a máthair bás sa bliain 1894. Chuir a teaglach sínte aire ar sa Gaeltacht i gConamara agus i gcontae Clár. Críochnaigh sé an scoil gan a gcuid scrúdaithe deiridh a chríochnú agus ghlac sé seasamh íseal sa Státseirbhís i Londain. Ansin, bhí sé ball sa [[Conradh na Gaeilge]]. Bhí sé ina mhúinteoir agus ina scríobhneoir Gaeilge. D'fhoilsíonn sé a chéad [[Gearrscéal]] ansin, An Iascaire agus an File (The Fisherman and the Poet) in An Claidheamh Soluis i 190. Scríobh Ó Conaire i nGaeilge go dhíreach go simplí agus é ag brath go mór ar shamhlacha liteacha Eorpacha faoi fhírinneach na beatha Éirinn chomhaimseatha, ag plé le téamaí amhail bochtaineacht, [[Imirce (daonra)]], aonrú, vagrancy, alcólacht, éadóchas agus tinneas meabhrach. <ref>{{Lua idirlín|url=https://www.galwaycitymuseum.ie/padraic-o-conaire/|teideal=Pádraic Ó Conaire History {{!}} Galway City Museum Ireland|údar=user|language=en-US|work=Galway City Museum|dátarochtana=2019-02-19}}</ref> Bhí sé spreaghta chun gearrscéalta a scríobh as Gaeilge mar gheall ar na réaltachtaí crua den saol cósta an Atlantaigh. Coinníodh a shaol teaghlaigh príobháideach ach bhí ceithre páistí aige le a bean chéile Molly Ní Mhanis.
 
 
 
 
 
 
 
 
<references />