An difríocht idir athruithe ar: "Wolfgang Borchert"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Líne 12:
}}
 
Áirítear '''Wolfgang Borchert''' ([[20 Bealtaine]] [[1921]], [[Hamburg]] - [[20 Samhain]] [[1947]], [[Basel]], [[an Eilvéis]]) ar duinedhuine de na [[Scríbhneoir|scríbhneoirí]] móra i dtréimhse an chineál [[Litríocht|litríochta]] iarchogaidh, ar a dtugtar [[Trümmerliteratur]], nó litríocht na bhfothrach, i stair litríochta na [[an Ghearmáin|Gearmáine]]. Bhí a athair, Fritz Borchert, ina mhúinteoir bunscoile, agus bhain a mháthair, Hertha Borchert, amach cáil áirithe áitiúil ag cumadh filíochta i g[[Plattdeutsch|canúint an tuaiscirt]]. Thosaigh an mac ag scríobh dánta nuair a bhí sé cúig bliana déag, agus cuid acu á bhfoilsiú ar an nuachtán áitiúil, ''Hamburger Anzeiger''.
 
== Saol ==
Go gairid roimh an gcogadh, rinneadh printiseach siopadóra leabhar de, ach níor fhan sé ansin, nó bhí a chroí sáite san amharclannaíocht. Chaith sé trí mhí ina aisteoir i [[Hannover]], ach ansin, tháinig an ghairm shlógtha, agus b'éigean dó troid ar an gcathéadan thoir, sa Rúis.
Bhí a athair, Fritz Borchert, ina [[Múinteoir|mhúinteoir]] [[bunscoil]]<nowiki/>e, agus bhain a mháthair, Hertha Borchert, amach cáil áirithe áitiúil ag cumadh filíochta i g[[Plattdeutsch|canúint an tuaiscirt]]. Thosaigh an mac ag scríobh dánta nuair a bhí sé cúig bliana déag, agus cuid acu á bhfoilsiú ar an nuachtán áitiúil, ''Hamburger Anzeiger''.
 
Go gairid roimh an gcogadh, rinneadh printiseach siopadóra leabhar de, ach níor fhan sé ansin, nó bhí a chroí sáite san amharclannaíocht. Chaith sé trí mhí ina aisteoir i [[Hannover]], ach ansin, tháinig an ghairm shlógtha, agus b'éigean dó troid ar an gcathéadan thoir, sa Rúis.
[[Íomhá:8. Generacija bez milost.jpg|clé|mion|Generation ohne Abschied, le Wolfgang Borchert]]
I Mí Eanáir [[1942]], goineadh é, agus nuair a bhí sé ag éileamh leis an gcneá, buaileadh breoite le [[diftéire]] é. Caitheadh an drochamhras air go raibh sé tar éis é féin a ghoin le teacht slán ón gcathéadan, agus chuaigh an scéal chun na cúirte. Bhí an t-ionchúisitheoir ag éileamh go gcuirfí chun báis é, ach d'éigiontaigh an coiste cúirte é. Níor scaoileadh saor é go fóill, áfach, nó bhí sé tar éis [[Hitler]] a cháineadh ina chuid comhfhreagrais phríobháidigh. Chaith sé sé seachtaine i mbraighdeanas dá thoradh sin, agus ansin, cuireadh ar ais go dtí an cathéadan thoir é. Bhí sé ag dul ó ospidéal go hospidéal, agus na [[Naitsithe]] ag cur an dlí air uair i ndiaidh a chéile, go dtí gur fhill sé abhaile i Mí na Bealtaine den bhliain [[1945]]. Faoin am seo, bhí sé an-tinn, agus ní raibh sé le biseach a fháil choíche.
 
I ndiaidh an chogaidh, rinne sé iarrachtaí áirithe a chuid a shaothrú ag amharclannaíocht, ach níor cheadaigh a dhrochshláinte dó leanúint leis an obair seo. Nuair a dúirt na dochtúirí nach raibh ach bliain nó dhó fágtha aige, chrom sé ar an scríbhneoireacht, agus chum sé thart ar fiche gearrscéal i dtréimhse ghairid. Bhí sé ábalta a phríomhshaothar, an dráma ''Draussen vor der Tür'' ("Amuigh ar an tairseach") a chríochnú sular shíothlaigh sé i dteach téarnaimh i mBasel, an Eilvéis.
 
== A ShaotharSaothar ==
Bhí Borchert go mór mór faoi thionchar an [[Eispriseanachas|eispriseanachais]], ach d'fhág leithéidí [[Kurt Tucholsky]] agus [[Erich Kästner]] a lorg air chomh maith. Fuair sé bás go ró-óg le páirt cheart a ghlacadh i saol liteartha na tíre. Bhí sé ag éileamh go dtabharfaí droim láimhe lena raibh ann roimh an gcogadh, ó bhí an litríocht féin náirithe ag an Naitsíochas. Chuaigh an dearcadh seo go mór mór i bhfeidhm ar lucht a chomhaimsire, go háirithe scríbhneoirí [[Gruppe 47]]. "Ní hí an dea-ghramadach atá uainn", a dúirt sé, "ach scríbhneoirí a thugann crann ar chrann agus bean ar bhean. Ní mór gach sórt a scríobh go simplí soiléir, gan dul i dtuilleamaí an mhodha choinníollaigh."
<br /><br />Dein Iarracht<br /><br />Seas faoi thulca na fearthainne<br />
<br />
<br />
Dein Iarracht<br />
<br />
Seas faoi thulca na fearthainne<br />
Aithin na beannachtaí sna braonaíocha <br />
Tarraing an monabar thart ort mar bhrat<br />
Line 58 ⟶ 57:
und versuche gut zu sein!<br />
<br />
<small>Leagan Gaeilge le Aogán Ó Muircheartaigh bunaithe ar leagan le Dominique Lieb/Púca Press</small>{{commonscat}}
 
<br />
 
{{commonscat}}
 
== Féach freisin ==
Line 69 ⟶ 63:
* [http://www.borchertgesellschaft.de/ Internationale Wolfgang-Borchert-Gesellschaft]
 
== Tagairtí ==
{{Reflist}}{{síol}}
 
[[Catagóir:Daoine a rugadh i 1921|Borchert, Wolfgang]]