|
daonáireamh= 2016 |
}}
[[Íomhá:Public artwork, The Fairgreen, Westport - Cathair na Mart - geograph.org.uk - 2069183.jpg|clé|mion|236x236px|Fairgreen]]
Is [[baile]] í '''Cathair na Mart''' ([[Béarla]]: ''Westport'' agus ''Cahernamart'' san am a caitheadh) atá in iarthar [[Contae Mhaigh Eo|Chontae Mhaigh Eo]]. Gar do [[Cuan Mó|Chuan Mó]] atá an baile, agus tá radharc amach ar na hoileáin beaga atá ar an gcuan sin. Tá tábhacht leis an mbaile le turasóireacht sa samhradh, agus tá tránna breátha agus ceantair áille in iarthar chontae Mhaigh Eo.
== Stair ==
Tógadh Teach Chathair na Mart ar dtús ag Richards Cassels, [[Ailtireacht|ailtire]] [[Gearmánach|Gearmáinis]], sna 1730idí. Tá doinsiúní an caisleán Uí Máille fós ann inniu.
Is baile neamhchoitianta í Cathair na Mart in Éirinn, mar is baile pleanáilte í. Bogadh an sráidbhaile bunaidh go dtí a áit láithreach sna 1780í ag an gclann Browne. Rinne James Wyatt, ailtire cáiliúil Sasanach, plean don bhaile. Chríochnaigh sé Teach Cathair na Mart, baile don Marquess den Sligeach agus rinne sé an dearadh don seomra bia. Tógadh Teach Cathair na Mart ar dtús ag Richards Cassels, ailtire Gearmáinis, sna 1730í, ar an gcaisleán Uí Máille bunúsach. Tá na doinsiúní an caisleán Uí Máille ann inniu. Is é an gné níos suimiúla as an bplean do James Wyatt ná an sráid rocach le crainne, an Mall, tógadh ar an abhainn Carrowbeg.
Is baile neamhchoitianta í Cathair na Mart in Éirinn, mar is baile pleanáilte í. Rinne [[James Wyatt]], ailtire cáiliúil Sasanach, plean don bhaile sna 1780idí. Chríochnaigh sé Teach Chathair na Mart, baile don Marquess den Sligeach. Ba le muintir Browne an teach le fada an lá, agus tá sé scailte don phobal óna [[1960idí]].
[[Íomhá:Westport House2.jpeg|clé|mion|177x177px|Teach Chathair na Mart]]
Cuireadh Teach Chathair na Mart ar an margadh i mí Feabhra 2016 agus luach €10m luaite leis. Is le comhlacht áitúil gnó faoi úinéireacht mhuintir Hughes atá sé anois.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Comhaontú maidir le díol Theach Chathair na Mart|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2017/0127/848131-comhaontu-maidir-le-diol-theach-chathair-na-mart/|date=2017-01-27|language=ga}}</ref>
== Cultúr ==
Seanghnásach, tugtarTugtar an t-ainm "Covies" ar na daoine áitiúla. Cúpla deichniúra seo caite, bhíBhí an caniúnt "Covey" ann agus níor thuig coimhthíocha an caniúnt. "Doner" ab ea an focal "Covey" don mbean. Go dtí an lá seo, tugann daoine in áiteanna in aice Cathair na Mart, ([[Caisleán an Bharraigh]] san áireamh,) an t-ainm "Covey" ar duinedhuine as an mbaile.
[[Íomhá:Matt-Molloy-pub.JPG|clé|mion|236x236px|Tá teach tábhairne beoga ceoil ag Matt Molloy (as an mbanna ceol "[[The Chieftains ]]") ar Sráid an Droichead , i gcroí an mbaile.]]▼
Tá teach tábhairne ag Matt Molloy (as "[[The Chieftains]]") ar Sráid an Droichead, i gcroí an bhaile.
== Féilte ==
Tá roinnt féile ar siúl i rith na bliana:
* Feabhra: '''Seachtain Sláinte Cathair na Mart'''
▲Tá teach tábhairne beoga ceoil ag Matt Molloy as an mbanna ceol The Chieftains ar Sráid an Droichead, i gcroí an mbaile.
* Meitheamh: '''Féile Capall agus Pónaí Cathair na Mart'''.
* Meitheamh: '''Féile Iascaireacht Slaite Farraige'''. Tá cáil idirnáisiúnta ar an fhéile.
* Iúil: '''oilithreacht go Cruach Phádraig'''. Téann timpeall 15,000 go dtí barr an chnoic ar Dhomhnach na Cruaiche.
* Meán Fómhair: '''Féile na hEalaíon'''.
* Deireadh Fómhair: '''Féile Bia Farraige Cathair na Mart'''.
[[Íomhá:Westportview.jpg|thumb|600px|Radharc don bhaile ar an taobh [[Caisleán an Bharraigh]], ag taispeáin: [[Cruach Phádraig]] (ar cléchlé) agus [[Oileán Clár]] (ar dheis).|left]] ▼== Na Meáin Chumarsáide Áitiúla == ▼Tá nuachtán seachtainiúil saor in aisce ann, an [[Mayo News]], a bhunaíodh sa bhliain 1892.
== Cathair na Mart tríd an bhliain ==
Radharcanna is mó a mheallann daoine chun Cathair na Mart. I gcóngar: [[Conamara]], [[Oileán Acla]], [[Cuan Mó]] agus [[Cruach Phádraig]].
Tá roinnt féile ar siúl sa bhaile agus sa ceantar Cathair na Mart gach bhlian. Tá '''Féile Capall agus Pónaí Cathair na Mart''' ar siúl ar an chéad seachtain i Meitheamh. Tá '''Féile Iascaireacht Slaite Farraige''' ar siúl bliantúil sna tríú nó an ceathrú seachtain i Meitheamh. Tá cáil idirnáisiúnta ar an féile agus tá sé os cionn 42 bliain d'aois, ag tabhairt iascairí ó fud an domhan. Tá an '''Oilithreachta Crúach Phádraig''' ar siúl bliantúil ar an Domhnach deireaneach in Iúil. Téann timpeall 15,000 daoine go dtí barr an chnoic ar "Reek Sunday". Tá '''Féile na hEalíon''' ar siúl sna dara coicís i mí Meán Fómhair. Is féile ealíon, ceol agus litríocht é. Tá '''Féile Bia Farraige Cathair na Mart''' ar siúl ar an deireadh seactaine saoire bainc i mí Deireadh Fómhair. Tá '''Seachtain Sláinte Cathair na Mart''' níos coitianta go deireanach agus bhí sé ar siúl sa seachtain deireanach i mí Feabhra 2007.
Tá cúrsa gailf le 18 poill ag Cathair na Mart.
▲[[Íomhá:Westportview.jpg|thumb|600px|Radharc don bhaile ar an taobh [[Caisleán an Bharraigh]], ag taispeáin [[Cruach Phádraig]] (ar clé) agus [[Oileán Clár]] (ar dheis).|left]]
<br style="clear:both;" />
== Naisc ==
▲== Na Meáin Chumarsáide Áitiúla ==
Tá páipéar nuachtán amháin suite sa bhaile, an [[Mayo News]]. Bunaíodh sé in 1892. Is páipéar seachtainiúil saor in aisce é an Mayo Echo, agus tá sé ar fháil ar fud an bhaile.
Téann a lán turasóirí go Cathair na Mart do go leor tromaí. Is é an troma is tábhachtaí ná na radharcra álainn agus mar go bhfuil sé i gcóngar [[Conamara]], [[Oileán Acla]], [[Cuan Mó]] agus [[Cruach Phádraig]]. Tá Cathair na Mart cáiliúl don iascaireacht slaite farraige agus tá iascaireacht fíoruisce coitianta sna locha san áit, Lough Mask agus Carra agus ar an abhainn Eriff. Téann an-chuid clainne go dtí Teach Cathair na Mart and Páirc an nAinmhithe agus na hÉain don Pháistí, agus fanann go leor daoine sa páirc carbhán agus campáil i dTeach Cathair na Mart. Tá cúrsa gailf le 18 poill ag Cathair na Mart, coitianta le turasóirí. Tá cúrsa gailf le 9 poill freisin san áit, cheangailte le lóistín.
== Nasc-Bhailte ==
* Plougastel Daoulas, [[Íomhá:Flag of France.svg|20px]] [[An Fhrainc]]
* Aror, [[Íomhá:Flag of Kenya.svg|20px]] [[An Chéinia]]
[[Íomhá:Holy Trinity Church, Westport July 2006.jpg|clé|mion|177x177px|Holy Trinity ([[Eaglais na hÉireann]]), sráid Newport, 1872 le Sir Thomas Newenham Deane.]]
== Religiún ==
Tá dhá séipéilséipéal i gCathair na Mart, Séipéil Holy Trinity ([[Eaglais na hÉireann]]) agus Séipéil Naomh Muire (Caitleach[[Eaglais Chaitliceach Rómhánach|Caitliceach]]). Bhí séipéilséipéal Modhach sa bhaile, ach is [[bialann]] é anois.
== Naisc sheachtracha ==
* [http://www.westporttourism.com Turasóireacht Chathair na Mart]
* [http://www.destinationwestport.com Suíomh Turasóireachta]
* [http://www.westportmusicfestival.com Féile Cheoil Chathair na Mart]
* [http://www.mayonews.ie An Mayo News]
== Tagairtí ==
{{Reflist}}
[[Catagóir:Bailte i gContae Mhaigh Eo]]
| 