An difríocht idir athruithe ar: "An Triail (Máiréad Ní Ghráda)"
Content deleted Content added
m Cealaíodh athruithe 178.167.177.21 (Plé); ar ais chuig leagan le TGcoa clib: Rollback SWViewer [1.2] |
No edit summary |
||
Líne 15:
== Cúlra ==
Tá an dráma bunaithe in [[Éirinn]] le linn na [[1960idí]]. Sa dráma corraitheach, trágóideach seo, feicimid an dearcadh cúng, bréagchráifeach, fimíneach a bhí ag tír [[An Chríostaíocht|Chríostaí]] seo i leith na cailín mar Mháire.<ref>{{Lua idirlín|url=file:///home/chronos/u-387d750b5958874ec047cafa3a77fd4bab976271/Downloads/An%20Triail.pdf|teideal=An Triail {{!}} Key Phrases|údar=anaithnid|dáta=|dátarochtana=2019}}</ref>[[Íomhá:Máiréad Ní Ghráda.jpg|mion|[[Máiréad Ní Ghráda]]<ref name=":2" />|alt=|
Sna [[1960idí|seascaidí]] ba mhór an scannal é páiste a bheith ag [[bean]] shingil. "Tuairim na gcomharsan" is mó a chuireann isteach ar mháthair Mháire. Bhí cumhacht agus smacht an-láidir ag an Eaglais Chaitliceach ar an bpobal ag an am. Bhí bean shingil le leanbh ar imeall na sochaí<ref name=":1">{{Luaigh foilseachán|title=An triail : staidéar ar an dráma don Ardteistiméireacht (Ardleibhéal)|url=http://worldcat.org/oclc/49738883|publisher=Gill & Macmillan|date=2002|oclc=49738883|author=Ní Ghlinn, Gearóidín.}}</ref>. Bhí Máire imeallaithe ag gach duine, a [[Teaghlach|teaglach]] san áireamh.
Taispeánann Ní Ghráda léiriú an-dhiúltach ar
== Achoimre plota ==
Is [[Drámaíocht|dráma]] trágóideach é.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.gaelminn.org/triail/synopsis1.htm|teideal=Gaeltacht Minnesota: An Triail|údar=achoimre i mBéarla|dáta=|work=www.gaelminn.org|dátarochtana=2019-04-28}}</ref> Léiríonn Ní Ghráda, Máire in umar na haimléise agus í tréighte. Buaileann Máire le Pádraig ag an rince sa teach scoile. Titeann sí i ngrá le Pádraig. Ach tar éis tamaill an-ghairid, is léir go bhfuil sí ag iompar leanbh Phádraig<ref name=":3">Wikipedia. 2019. ''An Triail''. Ar fáil: <nowiki>https://en.wikipedia.org/wiki/An_Triail#Main_characters</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/19.</ref>.
Líne 50:
Is é Liam an deartháir is sine. Tá sé faoi bhois an chait ag a mháthair. Níl trua ar bith aige dá Mháire- nuair a fhaigheann a mháthair amach go bhfuil Máire ag iompar clainne ní thacaíonn sé léi<ref name=":5">Studyclix. 2019. ''An Triail''. Ar fáil: <nowiki>https://www.studyclix.ie/resources/leaving-certificate/higher/irish/prose-_dash_-an-triail/</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/19.</ref>. Tar éis a athair a fuair bás, ghlac sé lena húdaras. Ach is léir go bhfuil eagla air roimh a mháthair<ref name=":1" />, mar d'éalaíonn sé amach an [[Fuinneog|bhfuinneog]] san [[oíche]] agus buaileann sé lena chailín Beití de Búrca. Nuair a cheistigh a mháthair é, inisíonn sé bréag dá mháthair. Tá sé féinlárnach. Deireann sé ‘''Ní mise a coimeádaí’. '' Tá comhluadar dá chuid féin aige<ref name=":1" />.
Seán Ó Cathasaigh (dearthair Mháire)
Fiú go mbeadh sé ina shagart, ní thaispeánann sé aon catharnacht do Mháire. Deireann sé ''‘ní ghlacann sí Comaoineach Naofa’''<ref name=":5" />''.'' Níl sé ag smaoineamh faoi conas a mhothaíonn Máire. Ní léiriíonn sé aon trua di. Dar leis, pheacaigh Máire in aghaidh Dé<ref name=":4" />.
== Téamaí ==
<br />[[Íomhá:Teach Tearmainn.jpg|clé|mion|256x256px|Teach Tearmainn<ref>Fallon, D. 2014. ‘''Hidden Dublin: From the Monto to Little Jerusalem''’. Ar fáil: <nowiki>https://comeheretome.com/2014/01/06/hidden-dublin-from-the-monto-to-little-jerusalem/</nowiki>. Dáta rochtana: 27/02/19.</ref>]]<br />
* Gan amhras, is í fimíneacht mhuintir na hÉireann sna [[1950idí|caogaidí]] agus sna [[1960idí|seascaidí]] an phríomh-théama an dráma seo.
*
*
*
▲* Bhuail Máire le Pádraig Mac Cárthaigh, ag an rince sa teach scoile. Fimíneach ba ea é gan dabht<ref>Foinse sa Rang. 2010. ''An fhimíneacht mar thréith Éireannach.'' Independent. 3 Feabhra Dé Céadaoin.</ref>. Creideann Máire gach rud a deireann sé. Cuireann sé faoi gheasa í.
▲* Tháinig na scéalta truamhéalacha ar fad amach faoi mhná agus leanaí sna '''Tithe Níocháin Maigdiléanacha''’<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.beo.ie/alt-run-na-dtithe-niochain-maigdileanacha.aspx|teideal=Rún na dTithe Níocháin Maigdiléanacha|language=ga|work=Beo!|dátarochtana=2019-04-28}}</ref> agus sna dílleachtlanna, le déanaí. Faraor nuair a scríobh Ní Ghráda an dráma seo, ba bheag caint faoi in Éirinn ag an am<ref>Ní Nuadháin, M., 2019. ''Feimineach a bhí i Mairéad Ní Ghráda nuair nárbh ann don téarma sin''. Tuairisc.</ref>.
== Stair ==
Ghlac [[Caitlín Maude]]<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Próifíl: Caitlín Maude (Géibheann)|url=https://www.youtube.com/watch?v=4zeA4Oae8hI|date=2017-03-30|author=TG4}}</ref> an phíomh-pháirt sa chéad léiriú den dráma 'An Triail', in [[Amharclann an Damer]] i m[[Baile Átha Cliath]] sa bhliain 1964. ▼
== Stair ==
[[Íomhá:Catilín Maude.jpg|mion|155x155px|[[Caitlín Maude]]|alt=]]
▲* Ghlac [[Caitlín Maude]]<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Próifíl: Caitlín Maude (Géibheann)|url=https://www.youtube.com/watch?v=4zeA4Oae8hI|date=2017-03-30|author=TG4}}</ref> an phíomh-pháirt sa chéad léiriú den dráma 'An Triail', in [[Amharclann an Damer]] i m[[Baile Átha Cliath]] sa bhliain 1964. Craoladh an dráma ar dtús ar Raidió Éireann sa bhliain 1965<ref>RTÉ Archives. 2014. ''An Triail At The Damer Theatre 1965''. Ar fáil: <nowiki>https://www.rte.ie/archives/2014/0922/645418-ground-breaking-play-an-triail-50-years-old/</nowiki>. Dáta rochtana: 24/02/2019.</ref>.
<br />
== Féách freisin ==
▲* [[Máiréad Ní Ghráda]] ar an Vicipéid<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Máiréad Ní Ghráda|url=https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=M%C3%A1ir%C3%A9ad_N%C3%AD_Ghr%C3%A1da&oldid=927340|journal=Vicipéid|date=2019-04-28|language=ga}}</ref>
== Físeanna ==
| |||